MADDENİN TANECİKLİ YAPISI

Madde , kütlesi , hacmi ve eylemsizliği olan bütün varlıklara denir Madde , kütlesi , hacmi ve eylemsizliği olan bütün varlıklara denir. Çevremizde gördüğümüz hava , su, toprak ,masa her şey maddedir. MADDENİN SINIFLANDIRILMASI A.Element B.Bileşik C.Karışım Elementler : Aynı cins atomlardan meydana gelen basit maddelere element denir.

ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ Elementler fiziksel ve kimyasal yollarla kendisinden daha basit maddelere ayrıştırılmazlar Elementlerin en küçük yapı taşları atomdur. Elementler sembollerle gösterilir. Elementler saf maddelerdir. Elementler tabiatta hem katı , hem sıvı , hemde gaz halde bulunabilirler.

Elementlerin Sınıflandırılması Elementler kimyasal özelliklerine göre 3’e ayrılır a.Metaller b.Ametaller c.Soy gazlar BİLEŞİKLER Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal reaksiyon sonucu bir araya gelmesiyle oluşan yeni maddeye bileşik denir.

Bileşiklerin Özellikleri Bileşiğin en küçük parçasına molekül denir. Bileşikler formüllerle gösterilir. Bileşiklerin erime noktası, kaynama noktası ve yoğunlukları sabittir. Bileşikler kimyasal yollarla ayrıştırılırlar. Bileşikler saf maddelerdir. Bileşikler sabit kütle oranlarında birleşirler.

Karışımların Sınıflandırılması A.Homojen Karışımlar B.Heterojen Karışımlar Bileşik ve karışım arasındaki farklar Bileşikler aynı cins molekülden karışımlar ise farklı cins atom veya moleküllerden meydana gelir. Bileşikler kimyasal yollarla, karışımlar fiziksel yollarla ayrıştırılırlar. Bileşiğin yapısındaki elementler belirli kütle oranlarında birleşirken karışımlarda belirli oran yoktur. Bileşiklerin yoğunluğu karakteristiktir. Karışımların yoğunluğu ise karışımdaki maddelerin karışım miktarına bağlı olarak değişir.

Heterojen Karışımlar   Her tarafında aynı özelliği göstermeyen ve tek bir madde gibi gözükmeyen karışımlardır. Toprak,yaprak,kahve,Su-petrol heterojen karışımlardır.

Homojen Karışımlar Her tarafında aynı özelliği gösteren karışımlardır. Tek bir madde gibi gözükürler. Şekerli su, tuzlu su homojen karışımlara örnek olarak verilebilir. Homojen karışımlara genel olarak çözeltiler denir.  Maddenin katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâli vardır. Genel olarak madde ya katı ya sıvı ya da gaz hâlinde bulunur. İstenildiğinde ortam şartları elverişli hâle getirilerek bir hâlden diğerine dönüştürülebilir.

Maddeler doğada sıvı, gaz, katı halde bulunurlar Maddenin katı hâli, belirli bir şekle ve hacme sahiptir. Katı maddeyi oluşturan atom ve moleküller birbirine çok yakındır. Aralarındaki boşluklar çok azdır. Atom ve moleküller arasında bir düzenlilik vardır. Maddenin sıvı hâli, belirli bir şekle sahip değildir. Sıvılar akışkan olduklarından bulundukları kabın şeklini alır. Sıvı hâlde atom veya moleküller katılardan daha düzensiz olup tanecikler arası boşluklar katılardan daha fazladır.

Maddenin gaz hâli, atom veya molekülleri arasında boşlukların çok olduğu durumdur. Gaz tanecikleri düzensiz olarak hareket ederler. Bu hareketleri sırasında gaz molekülleri birbiri ile homojen olarak karışabilirler. Bunların yayılmaları hissedilebilir veya gözle takip edilebilir. Bir odaya damlatılan bir kolonyanın kokusu kısa sürede hissedilirken, bir sigara dumanının yayılması da gözle takip edilebilir. Gazların belirli bir şekil ve hacimleri yoktur. Konuldukları kabı dolduracak şekilde genleşerek kabın şeklini ve hacmini alırlar. Bir madde farklı sıcaklık ve basınç şartlarında üç hâlde de bulunabilir. Örneğin, saf su, H2O ile formüle edilir. Katı hâlde buz, sıvı hâlde su ve gaz hâlinde su buharı şeklinde bulunur.

Fiziksel Değişim Maddenin dış görünüşü ile ilgili olan özelliklerdir. Yoğunluk, sertlik, renk, koku, tad ... gibi. Maddenin dış görünüşündeki değişiklikler fiziksel olaydır. Şekerin suda erimesi, kağıdın yırtılması, buzun erimesi ... gibi.

Kimyasal Değişme Maddenin iç yapısı ile ilgili olan özellikler kimyasal özelliklerdir. Yanıcı olup olmaması, asidik yada bazik özellik ... gibi. Maddelerin atom ve moleküllerinde meydana gelen değişikler kimyasal değişmedir. Kağıdın yanması, hidrojen ve oksijenin birleşerek su oluşturması, demirin paslanması ... gibi.

HAL DEĞİŞİMİ Katı eriyerek sıvıya, süblimleşerek gaza dönüşür. Sıvı buharlaşarak gaza, donarak katıya dönüşür. Gaz yoğunlaşarak sıvıya, depozisyon ile ise katıya dönüşür. Erime Noktası Bir maddenin katı haleden sıvı hale geçmesidir.Sıvılar için ayırt edicidir. Donma Noktası Bir maddenin sıvı halden katı hale geçmesidir. Sıvılar için ayırt edicidir. Kaynama Noktası Bir maddenin sıvı halden gaz haline geçmesidir. Sıvılar için ayırt edicidir. Yoğunlaşma Noktası Bir maddenin gaz halinden sıvı hale geçmesidir.Gazlar için ayırt edicidir. Süblileşme Bir maddenin katı halden gaz haline geçmesidir.Katılar için ayırt edici özelliktir.

Hal Değişim Şeması

Maddelerin görülebilen özellikleri ; RENK SAYDAMLIK VE OPAKLIK KOKU TAD SERTLİK YUMUŞAKLIK

Maddelerin ortak özellikleri KÜTLE HACİM EYLEMSİZLİK ELEKTRİKLİ YAPI BU ÖZELLİKLER MADDE MİKTARINA GÖRE DEĞİŞİRLER

Ayten Kıral

ÖZELLİKLER KATI SIVI GAZ ŞEKLİ DEĞİŞEBİLİR X SIKIŞTIRILABİLİR TANECİKLER ARASINDA BOŞLUK VARDIR TANCİKLER BİRBİRİNE ÇOK YAKINDIR SIKIŞTIRILAMAZ ŞEKLİ DEĞİŞEMEZ HACMİ DEĞİŞMEZ