Boru ve hortumlar

Pnömatik ve hidrolik götürücü düzenlerde akışkanlar (hava ve sıvı ürünler), kesiti daire şeklinde, çapları, et kalınlıkları (çeperleri) ve yapıldıkları malzemeleri farklı olan boru ve hortumlar yardımı ile iletilirler. Akışkanlar boru ve hortumlar yardımıyla iletilirler. Borular ve hortumlar arasında belirgin bir ayırım yoktur.

Farklılıklar Borular büyük hortumlar daha küçük çaplıdır. Borular kalın hortumlar ince çeperlidir. Borular 6–12 m uzunlukta hortumlar yüzlerce metre uzunlukta olabilir ve sargı şeklinde sarılabilir. Metal borulara dikiş açılabilir hortumlara açılamaz. Borular birbirlerine flanşlı rakarlu veya kaynaklı birleştirilebilir. Hortumlarda ise kelepçe kullanılır veya yakılıp yapıştırılır.

Borular ve diğer elemanlar akış direncinin düşmemesi için sızdırmazlık sağlanacak şekilde montajı yapılmalıdır. Boru ve boru ekleme parçalarının birbirlerine sürekli bağlı kalması istenirse argon kaynağı kullanılır.(süt end.)

Kaynakların iç yüzeyi bakteri faliyetine izin vermeyecek şekilde çapaksız olmalıdır. Bu iletim hatları CIP sistemi ile temizlenir.

CIP sistemi

Boru ve ekleme parçalarının temizlik,bakım onarım gibi nedenlerle sökülmesinin istendiği yerlerde kaynak kullanılmaz. Boru ve fitingler rakorlarla birbirine bağlanır.

Özel fitingler Çeşitli dirsekler te manşonlar redüksiyonlar,dirsekli rakor,gözetleme camlı rakor,gösterge dirseği ve örnek alama manşonu gibi özel amaçlı fitingler yer alır.

DİRSEK Akışkanın yönünü değiştirmek için boru hatları üzerine bağlanan bağlantı elemanlarına dirsek denir. Dişli ve kaynaklı olarak imal edilirler. 45- 90- 180 derece dirseklere standart, diğer acılardakilere ise mitre –bent (standart olmayan) dirsek denir. Mitre –Bent: Genel anlamı ile yapma parçalı dirsek demektir. İhtiyaç hâlinde 30 derece, 45 derece ve 90 derecelik standart dirsekler mitre –bent olarak yapılır.

Vanalar Hidrolik iletim düzeninin belirli noktalarına ürünün hızını azaltmak,artırmak veya yönünü değiştirmek amacıyla vanalar kullanılır. Vanalar çok çeşitlidir.

Elle kontrol edilenlerine vana , elle çalıştırılamayanlarına valf veya ventil denir.

İKİ VE ÜÇ YOLLU VANA

PNÖMATİK VENTİL Bu tip ventiller basıçlı hava ile açılıp yay ile kapanan giriş ve çıkış boğazları çok çeşitli olabilen vanalardır.

GIDA SANAYİİNDE KULLANILAN PNÖMATİK VANA

MİKROSİVİÇ Pnömatik ventil sisteminde yer alır. İşletmenin kumanda panosundan selanoid kutusuna könderilen elektriksel sinyal kutudaki selanoid valf yardımıyla basınç ayar valfi ve hava filtresinden hava kontrol vanasından ve hava kurutucusundan geçerek pnömatik ventile ulaşmasını sağlar. Böylece istenen miktarda açılan pnömatik ventil sıvı üründen belli miktarda geçmesine izin verir. Elektriksel yük kalktığı anda hava ekszost edilir ve basınçlı hava kaybolunca valf kapanır. Ürün kesilir. Mikrosiviç ventilin açma miktarını işletmenin kumanda panosuna aktararak devreyi tamamlar.

Çekvalf Akışkanın ters yöne akışının önüne geçmek için kullanılır. Akışkanın akış yönündeki akışla açılır. Valfin diğer tarafındaki basınç akış basıncını aştığı anda veya akım durduğunda veya ters yöne döndüğünde valf karşı basıçla otomatik olarak kapanır.

Borulu iletim hatlarında boşaltma Temizlik işleminden önce boru vana ve fitinglerde kalan ürünlerin boşaltılması için boşaltma düzeni kullanılır.tank ürünle dolduktan sonra ventil açılarak basınçlı hava ürün iletim hattına gönderilerek ürün boşaltılır. Hava kesildiği anda ventilde kapatılarak ürünün geri gelmesi önlenir.

Akış ayar ve basınç ayar ventilleri Debinin ve basıncın ayarlanmasında kullanılırlar. Elle kontrol edilenlerinde vana döndürülerek akış kısılıp açılır. Basınç ayar ventili ventile konulan yayın ileri geri hareketiyle kontrol eder.

Kısma valfleri

Basınç ayar ventilleri

Boru kelepçe ve destekleri Borular gıda işletmelerine hareketi engellemeyecek ancak kolay kontrol edilebilecek yükseklikte(en az 2m) kurulur. Pompa olmadan hatların kendi kendine boşalabileceği bir eğimle kurulurlar.Borular boru destek ve kelpçeleri ile yüksek sıcaklıklarda genleşme paylarıda dikkate alınarak monte edilir.