İletişim Bilimlerine Giriş 4. Hafta İletişim Kuramlarına Giriş II

Konu Başlıkları İletişim Süreci Etki Araştırmaları Anlam-Niyet Kültür İdeoloji Algı Tutum Uyaran – Tepki Kitle Toplumu İki Aşamalı Propaganda - İkna

İletişim Sürecindeki Tüm Öğeler Kaynak(Kişi,grup veya kurumlar) İleti(Mesaj,haber,bilgi, üretilen herşey ) Kod(görüntü,ses,metin, göstergeler) Kanal(İletim türü, teknoloji, veri iletim yolları,medya) Alıcı(Kişi,grup,kitle) Geribildirim(Oluşan etkiyle verilen tepkiler) Gürültü(Teknik arızalar, dış sesler, engeller, içinde bulunulan ortam, çevresel unsurlar ) Etki(oluşan farklılık)

İletişim Araştırmaları (Sınıflandırma) Etki – Süreç Odaklı (ana akım,tutucu, yönetimsel,pozitivist,empirik,geleneksel,davranışçı,niceliksel) Anlam – Niyet Odaklı(eleştirel, kuramsal, kültürel, toplumbilimsel, değişimci yaklaşımlar,niteliksel) (marksizm kökenli, dil bilimsel, göstergebilimsel)

Etki Zihinsel(Bilişsel) Tutum(Duygusal) Davranışlarda(Eylemsel)

Etki

Kitle İletişimi ve Medya Medyanın işlevleri - örnek… ÖDEV

Etki Araştırmaları I. Güçlü etkilerin olduğunun savunulduğu dönem(1900-1940) II. Sınırlı etkilerin savunulduğu dönem (1940-1960) III. Güçlü etkilere dönüş(1960 ve sonrası)

Etki Araştırmaları (İlk dönem) İlk çalışmalar (Lazarsfeld,Laswell,Howland,Lewin) Yeni siyasi ideolojilere inanma Bir partiye oy verme Ürün satın alma Kültürel beğenileri değiştirme ve bırakma Önyargıları değiştirme (Sihirli Mermi, Hipodermik İğne)

Etki araştırmaları(ikinci dönem) İki aşamalı etki(Lazarsfeld, Berelson, Gaudet, Howland) -Kanaat Önderliği -Eşik Bekçiliği * DeFleur -Bireysel farklılıklar Kuramı(cinsyet,yaş,inanış,eğitim) -Sosyal Kategoriler -Kültürel Normlar

Etki araştırmaları(son dönem) Daha karmaşık etkiler İstatistiksel analizler Kitlelere(ekonomik, sosyal ve siyasal güç yönetim ve yönlendirme) Kitleler yönüyle bakma… -Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı -Gündem Belirleme -Bilgi açığı -Suskunluk Sarmalı -Kültürel Göstergeler Yaklaşımı

Anlam-Niyet odaklı çalışmalar(sf.25) Iletişim insan etkinliklerinin tamamlayıcı bir parçası Toplumsal,ekonomik,siyasal, tarihsel Etki -> bilinç yönetimi, bilinç endüstürisi Alıcı->sınıf,işçi,tüketici Teknolojik iletişim araçları->sermaye İleti-> Metin->Anlam üretimi ->niyetler

Marx’ın etkinliği(sf.25) Toplum(Altyapı,üstyapı) Alt yapı:Ekonomik yapı, maddi ilişkiler, üretim biçimleri Üstyapı: Alt yapının oluşturuduğu ve kendisini tutmak, geliştirmek, değiştirmek için baskın olan egemen örgütlenmeler, düşünceler ve ideolojiler (din, sanat, bilim, ahlak, kültür) Ekonomik ve siyasal öğeler, var olan sistemin sürdürülmesi Kitle İletişim araçları, bağımsız değil, egemen güçler, tekelci sermaye

Diğer kavramlar(s.26) Kültür: - Düşünce,yasa,ahlak,bilinç,din,siyaset toplumsal yaşamın bütünün üretimi Gösterge: -anlam içeren tüm jest, mimik, imge, ses ve dilsel yapılar. Yapısalcılık (Strauss ve Barthes) İdeoloji(Desttut de Tracy -1800’ler) düşünceyi çevreleyen, bilgilendiren, yönlendiren Althusser – devletin ideolojik aygıtları Daniel Bell – ideolojinin sonu

Anlam- Niyet odaklı yaklaşımların sınıflandırılması (s.27) James Curran : Medyaya bakış açısıdan - Yapısalcı yaklaşım(metin-ideoloji-özne ilişkisi) - Ekonomi-politik yaklaşım(ekonomik güçler) - Kültürel çalışmalar(rıza üretim alanı)

Yakın dönem çalışmlar Küreselleşme Post – modernizm Enformasyon toplumu Yeni medya Sosyal ağlar

Batı’da Tarihsel Gelişmeler Coğrafi Keşifler Kolonicilik- Amerikaya göç Reform –Rönesans Aydınlanma dönemi Fransız devrimi Siyasi temsil, eşitlik ve özgürlük Modernleşme Bilimsel ve teknik gelişmeler Sanayileşme Kentleşme Kamusal alan Sınıfsal farklar İletişim teknolojilerinin gelişmesi Kitle toplumuna geçiş

Kitlelerin araştırılması 20 yy. başları iletişim araştırmaları Haber üretimi ve dağıtımı Popüler eğlence türleri Geniş halk toplulukları Siyasi,askeri,toplumsal Denetim altında tutulmak,yönlendirilmek, biçimlendirilmek ve manipule edilmek Örn. Sosyalist devrim (Rusya), Göbels ve Hitler(Alman ırkı), Amerika japonya ve Almanyaya karşı

İlk Çalışmalar Pozitivizm ve deneyci anlayış 3 görüş: 1-İnsanların çevreye uyumu(uymacı, konformist bir toplum) 2-Varolan toplumsal yapıyı ve kurumları koruma-geliştirme 3-Kapitalist ekonomik ve siyasal sistemin meşrulaştırılması ve ussallaştırılması Bu yaklaşımların arkasında a)propaganda yapma b) telekomünikasyon sistemini artırma c) reklam ve halkla ilişkiler alanında etkiyi artırma ve test edebilme arzusu

Uyaran-Tepki modeli 1940’lara kadar Hipodermik İğne ve Sihirli mermi kuramları Kitle toplumda bireyler Mesajlar karşısında savunmasız Halkın motive edilmesi Algı ve Tutumların incelenmesi

Algı ve Tutumlar Algı: 1)çevrede uyaranlar, ayrım, yorumlama süreci 2)malzeme seçimi ve anlamlandırma - Algı eşiği,ilgi, duyumlama enerjisi(dikkat),bilinç a)Görsel(biyolojik), b)Duygusal(deneyimsel), c)Seçimleyici(psikolojik,eğitimsel,sosyal durum) Tutum: bir şeye yönelik deneyim, bilgi, duygu ve güdülere dayanarak örgütlediği zihinsel, duyusal, davranışsal bir tepkinin ön eğilimidir.

Sihirli Mermi ve Hipodermik İğne Dayanaklar: İnsanlar izole farzedilir. İçgüdülerle tepki verme Benzer tepkiler Medya mesajlarını aynı/benzer şekilde değerlendirme anında, aynı tarzda, güçlü etki Örnek:Sessiz sinema ve çocuklar, dünyalar savaşı radyo programı

Harold Laswell Laswell modeli(1936): Etki yine çok önemli Kontrol Analizi İçerik Analizi Medya Analizi İzleyici Analizi Etki Araştırmaları

Shannon ve Weaver Modeli İletişim matematiksel modeli(1948) Enformasyonun ulaştırılması Kaynak ve hedef arasında iletilen verinin kayba uğramaması

Wilbur Schramm Aristo temelli, anlatıcı önemli Okuyucu,dinleyici,izleyici ön planda Kitle iletişimi, medya profesyonelleri

Propaganda - Ödev Ders kitabı: ss.47-49 Internet ve diğer kaynaklar Propaganda nedir? Propagandanın tarihçesi Propaganda türleri Propaganda teknikleri Propaganda ve medya

İki Aşamalı Akış Kuramları Dayanakları: -sınıf,coğrafi aidiyet ve din -eğitim seviyesi farkı -içinde bulunulan toplumun ve önemlilerin etkisi Lazarsfeld’in araştırması etki türleri -aktifleme -güçlendirme -değiştirme

İkna Kişileri veya kitleleri istenilen tutum ve davranış doğrultusunda razı etme İletişim çalışmalarında önemli(savaşa gitme,oy verme,ürün satma,sigarıyı bırakma vb.) Retorik,aristo ikna sanatı Hovland Yale geleneği: İkna üzerine İletişim ve İkna üzerine, iknada sunuş sırası, tutum örgütlenmesi ve değişim, sosyal yargı Kaynak Güvenirliliği(uzman ve güvenilen kişilikler) Korku çekiciliği(emniyet kemeri ve sigara)

Riley&Riley modeli Sosyolojik Toplumsal yapıdan bağımsız bir iletişim modeli düşünülemez (Talcot Parsons: iletişimve sistem)

Gelecek hafta Kamuoyu Suskunluk Sarmalı Gündem Belirleme Yetiştirme Kuramı