HAZIRLAYAN: STJ. AV. BEDRETTİN GÜRCAN MArKA HAZIRLAYAN: STJ. AV. BEDRETTİN GÜRCAN

FİKRİ HAKLAR (INTELLECTUAL PROPERTY) Eser Sahibinin Hakları ve Bağlantılı Haklar (Copyright and Related Rights) •Bilim ve Edebiyat Eserleri •Müzik Eserleri •Güzel Sanatlar •Sinema Eserleri •Bilgisayar programları v.b. Bu haklar Kültür Bakanlığı Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Sınai Haklar (Industrial Rights) •Markalar •Buluşlar (Patent) •Endüstriyel Tasarımlar •Coğrafi İşaretler •Entegre Devrelerin Topografyası •İşletme adları •Yeni Bitki ve Hayvan Çeşitleri İlk beş konu Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilmektedir.

MARKA NEDİR? Marka, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir. (Markanın Korunması Hak. KHK)

Marka Türleri Ticari markalar Özel bir girişim tarafından üretildiklerini belirtecek şekilde bazı malları ayırt etmede kullanılan markalar. Hizmet markaları Özel bir girişim tarafından sunulduklarını belirtecek şekilde bazı hizmetleri ayırt etmede kullanılan markalar. Ortak markalar Bir ortaklığın üyeleri tarafından üretilen yada sunulan malları ya da hizmetleri ayırt etmede kullanılan markalar Garanti markaları Bir sertifikalandırma makamınca sertifikalandırılmış olan ve bir standartlar grubuna uygun olan mallar veya hizmetleri ayırt etmede kullanılan markalar. Tanınmış markalar Piyasada tanınmış olduğu kabul edilen ve bunun sonucu olarak daha güçlü bir korumadan faydalanan markalar

Markanın Tescili Zorunlu Mudur? Marka tescili zorunlu olmayıp, tescil markayla ilgili hakların korunması için alınan bir önlemdir.

Marka Nasıl Tescil Edilir? Marka tescili için yetkili kurum Türk Patent Enstitüsü’dür. Marka tescil edilirken hangi mal veya hizmetler için kullanılacağı belirtilir ve tescilli marka koruması yalnızca onlar için söz konusu olur. Bir işaretin marka olarak tescil edilebilmesi için ayırt edicilik özelliğine sahip olması, marka olarak kullanılmaya uygun olması ve baskı yoluyla çoğaltılabilmesi şartları aranır.

Marka tescil başvurusunun reddedilmesinin temel sebepleri nelerdir? Tür Adları (jenerik isimler): Şirketiniz sandalye satmak için SANDALYE markasını tescil ettirmek istiyorsa, marka “sandalye” kelimesinin ürünle ilgili tür adı olması nedeniyle reddedilecektir. Tanımlayıcı Terimler: Bunlar genellikle ticarette söz konusu ürünü tanımlamak için kullanılan kelimelerdir. Örneğin, TATLI markası çikolatalar için tanımlayıcı olması nedeniyle reddedilecektir. Ürünlerin pazarlanması için tek bir çikolata üreticisine “tatlı” kelimesine ait münhasır hakları vermek diğer firmaların mağduriyetine neden olacaktır. Benzer şekilde, “EN İYİ”, “YENİ” veya “TAZE” gibi niteleyici ya da övücü terimler de ayırt edici bir markanın parçası olmadıkça, muhtemelen benzer red kararlarına neden olacaktır.

Tescil Edilemeyecek Olan Markalar Yanıltıcı Markalar: Bunlar müşteriyi ürünün mahiyeti, niteliği ya da coğrafi menşei konularında aldatması ya da yanlış yönlendirmesi muhtemel olan markalardır. Örneğin, bir İNEĞİ öne çıkaran marka ile margarin pazarlanması; tüketicilerin markayı süt ürünleri (tereyağı gibi) ile özdeşleştirmeleri ihtimali dahilinde tüketicileri yanıltıcı içerikte olacağından büyük olasılıkla reddedilecektir. Kamu düzenine ve ahlaka aykırı olarak değerlendirilen markalar: Genel kabul görmüş ahlak ve din kurallarını ihlal ettiği düşünülen kelimeler ve resimlerin marka olarak tescil ettirilmelerine izin verilmez. WIPO Uluslararası Bürosu'na iletilmiş olan Bayraklar, Ordu veya Hanedanlık Armaları, Ülkelerin ve Uluslararası Kurumların Damgaları ve Amblemleri başkaları adına marka olarak tescil edilemez.

Markanın Kullanılması ve Hukuki İşlemleri Markanın, tescil tarihinden itibaren beş yıl içinde, haklı bir neden olmadan kullanılmaması veya bu kullanıma beş yıllık bir süre için kesintisiz ara verilmesi halinde, marka iptal edilir. Marka hakkı birçok hukuki işlem ve hukuki olaya konu olur: Devir, miras yoluyla geçme, lisans verme, haczedilme, rehin verme, teminat verme gibi

MARKA TESCİLİNİN SAHİBİNE SAĞLADIĞI HAKLAR Marka sahibi şu fiillerin önlenmesini talep edebilir: a) Markanın tescil kapsamına giren aynı mal ve/veya hizmetlerle ilgili olarak, tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin kullanılması. b) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal ve/veya hizmetlerin aynı veya benzeri mal ve/veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından, işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirilme ihtimali de dahil, karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması.(Klimasan adlı klima tamircisi) c) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsamına giren mal ve/veya hizmetlerle benzer olmayan, ancak Türkiye'de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle tescilli markanın itibarından dolayı haksız bir yarar elde edecek veya tescilli markanın itibarına zarar verecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin kullanılması.(Algida Amblemine Benzer Motor Yağı Markası Amblemi Vb. )

Marka Koruma Süresi Tescilli markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren on yıldır. Bu süre, onar yıllık dönemler halinde yenilenir. Yenileme talebinin yapılması ve yenileme ücretinin ödenmesi, koruma süresinin sona erdiği ayın son gününden önceki altı ay içinde gerçekleştirilir. (Kaçırılırsa ek 6 ay süre verilir.)

556 s. KHK’ye göre marka hakkı tecavüze uğrayan marka sahibi, mahkemeden aşağıdaki taleplerde bulunabilir: 1. Marka hakkına tecavüz sayılabilecek olayların tespiti 2. Marka hakkına tecavüz fiillerinin durdurulması 3. Tecavüzün giderilmesi, maddi ve manevi zararın tazmini 4. Marka hakkına tecavüz sebebiyle el konulan ürünler üzerinde kendisine mülkiyet hakkı tanınması. 5. Marka hakkına tecavüzün devamını önlemek amacıyla el konulan ürünler ve araçlar üzerindeki markaların silinmesi ve tecavüzün önlenmesi bakımından zorunlu ise imha edilmesi 6. Marka hakkına tecavüz eden kişi aleyhine verilen kararın masrafları bu şahsa ait olmak üzere ilgililere tebliğ edilmesi ve yayın yoluyla kamuya duyurulması (Yoksun kalınan kazanç ve marka itibarının zedelenmesi gerekçesiyle tazminat talep edilebilir.)

Şirketinizin markasını yurt dışında nasıl tescil ettirebilirsiniz? Eğer şirketinizin markasını yerleşik olduğu ülkede (kendi ülkesinde) tescil ettirmişseniz ve artık ihracat yapmak ya da markanın diğer ülkelerde kullanımı için lisans vermek istiyorsanız, markayı yurt dışında tescil ettirmeniz önerilir. Bunu yapmak için üç ana yöntem vardır: Ulusal Yol: şirketiniz gereken ücretleri ödeyerek ve istenilen dilde uygun başvuru formunu sunarak koruma talep edilen her bir ülkenin marka ofisine başvurabilir. Bölgesel Yol: Bölgesel bir marka sisteminin üyesi olan ülkelerde bütün üye ülke topraklarında etkin olan bir koruma için başvuruda bulunmak istiyorsanız, ilgili bölgesel ofise başvurunuzu sunarak tescil başvurusunda bulunabilirsiniz. Uluslararası Yol: Eğer kendi ülkeniz Madrid Sisteminin (WIPO tarafından idare edilen) üyesiyse ve markanız o ülkede tescil edilmiş ya da bunun için başvuruda bulunulmuşsa, Madrid sisteminden markanızı sisteme taraf olan 70'ten fazla ülkede tescil ettirmek için faydalanabilirsiniz. Ki Türkiye’de Madrid Protokolüne taraf bir ülkedir. Bu sebeple TPE vasıtasıyla istediğiniz ülkelerde markanızı tescil ettirebilirsiniz.

Özetlemek gerekirse yaratacağınız markanızı tescil ettirme zorunluluğunuz yoktur ancak bu durumda markanızın hukuki bir korumadan yoksun olacağı da göz önünde bulundurulması gerekir. Bu sebeple her markanın arkasındaki girişimcilik ruhunun karşılığını alabilmesi ve korunması için tescil edilmesini tavsiye ederiz.