IMGK 207-Bilimsel araştırma yöntemleri 7. Hafta- Gözlem ve Görüşme Yrd. Doç. Dr. Bahadır Namdar Fen Bilgisi Eğitimi ABD

Gözlem Gözlem , varlıkların, nesnelerin veya olayların davranış ve özelliklerini düzenli olarak seçme, izleme ve kaydetme işlemlerini kapsayan yöntemdir. İnsan davranışının çok kullanıldığı veri toplama yöntemidir. Bu farlı yollarla mümkündür: Katılımcı Gözlem: Gözlemci gözlemlediği duruma katılır. (örneğin, hastaneye kaldırılmış hekim hastane prosedürlerini “dahilden” gözlemleye biliyor Katılımsız gözlem: Gözlemci açık veya gizli durumu izler, ama katılmaz Gözlemler açık veya gizli ola bilir İnsan davranışlarının gözlemi=Etkisiz gözlemci her bir araştırmanın parçası ola bilir, fakat çok zaman gerektirdiği için küçük çaplı araştırmalarda kullanılıyor. Gözlem, belirlenmiş ölçüm kullanmakla yapılıyorsa, ona ölçme de denir

Katılımlı gözlem-devamı Bu tekniğin olumlu yanı katılımcıların gözleyenin gerçek kimliğini bilmediğinden daha doğal ve net davranışlar sergilemesidir. Gözlemci için olumlu yanı ise diğer tekniklerle elde edemeyeceği bazı bilgilere bu yöntemle daha rahat ulaşabilmesidir. Olumsuz yönleri: 1- Gözlemci amacının bilincinde olduğu için olaya tam katılımı mümkün olamaz. 2- Gözlemcinin olaylara katılım ölçüsü gözlenen olaylar açısından araştırmacının görüşünü sınırlamaktadır. 3- Gözlemcinin grup üyeleri ile bütünleşmesi tarafsızlığını yitirmesine neden olmaktadır. 4- Aynı grup ve aynı koşullarda farklı gözlemcilerin katılımı sonucu elde edilen veriler ya da sonuçlar belli ölçülerde öznel bir takım yargıları da içereceğinden ortak sonuçların alınması zordur.

Katılımcı gözlemde Küçük gruplarda Kısa süreli etkinlikler Sık sık tekrarlanan etkinliklerde Gözlemcilerin aktif olarak katılabilecekleri Geniş zamanklı durumlarda kullanılmasında fayda vardır.

Katılımcı gözlem aşamaları Başlangıç: Gruba entegre olma- Nasıl soruları Bilgi toplama: Öncelikle tanımlayıcı gözlem ile environment tanımlanır. Araştırma sorularına göre özel boyutlar da göz önünde bulundurulmalıdır Gözlemi kaydetme: Not, video, audio, PC. Unutmayın bu kısımda kendi yargı ve düşüncelerinizi asla eklemiyorsunuz!! O kısım analizde

Katılımcı gözlemde oluşabilecek önyargılar Seçici dikkat Seçici kodlama Seçici bellek Kişilerarası etkenler

Gözlemin farklı açılardan sınıflandırılması s,145

Gözlem formu örneği

Görüşme En az iki kişi arasında sözlü olarak sürdürülen bir iletişim sürecidir. Görüşme Hipotez üretmek veya daha detaylı bir araştırmanın başlangıç aşamasında Diğer veri toplama araçlarının pilot uygulamalarında veya doğrulanmasında Verilerden elde edilen çıkarımların doğruluğunun ve temsil edilebilirliğinin kontrolünde yer alabilir.

Görüşme tekniği-Advantages and disadvantages Avantajları Dezavantajları İlk açıklamanın korunması Görüşmecinin eğitilmesi zaman alır Araştırma sürecinin herhangi bir aşamasında kullanılabilmesi Tanışma, dosta ilişki kurma ve analizi zaman alır Görüşmecinin hazır olacağından katılımcıların sorularını anında cevaplandırabilmesi ve karmaşık yönergelerin anlaşılır kılınabilmesi Görüşmecinin görünüm ve kişiliği Görüşmeci ve katılımcı arasında işbirliğinde en etkili yol Görüşmecinin katılımcıya uyma zorunluluğu Güven ve dostluk Görüşmecinin yanlı davranabilmesi

Çeşitleri* Yapılandırılmış görüşme Önceden hazırlanmış sorular vardırç Yapılandırılmamış görüşme Sorular ve sıralamaları sabit değildir. Yarı-yapılandırılmış görüşme Hem sabit seçenekli cevaplamayı hem de ilgili alanda derinlemesine gidebilmeyi birleştirir. Etnografik görüşmeler Grubun kültürün anlaşılması Odak grup görüşmesi 6-12 kişilik grup, bir raportörün yönetiminde belirli bir konuyu serbestçe tartışıyorlar.

Görüşme Aşamaları Hazırlık Genel ve özel amaçlı araştırma sorularına karar verme Soruları tasarlama Soruları sıralama Süreç ihtiyaçlarını düşünmek Giriş ve kapanışları hazırlamak Kayıt için hazırlık Pilot test

Görüşme aşamaları 2 Görüşme süreci Verilerin analizi Hazırlama Konuyu tanımlama Bilgisinin olmasını sağlama Görüşmeyi yapma Görüşmeyi sonlandırma Not tutma Verilerin analizi

Veri toplama yöntemleri