GEZEGENİMİZ DÜNYA
1. BÖLÜM: DÜNYA’MIZIN ŞEKLİ NEYE BENZER?
DÜNYA’MIZIN ŞEKLİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER Çok eski Mısır, Çin ve Hint toplumlarında insanlar, Dünya’nın düz, hareketsiz, kare veya tepsi şeklinde olduğunu düşünmüş. Öküzün boynuzlarının tepesinde olduğunu düşünmüşler.
Dünya’ *Güneş Sistemi’nde bulunan 8 gezegenden biridir. *Christopher Colombus Dünya’nın yuvarlak olduğunu düşünen bir denizci ve kaşiftir. Bu düşünceyle doğudaki değerli malları batıya götürmek için bir yol ararmış. Bu sırada Amerika’yı keşfetmiş.
Ferdinand Magellan Denizci ve kaşiftir. Pilanladığı yolculuklarla; aynı yöne gidip başlangıç noktasına varmayı amaçlamıştı. Bu yolculuk sonunda Dünya’nın çevresini ilk kez dolaşmış ve Dünya’nın yuvarlak olduğunu ispatlamıştır.
“Hayatta en hakiki mürşid ilimdir” K. ATATÜRK ATATÜRK bu sözüyle çağdaş bilimin yön gösterici olduğunu düşünmüş.
Thales M. Ö. 6. yüzyılda Milet’te yaşamış. Thales Dünya’nın daire şeklinde olduğuna etrafının sularla çevrili olduğunu düşünüyordu.
Aristo M. Ö. 4. yüzyılda Makedonya’da yaşammış. Dünya’nın yuvarlak olduğu görüşünü ileri sürmüştür.
Pisagor M.Ö. 580-500 yılları yaşamış. Yunanlı bilgin gök cisimlerinin ve Dünya’nın küre biçiminde olduğuna inanmıştır.
Kepler M.S. 1571-1630 yaşamış. Dünya’nın kutuplardan basık bir küre olduğunu kanıtlamış.
Biruni Dünya’nın küresel yapısından bahsetmiştir, hatta bu yapıyla ilgili sayısal değerler vermiştir. Bu değerler bu günkü rakamlara yakındır.
Nikolaus Copernicus Güneş’in Dünya’nın değil Dünya’nın Güneş’in etrafında döndüğünü söylemiş.
Galileo Galilei Teleskopu icat etmiş ve bununla gök cisimlerini incelemiş, önemli astronomi keşifleri yapmış. Kopernik’in iddasını desteklemiş.
Dünya’mızın katmanları Gözlenebilir ve Gözlenemeyen Katmanlar
Gözlenebilirler Taş Küre Su Küre Dünya’mızdaki okyanuslar, göller, akar sular ve benzeri sıvı yerlerdir. *Etrafı su olan büyük yerlere kıta denir. *Kıtaların arasında, birbiri ile bağlantılı büyük su kütlelerine okyanus denir. Taş Küre Canlıların üzerinde yaşadığı ve barındığı karalardan oluşan katmana taş küre denir. *Kıtalar *Ovalar *Dağlar…
Hava Küre. Taş küre ve su küre ile çakışır Hava Küre *Taş küre ve su küre ile çakışır *Üst sınırı ise uzay boşluğuna kadar yaklaşık 1000 km dıştan sarar Hava kürenin ilk 12 km’lik bölümünde *Azot, oksijen, karbondioksit ve su buharı gibi çeşitli gazlar bulunur. *Yağmur, kar, dolu, rüzgar gibi hava olayları gerçekleşir. *Sıcaklık canlıların yaşamasına elverişlidir. Ozon tabakası Güneşin zararlı ışınlarından korur.
Gözlenemeyen Katmanlar Ateş Küre Yer kabuğunun altındaki çok sıcak katman ateş küredir. Bu katmana manto denir. Ağır Küre Yer kürenin en iç kısmında ağır küre yer alır. Dünya’nın merkezindeki bu katmana çekirdek de denir. Bu katman en ağır, en sıcak ve en kalın katmandır.
Maden ve Mineraller Mineraller tabiatta cevher halinde bulunan, kendine özgü özellikleri olan maddelerdir. Minerallerin ekonomik değeri olanlarına maden adı verilir. İnsanlar eski zamanlardan beri mineral ve maddeleri çıkarma ve bunları kullanma yolları bulmuşlardır. Demir, bakır, altın ve gümüş insanların uzun zamandır kullandığı maddelerdir.
Kariyer Jeolog Başlangıçtan bugüne yer kürenin yapısındaki değişmeleri inceler. Yer kabuğunun yüzeyinin ve yer altının bugünkü durumunu araştırır. Yerleşim alanları için yer seçimi çalışmaları yürütür. Yer kabuğunun hareketlerine ve volkan aktivitelerini inceler. Petrol ve maden araştırmalarında görev alır. Ülkemizin deprem bölgesi olmasından dolayı jeologlar, ayrı bir öneme sahiptir. Özellikle jeologlar insanlarımızı deprem konusunda bilinçlendirmelidir.
Kariyer Maden Mühendisleri Toprağın altında nerelerde maden yatakları olduğunu ve ne kadar olduğunu araştırır. Bulunan cevherin üretimi içim gerekli ön hazırlık çalışmalarında ve üretim çalışmalarında görev alır.
Toprak Kayaların farklı etkenlerle parçalanması, bitki ve hayvan atık ve artıkları ile toprak oluşur.
Beşeri unsurlar doğayı kirletir.
5 cm toprak yaklaşık 2000 yılda oluşuyormuş.