HANGİ ANA BAŞLIKLARI İŞLEYECEĞİZ : Sahne Işıkları Ve Yanılsama Benlik Kavramı: Ben Kimim? Özsaygı Algılanan Öz Denetim Kendine Hizmet Eden Yanlılık Benlik Sunumu
Sahne Işığı Etkisi Birinin görünümüne ve davranışına, diğer insanların, gerçekte olduğundan daha fazla dikkat ettiği inancı.
Saydamlık Yanılsaması Gizlenmiş duygularımızın dışarı sızdığı ve diğerleri tarafından kolayca okunabileceği yanılgısı.
Diğerleri üzerindeki izlenimimiz konusunda endişelenerek, onların bize olduğundan daha fazla dikkat ettiğine inanma eğilimindeyiz (sahne ışıkları etkisi).
Ayrıca, duygularımızın olduğundan daha fazla dışa yansıdığına inanma eğilimindeyiz (saydamlık yanılsaması).
Kendimizi nasıl ve ne kadar doğru tanıyabiliriz Kendimizi nasıl ve ne kadar doğru tanıyabiliriz? Benlik kavramımızı ne belirler?
“Ben ” cümlesini tamamlamak için birçok yol vardır “Ben ” cümlesini tamamlamak için birçok yol vardır. (Vereceğiniz ilk beş cevap ne olurdu?) Hepsi bir arada, verdiğiniz yanıt benlik kavramınızı tanımlar.
Gelecekte olmak istediğimiz ya da korktuğumuz imajlar. Benlik Şeması Benlik ile ilgili bilgilerin işlenmesini düzenleyen ve rehberlik eden benlik ile ilgili inançlar. Olası Benlikler Gelecekte olmak istediğimiz ya da korktuğumuz imajlar.
Sosyal Karşılaştırma Birinin kendi yetenek ve düşüncelerini, diğerleriyle karşılaştırarak değerlendirmesi.
Kültürler de benliği şekillendirir Kültürler de benliği şekillendirir. Bireyci Batı kültürlerindeki insanların daha çok bağımsız benliğe sahip olduğu düşünülürken, toplulukçu kültürlerdeki insanların karşılıklı-bağımlı benlik biçimine sahip olduğu varsayılmaktadır.
Bireycilik Birinin grup amaçlarına değil de kendi kişisel amaçlarına öncelik vermesi ve kendisini grup aidiyetleri yerine kişisel özellikleri bakımından tanımlaması.
Toplulukçuluk Kişinin, içinde bulduğu grubun (ailesi veya çalışma arkadaşları) amaçlarına öncelik vermesi ve kimliğini buna göre tanımlaması.
Bağışıklık Bilgisizliği Kötü bir şey olduktan sonra duygusal iyileşmenin ve toparlanma sağlayan “psikolojik bağışıklık sisteminin” gücünü ve hızını küçümseme eğilimi.
Çifte Tutum Örtük (otomatik) ve açık (bilinçli kontrollü) tutumlar aynı amaca hizmet eder. Sözel açık tutumlar, eğitim ve ikna ile değişebilir, örtük tutumlar yavaşça ve yeni alışkanlık şekillerinin yerleşmesiyle değişir.
Özsaygı Özsaygı Bir kişinin kendi değeri hakkındaki bütünsel öz değerlendirmesi ya da hissi.
Özsaygı Motivasyonu Özsaygı motivasyonu bilişsel süreçlerimizi etkiler: Yüksek özsaygılılar başarısızlıkla karşılaştığında özsaygılarını, diğer insanları da başarısız olarak algılayarak ve diğerleri üstündeki üstünlüğünü abartarak devam ettirir.
Yüksek özsaygı, genellikle düşük özsaygıdan daha faydalı olmasına rağmen, araştırmacılar hem yüksek özsaygısı hem de yüksek narsisizmi olan insanların daha saldırgan olduğunu saptamıştır.
Algılanan Öz Denetim Birçok araştırma, algılanan öz denetimimizin önemine dikkat çekmektedir. Bu araştırmalardan hangi kavramlar çıkmaktadır?
Öz Yeterlilik Kişinin kendini değerli görmesi olan özsaygıdan farklı olarak, kişinin kendini yeterli ve etkin hissetmesidir. Bir şehri bombalayan bir topçu, yüksek yeterlilik ve düşük özsaygı hissedebilir.
Öğrenilmiş Çaresizlik Bir insan ya da hayvanın, tekrar eden kötü olaylar karşısında kontrolü olmadığını düşündüğünde yaşadığı öğrenilmiş umutsuzluk ve teslimiyet duygusu.
Öğrenilmiş çaresizlik genellikle bir durumu düzeltme çabaları başarısız olunca ortaya çıkar; kendi kaderine hâkimiyet hissi ise, tam tersine, kişinin kontrolü ele alabilmesi ve durumunu düzeltmesi ile artar.
Eğer insanlara çok fazla seçenek verilirse, elindekilerden, az seçenek sunulduğu zaman aldıkları hazdan daha az haz duyabilirler.
Kendine Hizmet Eden Yanlılık Kendini olumlu algılama eğilimi.
Kendine Hizmet Eden Yüklemeler Kendine hizmet eden yanlılıkların bir şekli olarak; pozitif sonuçları kendine ve negatif sonuçları başka faktörlere dayandırma eğilimidir.
Savunmacı Kötümserlik Görüş Birliği Yanılgısı Yaklaşan sorunları görerek kaygıyı etkin davranışa çeviren uyumsal değer. Görüş Birliği Yanılgısı Kişinin kendi görüşlerini, istenmedik davranışlarını veya başarısızlıklarını olduğundan çok daha yaygın sanması.
Gruba Hizmet Eden Yanlılık Dış grup üyelerinin olumlu davranışlarını durumsal faktörlerle açıklarken, olumsuz davranışlarını (kişinin kendi grubu tarafından yapılan bu tür davranışları mazur görürken) karakterlerine atfetmek.
Çoğu insanın aşağılık kompleksi ve düşük özsaygıdan muzdarip olduğu varsayımının aksine, araştırmalar tutarlı bir şekilde, insanların kendine hizmet eden yanlılıklar gösterdiğini saptamıştır.
Geleceğimiz hakkında gerçekçi olmayan bir iyimserlik sergileriz. İnsanların çoğu, öznel ve arzu edilir özellik ve yeteneklerde kendini ortalamadan daha yukarıda değerlendirir. Geleceğimiz hakkında gerçekçi olmayan bir iyimserlik sergileriz.
Bu tür algılar kısmen, insanları depresyondan koruyan fakat yanlış yargılar ve grup çatışmalarına yol açabilen özsaygıyı koruma ve artırma güdüsünden kaynaklanır.
Benlik Sunumu Kişinin ideallerine uygun ya da olumlu bir izlenim yaratmak için tasarlanmış şekilde davranma ve kendini ifade etme eylemi.
Kendini Engelleme İlerideki başarısızlığı açıklamak için faydalı bir mazeret yaratan davranışlarla benlik algısını koruma.
Öz İzleme Kişinin, sosyal ortamlarda kendini sunma şekline odaklanması ve yaratmak istediği izlenim doğrultusunda performansını ayarlaması.
Bazen insanlar, başarısızlık için bahaneler üreterek özsaygıyı koruyan, kendine zarar veren davranışlarla kendini engellemektedir.
Benlik sunumu hem dış izleyicilere (diğerleri) hem de iç izleyicilere (kendimiz) kendini daha iyi gösterme isteğimizi ifade etmektedir.