Koşullu İfadeler

Koşullu ifadeler, koşul ve önerme cümlelerinden oluşan ifadelerdir. Koşullu ifadeler “e ğ er” sözü içerirler.

Koşullu ifadeler aşa ğ ıdaki gibi formüle edilebilirler: E ğ er A ise B

Koşullu ifadelerle çeşitli çıkarımlar yapılabilmektedir. Bu çıkarımlardan bazıları geçerli iken bazıları ise zayıftır.

Koşullu ifadelerde koşulun oluşması durumunda önerme do ğ rulanmaktadır. Bu tür bir çıkarım geçerlidir. E ğ er A ise B A Öyleyse B

Örne ğ in aşa ğ ıdaki ifadede saatin çalması durumunda Ahmet uyanacaktır. E ğ er çalar saat çalarsa Ahmet uyanır. Çalar saat çaldı. O halde Ahmet uyandı.

Di ğ er taraftan koşullu ifadelerde önermenin do ğ rulanamaması durumu koşulun gerçekleşmedi ğ i anlamına gelir. Bu tür bir çıkarım da geçerlidir. E ğ er A ise B B de ğ il O halde A de ğ il

Örne ğ in aşa ğ ıdaki çıkarım geçerlidir: E ğ er çalar saat çalarsa Ahmet uyanır. Ahmet uyanmadı. O halde çalar saat çalmadı.

Di ğ er taraftan önermenin do ğ rulanması durumu koşulun mutlaka gerçekleşti ğ i anlamına gelmemektedir. Bu tür bir çıkarım zayıftır. E ğ er A ise B B Öyleyse A

Örne ğ in koşullu ifadeler içeren aşa ğ ıdaki çıkarım zayıftır: E ğ er çalar saat çalarsa Ahmet uyanır. Ahmet uyandı O halde çalar saat çaldı.

Koşulun gerçekleşmemesi de önermenin mutlaka do ğ rulanamayaca ğ ı anlamına gelmemektedir. Aşa ğ ıdaki çıkarım zayıf bir çıkarımdır: E ğ er A ise B A de ğ il O halde B de ğ il

Örne ğ in “çalar saat çalarsa Ahmet uyanır” koşullu ifadesi saatin çalmaması durumunda Ahmet’in kesinlikle uyanmayaca ğ ı anlamına gelmez.

Aşa ğ ıdaki koşullu ifadeler içeren çıkarımları inceleyerek zayıf mı geçerli mi olduklarını belirleyiniz. Ö ğ retmenim derslere devam edersen A alırsın dedi. A aldım. O halde derslere devam ettim. Ö ğ retmenim derslere devam edersen A alırsın dedi. Derslere devam etmedim. O halde A almadım.

Aşa ğ ıdaki koşullu ifadeler içeren çıkarımları inceleyerek zayıf mı geçerli mi olduklarını belirleyiniz: Ali dersine çalışırsa babası ona oyuncak alacak. Babası oyuncak almadı. O halde Ali dersine çalışmadı. Ali dersine çalışırsa babası ona oyuncak alacak. Babası oyuncak aldı. O halde Ali dersine çalıştı.

Aşa ğ ıdaki koşullu ifadeler içeren çıkarımları inceleyerek zayıf mı geçerli mi olduklarını belirleyiniz: Ayşe yeme ğ ini yemezse televizyon izleyemeyecek. Ayşe televizyon izledi. O halde Ayşe yeme ğ ini yedi. Ayşe yeme ğ ini yemezse televizyon izleyemeyecek. Ayşe televizyon izleyemedi. O halde Ayşe yeme ğ ini yemedi.

Zincirleme Koşul İ fadeleri Birden fazla koşul ifadesinin ararda gelmesiyle zincirleme koşul ifadesi oluşur.

Zincirleme koşul ifadelerinin yapısı şöyledir: E ğ er A ise B E ğ er B ise C Öyleyse e ğ er A ise C

Örne ğ in aşa ğ ıdaki çıkarım zincirleme koşullardan oluşmaktadır: Büşra alışveriş yaparsa Ayşe yeme ğ i hazırlayacak. E ğ er Ayşe yeme ğ i hazırlarsa Merve bulaşıkları yıkayacak. Öyleyse e ğ er Büşra alışveriş yaparsa Merve bulaşıkları yıkayacak.

Ancak zincirleme koşul ifadeleri yanlış olma olasılı ğ ı yüksek olan önermeler içeriyorsa bu şekilde yapılan çıkarımlar anlamsız sonuç önermeleri do ğ uracaktır.

Aşa ğ ıdaki durum buna örnektir: -Futbolcularla sakın arkadaş olma. -Neden? -Çünkü futbolcular yakışıklı olur. E ğ er bir futbolcuyla arkadaş olursan ona aşık olursun. Sonra onunla evlenirsin. Sonra çocukların olur. Futbolcular kaba oldukları için evlili ğ in mutsuz olur. Yıllar sonra beş çocuklu mutsuz bir kadın olursun. -Haklısın kanka!

Aşa ğ ıdaki sonuç önermesinin neden anlamlı olmadı ğ ını belirtiniz: E ğ er sinekleri elinizle yakalayıp yok etmeye çalışırsanız yalnızca yavaş uçan sinekleri yok edebilirsiniz. Hızlı uçan sinekler sizden kurtulur. Zamanla yavaş uçan sinekler yok olur ve geriye hızlı uçanlar kalır. Hızlı uçan sineklerin üreyip ço ğ almasıyla sinekleri elinizle yakalamak imkansızlaşır. Bundan dolayı sinekleri elinizle yakalayıp yok etmek faydasızdır.