Ebeveynlik Kuram ve Araştırmalarıı Anne – baba eğitimi Ebeveynlik Kuram ve Araştırmalarıı Öğr. Gör. Can ÜNVERDİ

Konular 20. yüzyılda ebeveynlik çalışmaları Ebeveynlik kuramları Kişisel özellik kuramı Etkileşimsel kuramlar Hümanistik kuramlar Sosyal – bilişsel kuram Aile sistemi kuramı Yapısal – işlevsel kuram Bağlanma kuramı Biyoekolojik kuram

20. yy ’da ebeveynlik çalışmaları Antropolojik çalışmalar Grupların gelenek, görenek ve uygulamaları Kültür ve ebeveynlik tarzları Gelişimsel aşamalarda ebeveynlerin rolleri Ebeveynlerle çocuklar arasındaki günlük ilişkiler – ebeveynlik davranışları

20. yy ’da ebeveynlik çalışmaları Kültürün aktarılması “Çocuk eğitimi” Kültüre uygun davranışlar Yetişkinliğe hazırlık Anne – babaların görevleri

20. yy ’da ebeveynlik çalışmaları Psikolojik çalışmalar Bebeklik, erken çocukluk Gelişim aşamaları Norm oluşturma Ebeveynlik çalışmaları – beslenme, tuvalet eğitimi, katı öneriler

20. yy ’da ebeveynlik çalışmaları Mark Baldwin çocuğun ortamı çocuğun ailesi ile ilişkileri John watson ödül ve cezalar çocuklar – edilgen varlıklar çocuk yetiştirme yöntemleri Head Start – 1965 Babanın çocuk yaşamındaki önemi – 1980

Ebeveynlik kuramları Kuram Gözlem ve bulgular arasında ilişkiler kurularak oluşturulan çerçeve Ebevylerin davranışlarında görülen genel örüntüler Tek bir aileyle ilgilenmez Genel davranış örüntüleri

Ebeveynlik kuramları Kişisel özellik kuramı Kalıcı kişisel özellikler İçsel özelliklerin davranışa yansıması Psikanalitik kuram Ebeveynin kişilik özelliği çocuğun uyumunu etkiler Duygusal gereksinimlerin karşılanması Empati, özerklik tanıma, duygusal yakınlık, öz yetkinlik

Ebeveynlik kuramları Beş faktörlü kişilik modeli Faktör analizi Temel kişilik özellikleri Kişilik özelliklerinin davranışa etkisi Dışadönüklük Uyumluluk Öz disiplin Duygusal dengelilik Yeni deneyime açıklık

Ebeveynlik kuramları Dışadönüklük Kişinin çevresiyle olan etkileşiminin miktarı Girişken, sevecen, sosyal, enerjik Durgun, soğuk, mesafeli, çekingen Ebeveynlik sosyal bir görevdir. Uyumluluk İş birliği yapan, nazik, esnek, kibar, bağışlayıcı, yardım sever Hırslı, alaycı, şüpheci, bencil

Ebeveynlik kuramları Özdisiplin Düzenli, sorumluluk duygusu gelişmiş, organize, çalışkan, planlı Dağınık, dikkatsiz, plansız Katı – otoriter ebeveynlik İlgisiz ebeveynlik

Ebeveynlik kuramları Duygusal dengelilik Yaşam olayları karşısında kişinin gösterdiği uyum Sakin, rahat, uysal, barışçıl, dengeli Kaygılı, sinirli, fevri Sevgi gösterme, övgü – tehdit, korkutma, aşağılama Yeni deneyime açıklık Hayal gücü, yaratıcı, çok yönlü, meraklı Baba – çocuk bakımına katılım

Ebeveynlik kuramları Öz değer Kişinin kendisi ile ilgili düşünceleri Olumlu – olumsuz duygular Duyarlı ve destekleyici ebeveynler Denetim odağı Kişinin yaşamı üzerindeki kontrol algısı İçsel denetim odağı Dışsal denetim odağı Yoğun, sıcak, destekleyici iletişim Olumsuz kontrol yöntemleri

Ebeveynlik kuramları Etkileşimsel kuramlar Büyüme sürecinde hem çocuklar hem de ebeveynler değişir. Ebeveynler, eş ilişkileri, evlilik doyumu, aile dinamiği Çocuğa etkin rol Mizaç özellikleri Cinsiyet

Ebeveynlik kuramları Zor mizaç Annede öfke, yetersizlik duygusu, engellenmişlik, duyarsızlık, olumsuz tepkiler, özgüvende düşme, öz yetkinlik algısında azalma, stres, depresyon Babada depresyon, kaygı, kuşku Eşler arası ilişki – rollerin yerine getirilemediği hissi, çatışma, sevginin azalması

Ebeveynlik kuramları Cinsiyet Çocuktan beklentiler Çocukla paylaşılan duygular Oyuncak seçimi Baba tepkileri – ağlayan erkek çocuk Oynanan oyunlar Vakit geçirilen ebeveyn

Ebeveynlik kuramları Hümanistik kuram Maslow

Ebeveynlik kuramları Katı disiplin Çocuğu iç dünyasından kopartır. Kendini gerçekleştirmeden uzaklaştırır. Dışsal denetim odağı yaratır. Gereksinimlerin dikkate alınmaması Beklentilere göre hareket etme Ebeveynleri memnun etme Bağımlı düşünce

Ebeveynlik kuramları Sosyal – bilişsel kuram Gözlem, model alma, taklit Pekiştirme – cezalandırma Yakın kişilerin model alınması Toplum kurallarının ve normların öğrenilmesi Gelişim, toplumsallaşma ve kültür aktarımı model olma pekiştirme cezalandırma

Ebeveynlik kuramları Aile sistemi kuramları Sistem: Kendi aralarında ve çevreyle etkileşim içinde bulunan üyeler kümesi Ailedeki her üye birbirini etkiler. Bireylere değil ailenin bütününe odaklanılmalıdır. Aile bilgi akışı sayesinde hem iç dengesini korur hem de çevreye uyum sağlar.

Ebeveynlik kuramları Aile döngüsü – dengenin yeniden sağlanması Alt sistemler anne – baba anne – çocuk baba – çocuk çocuk – çocuk Her alt sistem bir diğerini etkiler. Üst sistemler akrabalar iş yeri mahalle okul

Ebeveynlik kuramları Yapısal – işlevsel kuram Toplum değişeme karşı direnir. İstikrar ve düzen Sistem içindeki bileşenlerin işlevleri önemlidir. İşlev: toplumun varlığını sürdürmesi

Ebeveynlik kuramları Araçsal ve duygusal işlevler Bireylerin hayatta kalması ve moral, maneviyat Rol dağılımları – cinsiyet Aile içindeki istikrar – toplumsal istikrar

Ebeveynlik kuramları Bağlanma kuramı İlk ilişki – yaşam boyu kurulacak ilişkilerin niteliği Ağlama, gülümseme, cıvıldama Toplumsal uyum Güvenli bağlanma – sosyal beceriler, öz değer, duyarlılık, Güvensiz bağlanma – öfke, içe kapanma

Ebeveynlik kuramları Biyoekolojik kuram Ailenin doğal çevre ve toplumsal çevre ile olan ilişkisi Ailenin çevresi farklı düzeylerden oluşur. Her düzey aileyi ve çocuğu etkiler. Birey her düzeye etkin olarak katılır.

Ebeveynlik kuramları

Ebeveynlik kuramları Mikrosistem Doğrudan etkileşim Aile, akrabalar, arkadaşlar, okul, iş, mahalle Bireyleri en çok etkileyen sistem Mezosistem Ebeveynlerin içinde bulunduğu en az iki sistem arasındaki etkileşim İş – aile Aile - okul

Ebeveynlik kuramları Ekzosistem Ailenin doğrudan katılmadığı dışsal sistemler Yerel yönetim, okul yönetimi, iş yeri kararları Makrosistem Toplumsal değerler, gelenekler Kronosistem Tarihsel süreç

Teşekkürler… Öğr. Gör. Can ÜNVERDİ