AVRUPA TOPLULUĞUNDA EKONOMİK FAALİYETLERİN İSTATİSTİKİ SINIFLAMASI NACE Rev.2 (Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne)
NACE Rev.2 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. AMACI 3. KULLANILDIĞI TEMEL İSTATİSTİKİ UYGULAMALAR 4. KAPSAMI VE SINIRLARI 5. YAPISI VE KODLANIŞI 6. AÇIKLAYICI NOTLAR 7. TEMEL KAVRAMLAR 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR 9. FAALİYETLER KODLANIRKEN KULLANILAN KAYNAKLAR
NACE Rev.2 1. GİRİŞ Ülkelerin ekonomik ve sosyal yapılarının incelenmesi için istatistiki bilgilere gereksinim duyulur. İstatistiklerle açıklanabilecek bütün gözlemler ise, sistematik bir sınıflama gerektirmektedir. Sınıflamalar, istatistiki gözlemler evrenini, istatistik amaçlı araştırmanın niteliklerine göre olabildiğince homojen gruplara ayıran ve verilerin uyumlu bir şekilde toplanmasında, işlenmesinde ve sunulmasında kullanılan ortak bir dil olarak tanımlanır.
NACE Rev.2 2. AMACI NACE, ekonomik istatistiklerdeki (üretim, istihdam, ulusal hesaplar vb.) ve diğer istatistiki alanlardaki ekonomik faaliyete göre istatistiki verilerin toplanması ve sunulması için bir çerçeve sağlamayı amaçlamıştır. NOT: NACE, AB tarafından kendi ihtiyaçlarına göre ISIC temel alınarak genişletildiğinden, NACE’ye göre üretilen istatistikler genel olarak dünya düzeyinde karşılaştırılabilir olmuştur. 11-12-13 Mart 2013
3. KULLANILDIĞI TEMEL İSTATİSTİKİ UYGULAMALAR NACE Rev.2 3. KULLANILDIĞI TEMEL İSTATİSTİKİ UYGULAMALAR İş Kayıtları Ulusal ve Bölgesel Hesaplar Yapısal İş İstatistikleri Kısa Dönemli İstatistikler İş Gücü İstatistikleri Ulaştırma, enerji ve atık istatistikleri.
NACE Rev.2 4. KAPSAMI VE SINIRLARI NACE, -birimlerin ortak girişim olup olmadığına, -sahipliğin devlet veya özel olup olmadığına, -ana girişimin yabancı varlık olup olmadığına ve -işyerinin birden fazla işletmeden oluşup oluşmadığına bakmaksızın, aynı ekonomik faaliyette bulunan birimleri aynı kategoride sınıflandırır. -İmalat faaliyetlerinin geleneksel veya modern tekniklerle yapılması, NACE için bir ölçüt değildir.
4. KAPSAMI VE SINIRLARI (devamı) NACE Rev.2 4. KAPSAMI VE SINIRLARI (devamı) -NACE, resmi olanla olmayan üretimler arasında bir ayrım yapmaz. -Piyasa faaliyetleri ile piyasa dışı faaliyetler arasında da bir ayrım yapmaz. -NACE, hanehalklarının kendi kullanımları için yapmış oldukları mal ve hizmetlerin üretimlerine yönelik faaliyetler için de kategoriler içermektedir.
NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI Seviye 1 : 21 Kısım, A’dan U’ya kadar alfabetik harflerle tanımlanmıştır. Seviye 2 : 88 Bölüm, iki basamaklı numerik kodlarla tanımlanmıştır. Seviye 3 : 272 Grup, üç basamaklı numerik kodlarla tanımlanmıştır. Seviye 4 : 615 Sınıf, dört basamaklı numerik kodlarla tanımlanmıştır. 11-12-13 Mart 2013
5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) Kısım seviyesinde kullanılan kodlar, belirli bir faaliyeti açıklayan bölüm, grup ve sınıfları tanımlayan NACE kodlarıyla bütünleşik değildir. Örneğin, “Tutkal imalatı” faaliyeti Bölüm 20’de, Grup 20.5’de ve Sınıf 20.52’de tanımlanmaktadır; ancak, bu sınıfın bağlı olduğu Kısım C, kodun kendisinde görünmemektedir. Kısım C Bölüm 20 Grup 20.5 Sınıf 20.51 Sınıf 20.52 ..…
5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) Belli bir sınıflama seviyesinin sınıflamada daha aşağıya bölünmediği durumlarda, bir sonraki daha ayrıntılı seviyenin kodu için “0” kullanılır. 75 Veterinerlik faaliyetleri 75.0 Veterinerlik faaliyetleri 75.00 Veterinerlik faaliyetleri ------------------ 11 İçeceklerin imalatı 11.0 İçeceklerin imalatı 11.01 Alkollü içeceklerin damıtılması, arıtılması ve harmanlanması 11.02 Üzümden şarap imalatı 11.03 Elma şarabı ve diğer meyve şaraplarının imalatı 11.04 Diğer damıtılmamış mayalı içeceklerin imalatı 11.05 Bira imalatı
5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) Mümkün olduğunca, “diğer” ve/veya “bys (başka yerde sınıflandırılmamış)” benzeri arta kalan grup ve sınıflar 9 rakamı ile tanımlanmaktadır (Örneğin, “Başka yerde sınıflandırılmamış madencilik ve taş ocakçılığı” grubu 08.9 olarak, “Başka yerde sınıflandırılmamış diğer madencilik ve taş ocakçılığı” başlıklı sınıf 08.99 şeklinde kodlanmıştır). 08.9 Başka yerde sınıflandırılmamış madencilik ve taş ocakçılığı 08.91 Kimyasal ve gübreleme amaçlı mineral madenciliği 08.92 Turba çıkarımı 08.93 Tuz çıkarımı 08.99 Başka yerde sınıflandırılmamış diğer madencilik ve taş ocakçılığı
NACE Rev.2 6. AÇIKLAYICI NOTLAR KISIM C İMALAT Bu bölüm, imalatın tanımlanması için tek bir evrensel kriter kullanılmamasına rağmen, imalat, maddelerin, malzemelerin veya bileşenlerin fiziksel ve/veya kimyasal işlemler sonucunda yapısının değiştirilerek yeni ürünlere dönüşümünü kapsamaktadır (atıkların işlenmesindeki açıklamaya bakınız)……. Bölüm 13 Tekstil ürünlerinin imalatı Bu bölüm tekstilin dokunması da dahil tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi; tekstil ve giyim eşyalarının aprelenmesi, boyanması vb. bitirme işlemleri ile tekstil ürünlerinin imalatını (ev tekstil ürünleri, battaniyeler, halılar, kilimler, kordon, halat, ip vb. kapsamaktadır (giyim eşyalarının imalatı hariç). …… Grup 13.9 Diğer tekstil ürünlerinin imalatı Sınıf 13.92 Giyim eşyası dışındaki tamamlanmış tekstil ürünlerinin imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - örülmüş veya tığ işi kumaşlar da dahil herhangi tekstil maddesinden yapılmış eşyaların imalatı: • seyahat örtüleri de dahil battaniyeler, • seccade, • yatak, masa, tuvalet veya mutfak havlusu, • yorgan, çarşaf, minder, puf, yastık, uyku tulumu vb. - konfeksiyon mefruşat (döşeme) maddelerinin imalatı: • perdeler, saçaklar, çekme perdeler, yatak örtüleri, mobilya veya makine örtüleri vb., • bez astarlı muşambalar, tenteler, çadırlar, kamp malzemeleri, yelkenler, güneşlikler, araba kılıfları……. Ayrıca bu sınıf aşağıdakileri de kapsamaktadır; - elektrikli battaniyelerin tekstil kısımlarının imalatı, - elle dokunan resim dokumalı duvar örtüsü imalatı, Kapsam dışı olanlar; - teknik kullanım amacıyla tekstil maddeleri imalatı, bkz. 13.96.
NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR Faaliyet Nedir? İşletmenin faaliyeti dediğimizde, belirli mal veya hizmetlerin üretilmesi için gerekli tüm girdi, üretim süreci ve ürün çıktılarının bütünü anlaşılmalıdır. Burada tanımlandığı gibi, bir faaliyet basit bir süreci içerebilir, fakat aynı zamanda başka bir faaliyet her biri sınıflamanın değişik sınıflarında bulunan alt-süreçlerden oluşabilir.
NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Faaliyetleri; -Ana faaliyet -İkincil Faaliyetler -Yardımcı faaliyetler olarak üçe ayırmak mümkündür
Girişim Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? NACE Rev.2 Kodu 31.09 Diğer Mobilyaların imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - kanepe, divan, çek yat ve koltuk takımlarının imalatı, - bahçe sandalyeleri, koltukları vb. imalatı, - yatak odaları, oturma odaları, bahçeler vb. için mobilya imalatı, - dikiş makineleri, televizyonlar vb. için dolap ve sehpa imalatı. ook: onderbrengen in JE!
Girişim Kodu? 70.10 İdare merkezi faaliyetleri Kodu ? 31.09 Diğer Mobilyaların imalatı Girişim Kodu ? 31.02 Mutfak mobilyaların imalatı Kodu ? 47.59 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda mobilya….perakende ticareti Kodu? 52.10 Depolama ve ambarlama Kodu? 32.40 Oyun ve oyuncak imalatı Kodu? 41.20 İkamet ve ikamet amaçlı olmayan binaların inşaatı Kodu? 69.20 Muhasebe, defter tutma ve denetim faaliyetleri; vergi müşavirliği Kodu? 49.41 Karayolu yük taşımacılığı
NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Katma değer: Bir birimin sınıflanmasının ekonomik faaliyete göre belirlenmesinde temel kavramdır. Katma değer, çıktı ve ara tüketim arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır.
7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Katma değer ikameleri: a. Çıktı bazlı ikameler: - birimin her bir faaliyetine ilişkin mal veya hizmetlere dağıtılabilecek olan gayri safi üretim - her bir faaliyete düşen ürün gruplarının satış değeri veya cirosu; b. Girdi bazlı ikameler - farklı faaliyetlerle ilişkili maaşlar ve ücretler (veya serbest çalışanın geliri) - birimin farklı ekonomik faaliyetlerinde yer alan çalışan sayısı; - birimin farklı faaliyetlerine ilişkin çalışanların çalışma zamanı.
7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Top-Down Yöntemi NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Top-Down Yöntemi Bir birimin NACE’nin ikiden fazla kategorisinde geçen, ikiden fazla faaliyet gerçekleştirdiği ve bunların hiç birinin katma değerinin %50’sinden fazlasına sahip olmadığı karmaşık durumlarda bu birimin ana faaliyeti top-down yöntemiyle bulunur. Sırasıyla; Katma değerin en yüksek payına sahip olan kısım belirlenir. Bu kısım dahilinde en yüksek katma değer payına sahip olan bölüm belirlenir. Bu bölüm dahilinde en yüksek katma değer payına sahip olan grup belirlenir. Bu grup dahilinde en yüksek katma değer payına sahip olan sınıf belirlenir.
Top-Down Yönteminin Uygulanışı NACE Rev.2 Top-Down Yönteminin Uygulanışı Girişimimizin Faaliyetleri, Katma Değerleri ve Her Bir Faaliyete İlişkin Katma Değer Payları Kısım Bölüm Grup Sınıf Sınıfın tanımı Katma Değer Pay C 31 31.0 31.02 Mutfak mobilyalarının imalatı 290 15% 31.09 Diğer mobilyaların imalatı 500 26% 32 32.4 32.40 Oyun ve oyuncak imalatı 150 8% F 41 41.2 41.20 İkamet veya ikamet amaçlı olmayan binaların inşaatı 650 33% G 47 47.5 47.59 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda mobilya, aydınlatma teçhizatı ve diğer ev eşyalarının perakende ticareti 360 18%
Girişim 1.Adım Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? Kısmın belirlenmesi: 70.10 – K.D. : - Toplam K.D. Payı:- 31.09 – K.D. : 500 Bin TL Toplam K.D. Payı:%26 Girişim 31.02 – K.D. : 290 Bin TL Toplam K.D. Payı:%15 Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? 47.59 – K.D : 360 Bin TL Toplam K.D. Payı:%18 52.10 – K.D. : - Toplam K.D. Payı:- 32.40 – K.D. : 150 Bin TL Toplam K.D. Payı: %8 Kısmın belirlenmesi: Kısım C İmalat % 49 Kısım F İnşaat % 33 Kısım G Toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı % 18 41.20 – K.D. : 650 Bin TL Toplam K.D. Payı:%33 69.20 – K.D. : - Toplam K.D. Payı:- 49.41 – K.D : - Toplam K.D. Payı:- 1.Adım
Girişim 2.Adım Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? 31.09 – K.D. : 500 Bin TL Toplam K.D. Payı:%26 Girişim 31.02 – K.D. : 290 Bin TL Toplam K.D. Payı:%15 Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? 32.40 – K.D. : 150 Bin TL Toplam K.D. Payı: %8 Kısım C içinde Bölümün belirlenmesi: Bölüm 31 Mobilya imalatı % 41 Bölüm 32 Diğer İmalatlar % 8 2.Adım
Girişim 3.Adım Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? 31.09 – K.D. : 500 Bin TL Toplam K.D. Payı:%26 Girişim 31.02 – K.D. : 290 Bin TL Toplam K.D. Payı:%15 Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? Bölüm 31 içerisinde Grubun belirlenmesi: Grup 31.0 Mobilya imalatı % 41 3.Adım
Girişim 31.09 4.Adım Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? 31.09 – K.D. : 500 Bin TL Toplam K.D. Payı:%26 Girişim 31.02 – K.D. : 290 Bin TL Toplam K.D. Payı:%15 Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? 31.09 Grup 31.0 içerisinde Sınıfın belirlenmesi: Sınıf 31.02 Mutfak mobilyalarının imalatı % 15 Sınıf 31.09 Diğer mobilyaların imalatı % 26 41.20 – K.D. : 650 Bin TL Toplam K.D. Payı:%33 Buradan da anlaşılacağı gibi, katma değerdeki en yüksek paya 41.20 İkamet ve ikamet amaçlı olmayan binaların inşaatı sınıfı sahip olmasına karşın, ana faaliyetimiz “31.09 Diğer mobilyaların imalatı”dır. 4.Adım
Çikolatalı bisküvi imalatı NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Çoklu bağımsız faaliyetler; bir birim, ayrı istatististiki birimlere ayrılamayan birkaç bağımsız faaliyetle uğraşıyorsa, çoklu bağımsız faaliyetlerin bütünleşmesinden bahsedilir. -Bisküvi imalatı -Çikolata imalatı Çikolatalı bisküvi imalatı
Dikey Olarak Bütünleşik Faaliyetler NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Kodu ? 16.10 Ağaçların biçilmesi ve planyalanması Dikey Bütünleşme; aynı birim tarafından üretimin farklı aşamalarının ardışık olarak uygulandığı ve bir sürecin çıktısının bir sonraki sürecin girdisi olarak kullanıldığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Dikey bütünleşme, çoklu faaliyetlerin bir başka şekli gibi değerlendirilmelidir, yani; birimin ana faaliyeti, top - down yöntemine göre belirlendiği şekilde en geniş paya sahip katma değeri oluşturan faaliyettir. Pazar için üretilmeyen ara ürünler veya nihai ürünlerin fiyatlandırılması için piyasa fiyatları temel alınabilir. Bu değerlendirme NACE’nin önceki sürümlerine göre değişmiştir (tarım hariç). Kaynak NACE Rev.2 paragraf 77, ISIC Rev.4 paragraf 118. Dikey Olarak Bütünleşik Faaliyetler Kodu ? 31.09 Diğer Mobilyaların imalatı Bu Girişimin Ana Faaliyeti Nedir? Bu ürünlerin satış amaçlı olup olmamasının bir önemi yoktur
Yatay Olarak Bütünleşik Faaliyetler NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Yatay Olarak Bütünleşik Faaliyetler Yatay bütünleşme; faaliyetler eş zamanlı olarak aynı üretim faktörleri kullanılarak yapıldığında ortaya çıkmaktadır. Yani bir faaliyet, farklı nitelikli nihai ürünlerle sonuçlandığında yatay bütünleşmeden söz edilir. Bir çok durumda yaygın olarak bütünleşik faaliyetler, çıktıları tamamıyla farklı karakterli olmalarına karşın aynı sınıflarda sınıflandırılır. Sabun ve deterjan imalatı -Sabun -Deterjan -Ham gliserin
Yatay Bütünleşme; (devamı) NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı): Yatay Bütünleşme; (devamı) Tehlikesiz atıkları yakma Hizmetleri (NACE Rev.2 – 38.21) -Atıkların bertarafı hizmetleri -Elektrik üretimi
7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) NACE Rev.2 7. TEMEL KAVRAMLAR (Devamı) Yerinde Kurulum Temel olarak binaların işlevselliği için parçaların veya teçhizatın binalara kurulumu veya montajı ile uğraşan birimler inşaat kısmında (bölüm 43) sınıflandırılmıştır. Örneğin asansörlerin ve yürüyen merdivenlerin kurulumu, 43.29’da sınıflandırılır. Binaların işlevselliği (ve inşaat mühendisliği işleri) ile bağlantılı olmayan diğer makinelerin ve teçhizatın kurulumu “Sanayi makine ve donanımlarının kurulumu” başlıklı 33.2 kodlu grupta sınıflandırılmıştır. Bakım ve Onarım: Ürünlere bakım veya onarım yapan birimler, ürünlerin türüne göre aşağıdaki kategorilerden birinde sınıflandırılır: grup 33.1 "Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve donanımların onarımı" bölüm 43 "Özel inşaat faaliyetleri" grup 45.2 "Motorlu taşıtların bakım ve onarımı" bölüm 95 "Bilgisayarların ve kişisel ve ev eşyalarının onarımı" .
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR: NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR: Kısım A: Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık Tarımsal Faaliyet Nedir? Tarımsal üretim faaliyetleri Tarımsal hizmet faaliyetleri
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım A: Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık (devamı) Tarım ve Ormacılıktaki Hizmet Faaliyetleri 01.6 Tarımı destekleyici faaliyetler ve hasat sonrası bitkisel ürünler ile ilgili faaliyetler. Bu grup, bir ücret veya sözleşme temelli olarak gerçekleştirilen faaliyetleri içermektedir. 01.61 Bitkisel üretimi destekleyici faaliyetler 01.62 Hayvan üretimini destekleyici faaliyetler 01.63 Hasat sanrası bitkisel ürünlerle ilgili faaliyetler 01.64 Bitkisel üretim için tohumun işlenmesi 02.40 Ormancılık için destekleyici faaliyetler. Örneğin, Ormanda ağaçların kesilmesi, dallarından temizlenmesi, soyulması vb. destekleyici faaliyetler.
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım A: Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık (devamı) Tarımda, sık sık birimlerin hem üzüm ürettiği ve hem de kendi ürettiği üzümlerden şarap imal ettiği veya hem zeytin ürettiği ve hem de kendi ürettiği zeytinlerden yağ imal ettiği durumlarda katma değer kullanımının zorluklar ortaya çıkardığı sık rastlanan bir durumdur. Bu durumlarda en uygun olan “çalışılan saat”in ikame değişken olarak alınması ve bu dikey olarak bütünleşik faaliyetlere uygulanması, genellikle birimlerin Tarım’da sınıflandırılmasına neden olacaktır.
+ NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım A: Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık (devamı) 01.50 Karma çiftçilik Bu sınıf, bitkisel ürünler veya hayvansal üretim konusunda bir uzmanlaşma olmaksızın bu ürünlerin bir arada üretiminin yapıldığı durumları kapsamaktadır. Eğer, bir birimde bitkisel ürün veya hayvan üretiminin herhangi biri standart brüt karın yüzde 66`sına eşit veya fazlaysa birleşik faaliyet buraya dahil edilmemeli, tarımsal ürün yetiştiriciliğine ya da hayvan çiftçiliğine dağıtılmalıdır +
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım C: İmalat İmalat Nedir? İmalat, maddelerin, malzemelerin veya bileşenlerin fiziksel ve/veya kimyasal işlemler sonucunda yapısının değiştirilerek yeni ürünlere dönüşümüne denir. Üretim: Ürün ile sonuçlanan faaliyettir. (örneğin, hazır yemeklerin imalatı) Sanayi hizmetleri: bir ücret veya sözleşme temelinde başkalarına ait ürünlerin, imalat sürecinin bir parçası olarak işlenmesi, endüstriyel makine ve ekipmanların tamir ve bakımı ile kurulum işlerini içermektedir. Bakım ve onarım (Grup 33.1 "Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve donanımların onarımı“) Kurulum (Grup 33.2 “Sanayi makine ve ekipmanlarının kurulumu”) Bakım ve Onarımla ilgili aşağıdaki faaliyetler “İMALAT’IN KAPSAMI DIŞINDADIR” Grup 45.2 "Motorlu taşıtların bakım ve onarımı“ (Kısım G) Bölüm 95 "Bilgisayarların ve kişisel ve ev eşyalarının onarımı" (Kısım S).
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım E: Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri 36.00 Suyun toplanması, arıtılması ve dağıtılması 37.00 Kanalizasyon 38.11 Tehlikesiz atıkların toplanması 38.12 Tehlikeli atıkların toplanması 38.21 Tehlikesiz atıkların ıslahı ve bertaraf edilmesi 38.22 Tehlikeli atıkların ıslahı ve bertaraf edilmesi 38.31 Hurdaların parçalara ayrılması 38.32 Tasnif edilmiş materyallerin geri kazanımı 39.00 İyileştirme faaliyetleri ve diğer atık yönetimi hizmetleri
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım G Mağazalarda ve mağaza dışında yerlerde toptan ve perakende ticaret Motorlu taşıtların ve motosikletlerin bakım ve onarımı Kapsanmayanlar Üretim veya yetiştiricilikten yapılan satışlar 36
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım G Ticarette sınıflandırılacak işlemler. İşletme kendi adına satın aldığı ürünlerin, sınıflandırılması, derecelendirilmesi veya kurulumunun yapılması, ya da ürünlerin daha küçük miktarlarda dağıtımı için şişelenmesi, paketlenmesi veya depolanmasını gerçekleştiriyorsa yine ticarette sınıflandırılır. 37 37
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım G Perakende ticaret bölümünde satılan mallar, genellikle tüketici malları veya perakende ticaret malları olarak belirtilen mallarla sınırlıdır Perakende ticareti olmayan mallar -dökme halde tahıllar, -cevherler, -endüstri makineleri gibi mallar perakende ticarette değil TOPTAN TİCARET’te sınıflandırılmaktadır. 38 38
Perakende Ticarette Uygulanışı NACE Rev.2 Top Down Metodunun Perakende Ticarette Uygulanışı
Girişimimizin faaliyetleri, ciroları ve her bir faaliyete ilişkin ciro payları Bölüm Grup Sınıf Sınıfın tanımı Ciro Pay 47 47.2 47.21 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki meyve ve sebze perakende ticareti 100 10% 47.22 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki et ve et ürünlerinin perakende ticareti 150 16% 47.29 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki diğer gıda ürünlerinin perakende ticareti 250 26% 47.4 47.43 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda ses ve görüntü cihazlarının perakende ticareti 200 21% 47.5 47.59 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda mobilya, aydınlatma teçhizatı ve diğer ev eşyalarının perakende ticareti 180 19% 47.7 47.71 Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda giyim eşyalarının perakende ticareti 75 8% 47.1 - 47.7 (mağazalarda) Toplam 955 47.8 47.81 Tezgahlar ve pazar yerleri vasıtasıyla gıda, içecek ve tütün ürünleri perakende ticareti 47.82 Tezgahlar ve pazar yerleri vasıtasıyla tekstil, giyim eşyası ve ayakkabı perakende ticareti 80 23% 47.89 Tezgahlar ve pazar yerleri vasıtasıyla diğer malların perakende ticareti 42% 47.9 47.91 Posta yoluyla veya internet üzerinden yapılan perakende ticaret 50 14% 47.8 - 47.9 (mağaza dışında) Toplam 355
Girişimimiz Top Down Metodunun Perakende Ticarette Uygulanışı Kodu: 47.91 Top Down Metodunun Perakende Ticarette Uygulanışı 1.Adım (Mağazada – Mağaza dışında) Girişimimiz Kodu: 47.43 Kodu: 47.71 Kodu: 47.81 Kodu: 47.21 Kodu: 47.29 Kodu: 47.82 Kodu: 47.89 Kodu: 47.59 Kodu: 47.22 47.1 - 47.7 (Mağazada) Toplam Ciro: 955 Bin YTL 47.8 – 47.9 (Mağaza dışında) Toplam Ciro: 355 Bin YTL
Faaliyet Sayısı 6 Top Down Metodunun Perakende Ticarette Uygulanışı 2.Adım (Uzmanlaşmış – uzmanlaşmamış) Kodu: 47.43 2.Faaliyet Kodu: 47.71 1.Faaliyet DİKKAT: Mağazalarda yapılan perakende ticaret NACE Rev.2’de, “Uzmanlaşmış Ticaret” (47.2-47.7) ve “Uzmanlaşmamış Ticaret” (47.1) olarak ikiye ayrılmaktadır. Alanda bu ayrımı yapabilmenin yolu ise tamamıyla o işyerinin, işyeri içerisindeki faaliyet (ürün grubu) sayısıyla ilintilidir. İşyeri 5 ya da daha fazla faaliyet yapıyorsa uzmanlaşmamış, faaliyet sayısı 5 in altında ise uzmanlaşmış mağazalarda perakende ticaret olarak değerlendirilmektedir. Kodu: 47.21 3.Faaliyet Kodu: 47.29 4.Faaliyet Bu işyerimiz uzmanlaşmamış faaliyet yürütmektedir Kodu: 47.59 5.Faaliyet Kodu: 47.22 6.Faaliyet Faaliyet Sayısı 6
Top Down Metodunun Perakende Ticarette Uygulanışı 3.Adım (Sınıf 47.11 ya da 47.19) Kodu: 47.43 Cirosu: 200 Bin YTL (%21) Kodu: 47.71 Cirosu: 75 Bin YTL (%8) DİKKAT: Uzmanlaşmamış bir girişimin ana faaliyeti ya 47.11 ya da 47.19 olacaktır. Eğer gıda, içecek ve tütün katma değerin en az %35'ini tutuyorsa, yerleştirme NACE Rev.2’nin 47.11 sınıfına yapılmalıdır. Diğer tüm durumlarda yerleştirme 47.19 sınıfına yapılmalıdır. %52 > %35 Olduğundan Ana Faaliyetimiz 47.11 Olacaktır Nace2 Kodu 47.21 Cirosu: 100 Bin YTL(%10) Kodu: 47.29 Cirosu: 250 Bin YTL (%26) Kodu: 47.59 Cirosu:180 Bin YTL (%19) = + + %52 47.21 %10 47.29 %26 47.22 %16 Kodu: 47.22 Cirosu: 150 Bin YTL (%16) 47.11 Belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalarda gıda, içecek veya tütün ağırlıklı perakende ticaret 47.19 Belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalarda yapılan diğer perakende ticaret
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): KISIM M – MESLEKİ BİLİMSEL VE TEKNİK FAALİYETLER Reklam materyallerinin planlanması ve üretilmesi, reklam kampanyalarının tasarlanması, pazarlama kampanyaları gibi müşterilerin çekilmesine yönelik reklam kampanyaları vb. 73.11 “Reklam ajanslarının faaliyetleri”nde sınıflandırılmaktadır. Ancak kişi, firma, kurum vb.lerin reklam bilgilerini alan ve gazete, dergi, kitap ve benzeri medya ortamlarında yayınlanmasını sağlayanlar (acentalar) 73.12 “Çeşitli medya reklamları için alan ve zamanın bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak satışı” faaliyetinde sınıflandırılır.
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): KISIM N - İDARİ VE DESTEK HİZMET FAALİYETLERİ Paketleme faaliyetleri, 82.92’de sınıflandırılmaktadır. Bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak başkalarının adına yiyeceklerin kavanozlara konulması, içeceklerin şişelenmesi, katı maddelerin örneğin etlerin paketlenmesi, sıvıların ve gazlı ürünlerin süzülmesi ve ambalajlanması, etiketleme yapılması, marka basılması bu sınıfta kodlandırılmaktadır.
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım O: Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik NACE, kurumsal birimin sınıflandırıldığı kurumsal sektörle (SNA ve ESA‘ da tanımlandığı gibi) ilgili herhangi bir ayrım yapmaz. Ayrıca, devlet tarafından yürütülen bütün faaliyetleri tanımlayan bir NACE kategorisi yoktur. Sonuç olarak, bütün devlet kurumları otomatik olarak “Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik” başlıklı Kısım O’da sınıflandırılmaz. Özel olarak NACE’nin diğer alanlarına atanabilecek olan ulusal, bölgesel veya yerel düzeylerde faaliyetler gerçekleştiren birimler uygun kısımlarda sınıflandırılırlar. Örneğin; devlete bağlı bir orta öğretim okulu, özel bir orta öğretim okulu gibi grup 85.3’de (Kısım P) sınıflandırılır veya devlet hastaneleri, özel hastaneler gibi sınıf 86.10’da (Kısım Q) sınıflandırılır.
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım S: Diğer hizmet faaliyetleri Bilgisayarların, kişisel eşyaların ve ev eşyalarının onarımı NACE Rev.2’ye göre Bölüm 95’de sınıflandırılmaktadır. 95.11 Bilgisayarların ve bilgisayar çevre birimlerinin onarımı 95.12 İletişim araç ve gereçlerinin onarımı 95.21 Tüketici elektronik eşyalarının onarımı 95.22 Evde kullanılan cihazlar ile ev ve bahçe gereçlerinin onarımı 95.23 Ayakkabı ve deri eşyaların onarımı 95.24 Mobilyaların ve ev döşemelerinin onarımı 95.25 Saatlerin ve mücevherlerin onarımı 95.29 Başka yerde sınıflandırılmamış diğer kişisel eşyaların ve ev eşyalarının onarımı
8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): NACE Rev.2 8. KISIMLARA ÖZGÜ SPESİFİK DURUMLAR (devamı): Kısım T: Hanehalklarının İşverenler Olarak Faaliyetleri; Hanehalkları Tarafından Kendi Kullanımlarına Yönelik Olarak Ayrım Yapılmamış Mal ve Hizmet Üretim Faaliyetleri Bölüm 97 sadece ev içi çalışan personelin işverenleri olarak hanehalklarının faaliyetlerini içermektedir. Örneğin; hanehalkı personeli dışındaki çocuk bakma faaliyetleri 88.91’ de, çamaşır yıkama 96.01’ de, araba park görevlileri ise 96.09’ da sınıflandırılır. Bölüm 98’de, hanehalklarının kendi geçimleri için mal ve hizmet üretimleri sınıflandırılmaktadır. Pazara yönelik üretilen mal ve hizmetler ilgili kısımlarda sınıflandırılmalıdır.
NACE Rev.2 9. FAALİYETLER KODLANIRKEN KULLANILAN KAYNAKLAR -NACE Rev.2 yayını -NACE Rev.2 sözlüğü -NACE Rev.2-Altılı -CPA 2008 -PRODTR 2010 -PRODTR 2010 sözlüğü
Örnek Faaliyetlerimiz İş elbisesi imalatı Tavuk yetiştiriciliği Tavuk yemi imalatı Pulluk ticareti
Faaliyetlerin “NACE Rev.2” Kullanılarak bulunması Faaliyet Kodlaması Faaliyetlerin “NACE Rev.2” Kullanılarak bulunması http://www.tuik.gov.tr sayfasında “Sınıflamalar” başlığı seçilerek, ya da http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/ yazılarak sınıflama sunucusuna erişilebilir.
Faaliyetlerin “NACE Rev.2” SÖZLÜĞÜ kullanılarak bulunması Faaliyet Kodlaması Faaliyetlerin “NACE Rev.2” SÖZLÜĞÜ kullanılarak bulunması http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/
Kaynaklar http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/ http://ec.europa.eu/eurostat/ramon/index.cfm?TargetUrl=DSP_PUB_WELC
TEŞEKKÜRLER