PROJE YÖNETİMİ RİSK ANALİZİ

ANAHTAR KAVRAMLAR ve TERİMLER   Risk Risk Analizi Olasılık-Etki Tablosu Varsayım

ÖĞRENİM ÇIKTILARI Bu dersin sonunda projeleri/projenizi etkileyecek riskleri belirleyecek, risk analizi sonucunda önlemler alabilecek veya projenizde yapılması gereken değişiklikleri saptayacaksınız.

1. Risk Nedir? Projenin başarısını etkileyecek dışsal koşullar risk olarak tanımlanır. Riskler, proje yönetiminin kontrolü dışında projenin yürütülmesi, faaliyetleri ve beklenen etkileri üzerinde etkiye sahiptir (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:87). Riskler, projeyi kapsam, zaman, maliyet ve kalite açısından etkileyebilir. Örneğin bir çalışmayı başlatmak için ilgili kurumdan izin almanın beklenenden fazla sürmesi vb.

2. Risk Analizi Nedir? Planlanan proje kapsamında risklerin öngörülmesi, yüksek risk taşıyanların ortadan kaldırılması ve etkisinin azaltılması için önlemler alınması veya projelerin yeniden tasarlanması için yapılan analize risk analizi denir (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:87).

2. Risk Analizi Nedir? Risk analizi kapsamında üç soruya cevap aranmaktadır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:87): Proje uygulama aşamasında karşılaşılabilecek riskler nelerdir? Bu risklerin gerçekleşme olasılığı nedir? Bu risklerin projeye etkileri neler olabilir?

Örnek: Risk Analizi 1 Riskler neler? : Koridorda asılı olan lamba sağlam değil, düşebilir! Lambanın düşme olasılığı nedir? : Yüksek. Lambanın düşmesinin etkileri neler olabilir? : Koridordan kimse geçmiyor ise etkisi düşük olacaktır. Ancak koridordan çok insan geçiyor ise etkisi yüksek olacaktır (İnsanlara zarar verme vb.)

Örnek: Risk Analizi 2 Riskler neler? : Çocuk tutuklular ile yapılacak bir rehabilitasyon projesinde Adalet Bakanlığı’nın ıslah evinde çalışma izin vermemesi. Adalet Bakanlığı’nın izin vermeme olasılığı nedir? : İzin vermeme olasılığı bulunuyor. İzin verilmemesinin etkileri neler olabilir? : Proje gerçekleşemez.

3. Risk Değerlendirme Sürecinde Temel Sorular Amaç için kılavuz soru: Bu amaca ulaşmamızın önündeki engeller nelerdir? Sonuçlar için kılavuz soru: Bu etkileri elde etmemizin önündeki engeller nelerdir? Faaliyetler için kılavuz soru: Bu faaliyetleri gerçekleştirmemizin önündeki engeller nelerdir?

4. Olasılık-Etki Tablosu Olasılık etki tablosu, risklerin ortaya çıkma olasılıkları ve etkilerinin değerlendirilmesi yolu ile riskin değerlendirilmesini sağlar. Risk değeri yüksek çıkan riskler için planlama aşamasında önlem alınabilir veya proje kapsamında değişikliğe gidilebilir.

4. Olasılık-Etki Tablosu Bu kapsamda aşağıdaki adımlar takip edilir (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:88): Projede belirtilen amaç, sonuç ve faaliyetler için riskler tanımlanır. Amaç, her sonuç ve her faaliyet için birden fazla risk tanımlanabilir. Tanımlanan risklerin gerçekleşme olasılıkları ve gerçekleşmeleri halinde projeyi etkileme düzeylerine göre 1’den 5’e kadar puanlama yapılır. Olasılık ve etki puanları birbiri ile çarpılarak risk değerleri bulunur

Riskler Olasılık Etki Risk Değeri Amaç İstanbul ve çevre illerdeki STK’ların örgüt içi işleyişleri, diğer sektörler ve kurumlarla olan ilişkileri ve belirledikleri amaçlarını gerçekleştirmeleri konularınd kapasitelerini artırarak, daha etkin çalışabilmelerini sağlamak. Örgütlenme özgürlüğü ve haklarıyla ilgili alan devlet tarafından daraltılabilir. 2 4 8 Sonuç 1.Başka STK eğitim programları tarafından da kullanılabilecek eğitim materyali ve eğitmenler havuzu oluşturuldu. Ders içerikleri Türkiye şartlarına uygun olmayabilir, bunları hazırlayacak uzmanlar bulunamayabilir. 3 12 2.Katılımcılar, STK’ların özellikle ihtiyaç duydukları konular olan sivil toplum, demokrasi ve strateji oluşturma konularındaki perspektiflerini geliştirmenin yanı sıra, teklif yazma ve bütçeleme, yönetim ve iletişim konularındaki becerilerini, politikalar ve hukuki yapıyla ilgili bilgilerini geliştirdiler. Mezunlar STK’larda gönüllü veya profesyonel çalışmaya devam etmiyorlar. 3.Uluslararası proje çağrıları STK’lar tarafından daha kolay izleniyor. STK’lar internete erişim olanaklarına sahip değiller. 6 4.STK üye ve çalışanlarında bilgiye dayalı çalışma kültürü arttı. Sunulan kaynaklar kullanılmıyor. 5. Hukuki danışmanlık sistemi STK’ların hukuki sorunları konusunda destek ve bilgi alabilecekleri şekilde etkin çalışıyor. Türkiye’de hukuki ve idari sistem etkin çalışmıyor.

1. Eğitim programının hazırlanması Riskler Olasılık Etki Risk Değeri 1. Eğitim programının hazırlanması Ders materyali hazırlayacak ve eğitim verecek yerli uzman ve öğretim görevlisi yok. 2 3 6 2. Eğitim programının düzenlenmesi Programa ilgi yok. 3.Uluslar arası proje çağrılarının duyurulması Türkiye’yi içine alan ve Türkiye’deki STK’lar için uygun proje çağrıları yok. 1 4 4.STK kitap koleksiyonunun oluşturulması Yeterli bütçe yok. 5. Hukuki danışmanlık verilmesi Hukuk Fakültesi’nde danışmanlık yapmayı kabul edecek gönüllü hukukçular yok.

4.1. Risk yüksekse ne yapılabilir? Risk değerlemesine göre 0-4: düşük, 5-10: orta ve 11-15: yüksek risk değeri olarak tanımlanabilir (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:88). Risk değeri düşük kalemler için bir önlem alınmasına gerek yoktur. Risk değeri yüksek kalemler için risk değerini azaltmak için yöntemler bulmak gerekir. Risk değerini azaltmak için projenin yapısında değişikliğe gidilmelidir. Eğer bu mümkün değil ise proje riskli ve gerçekleştirilmesi olanaksız olarak kabul edilmelidir.

4.2. Risk Değerlendirme Süreci Risk Değerini Hesapla Risk Değeri: Yüksek Risk Değeri: Orta Risk Değeri: Düşük Projenin yapısı değiştirilebilir mi? Proje planına varsayım olarak ekle Risk unutulabilir Projeyi yeniden tasarla ve planla Proje gerçekleştirilemez

4.3. Riskleri Azaltmak İçin Yapılacaklar Riski azaltmak veya kaldırmak için yapılacaklar Amaç Örgütlenme özgürlüğü ve haklarıyla ilgili alan devlet tarafından daraltılabilir. - Sonuç Ders içerikleri Türkiye şartlarına uygun olmayabilir, bunları hazırlayacak uzmanlar bulunamayabilir. Dersler sürekli katılımcılar tarafından değerlendirilecek. Hemen her ders için yurtdışından bir eğitmen getirilecek. Mezunlar STK’larda gönüllü veya profesyonel çalışmaya devam etmiyorlar. Her katılımcıdan iki aylık bir gönüllülük talep edilecek. Böylece öğrenilenlerin kuruma aktarılması sağlanacak. Eğitim sonrası değerlendirmeler, katılımcıların aday gösterildikleri kurumlar tarafından yapılacak. STK’lar internete erişim olanaklarına sahip değiller. Web sitesi ile ilgili güncellemeler, e-posta listelerine ve siteye kayıt olanlara düzenli olarak duyurulacak. Sunulan kaynaklar kullanılmıyor. STK’ların kütüphane imkanlarından faydalanabilmesi için düzenli olarak kütüphane tanıtım seminerleri gerçekleştirilecek. Türkiye’de hukuki ve idari sistem etkin çalışmıyor.

4.4. Risklerin Varsayımlara Dönüştürülmesi Riski azaltmak veya kaldırmak için yapılacaklar Amaç Örgütlenme özgürlüğü ve haklarıyla ilgili alan devlet tarafından daraltılabilir. Örgütlenme özgürlüğü ve haklarıyla ilgili hukuki alan devlet tarafından daraltılmıyor. Sonuç Ders içerikleri Türkiye şartlarına uygun olmayabilir, bunları hazırlayacak uzmanlar bulunamayabilir. Türkiye şartlarına uygun ders içerikler hazırlanabiliyor ve bu içerikleri hazırlayabilecek uzmanlar var. Mezunlar STK’larda gönüllü veya profesyonel çalışmaya devam etmiyorlar. Mezunlar STK’larda gönüllü veya profesyonel çalışmaya devam ediyor. STK’lar internete erişim olanaklarına sahip değiller. STK’lar internet erişim olanaklarına sahipler. Sunulan kaynaklar kullanılmıyor. Sunulan kaynaklar kullanılıyor. Türkiye’de hukuki ve idari sistem etkin çalışmıyor. Türkiye’de hukuki ve idari sistem etkin çalışıyor.

4.4. Risklerin Varsayımlara Dönüştürülmesi Riski azaltmak veya kaldırmak için yapılacaklar Faaliyet Ders materyali hazırlayacak ve eğitim verecek yerli uzman ve öğretim görevlisi yok. Ders materyali hazırlayacak ve eğitim verecek yerli uzman ve öğretim görevlisi var. Programa ilgi yok. Programa ilgi var. Türkiye’yi içine alan ve Türkiye’deki STK’lar için uygun proje çağrıları yok. Türkiye’yi içine alan ve Türkiye’deki STK’lar için uygun proje çağrıları var. Yeterli bütçe yok. Yeterli bütçe var. Hukuk Fakültesi’nde danışmanlık yapmayı kabul edecek gönüllü hukukçular yok. Hukuk Fakültesi’nde danışmanlık yapmayı kabul edecek gönüllü hukukçular var.

E-Posta: smac@sakarya.edu.tr