Periferik ve Solunum Kas Eğitimi Prof. Dr. Fzt. Sema Savcı H.Ü Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü

Kronik Solunum Hastalıkları Dispne Egzersiz toleransında azalma Yaşam kalitesinde azalma

Kronik Solunum Hastalıkları Ventilatuar limitasyon Gaz değişim bozuklukları Kardiyak problemler Eforla birlikte görülen semptomlar Periferik kas tutulumu

PATOLOJİ / İNFLAMASYON / HİPOKSEMİ İNAKTİVİTE / KONDÜSYON AZLIĞI İLAÇLAR İNAKTİVİTE / KONDÜSYON AZLIĞI CO2 CO2 Kas Dolaşım Ventilasyon O2 O2 Oksijen transportu Wasserman, Principles of Exercise Testing and Interpretation 1994

Periferik Kas Adaptasyonları Kas atrofisi Kas zayıflığı Yorgunluk Morfolojik değişiklikler Tip I fibrillerinde azalma Tip IIx fibrillerinde artma TipI ve IIa liflerinde atrofi Kapillarizasyonda azalma Metabolik kapasitede değişiklikler: İntramüsküler pH  ATP konsantrasyonu  Kas laktat düzeyinde  Mitokondriyal enzim aktivitesinde 

Kas Lifi Tiplerinin Özellikleri Fibril tipi Tanım Metabolizma Myoglobulin /Mitokondri Fonksiyon I Yavaş yorgunluğa dirençli Oksidatif Zengin Kırmızı Ayakta durma, Sakin solunum IIa Hızlı yorgunluğa dirençli Oksidatif/ glikolitik Kırmızı-beyaz Yürüme, Hiperventilasyon IIx Hızlı yorulabilir Glikolitik Az Beyaz Zıplama Öksürük

Kas Atrofisi Prevalansı Normal VKI 60 K: YVA  14.62 kg/m2 E: YVA  17.05 kg/m2 50 40 30 26% oran (%) kadın 20 erkek 10 1 2 3 & 4 GOLD sınıflaması Vestbo ve ark. AJRCCM 2006;173:79-83.

KOAH’da Kas Zayıflığı KOAH Kuvvet (kg) Kontrol Quadriceps Pectoralis * * 100 * 80 60 40 20 Quadriceps Pectoralis Latissimus major dorsi Bernard ve ark. AJRCCM 1998; 158: 629-634.

Periferik Kas Kuvvet ve Enduransı KOAH’lı kişilerde quadriceps kas kuvvetinde %30  Periferik kas kuvveti egzersiz kapasitesinin (6DYTM ve VO2 maks) belirleyicilerindendir. Periferik kas enduransında azalma egzersiz kapasitesini azaltır. Erken kas yorgunluğu görülür.

Semptomlar 43% 31% 26% Bacak yorgunluğu Dispne Dispne ve bacak Killian ve ark. ARRD 1992; 146: 935-940.

Pulmoner Rehabilitasyon Programları Egzersiz eğitimi Oksijen Solunum eğitimi Hasta eğitimi Beslenme Psikososyal ve stres yaklaşımları

Egzersiz Eğitimi ve Periferik Kaslar

Aerobik Egzersiz Eğitimi Zirve oksijen tüketiminde artma Egzersizin oksijen harcamasında azalma Verilen iş yükünde kan laktat düzeyinde azalma Periferik kasların oksidatif kapasitesinde artma Semptomlarda azalma Nöromusküler koordinasyonda artma Yaşam kalitesinde artma Sağlık bakım hizmetlerinin kullanımında azalma Kendine güven artma Motivasyonda artma

Aerobik Egzersiz Eğitimi Alt ekstremite egzersiz eğitimi Koşubandı, Bisiklet, Yürüme Üst ekstremite egzersiz eğitimi Kol ergometresi

Aerobik Egzersiz Eğitimi Süre: 30 dk/gün Şiddet: Maks KH ‘nın %60-90 VO2maks %50-80 Nefes darlığı (Borg Skalası 4-6) Frekans: 3-5 gün/hafta Devamlılık: 4-6, 6-8, 12-24 hafta

Egzersiz Eğitimi–NIMV Solunum kaslarının yükünü Solunum işinde AKG’da düzelme Dispnede Egzersiz endurans kapasitesinde Troosters ve ark. AJRCCM 2005; 72:19-38

Periferik Kas Kuvvet Eğitimi Şiddet: 1 maksimumun %80-100 Tekrar sayısı: 1-3 set 1-8 kez Dinlenme: 2-3 dk Frekans: 4-6 gün/hafta Gelişme: %2-10 Yarar: Kas kütle, kuvvet, kemik dansitesinde artma Kramer WJ ve ark. Med Sci Sport Exerc 2002

Periferik Kas Kuvvet-Endurans Eğitimi Şiddet: 1 maksimumun %70-85 Tekrar sayısı: 3 set 8-12 kez Dinlenme: 1-2 dk Frekans: 2-4 gün/hafta Gelişme: %60-70 Yarar: Kas kütle, kuvvetinde iyileşme, kemik dansitesi ve kas enduransında artma Kramer WJ ve ark. Med Sci Sport Exerc 2002

Periferik Kas Endurans Eğitimi Şiddet: 1 maksimumun %30-60 Tekrar sayısı: 1-3 set 20-30 kez Dinlenme: 1 dk Frekans: 2-4 gün/hafta Gelişme:kuvvet artışı olmaz Yarar: Kasın oksidatif kapasitesi ve kapillarizasyonunda iyileşme, kas endurans ve egzersiz kapasitesinde artma Kramer WJ ve ark. Med Sci Sport Exerc 2002

Periferik Kas Eğitimi KOAH’lı hastalarda 8 hf 1MT’ın %85’inde DE ‘i kas kuvvetinde %16’dan %40 kadar artış, submaksimal egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesinde gelişme sağlamıştır. Simpson K, Thorax 1992

Yaşlı KOAH’lı hastalarda dirençli eğitimin (DE) etkileri (n=18, yaş 65-80 yıl) MRI ile quadriceps kasının enine kesit alanı İzometrik-izokinetik diz ekstansiyonu, izometrik gövde kuvveti, basamak çıkma süresi, 30 m normal maksimal hızla yürüme süresi ile değerlendirilmiştir. DE 12 hafta süresince haftada iki kez yapılmıştır. Kas boyutlarında, diz ekstansiyon kuvvetinde ve fonksiyonel performansta anlamlı gelişmeler olmuştur.

Periferik Kas Eğitimi Aerobik eğitim+kuvvet eğitimi Kemik mineral dansitesini artırır. Evans WJ. Med Sci Sport Exer 1999 Evde uygulanabilir. Endurans kapasitesi ve yaşam kalitesini artırır. Clark CJ ve ark Eur Respir J 1996

Egzersiz Eğitimi ve Periferik Kas Eğitimi Kuvvet eğitimi aerobik egzersizden daha önce başlanabilir. Daha az dispne Yüksek şiddette uygulama

Nöromüskuler elektrik stimülasyonu Egzersiz performansı Periferal kas kuvveti Yaşam Kalitesi

Hipotez: Son evre KOAH hastalarında elektrik stimulasyonu fonksiyonel yetersizliği iyileştirir ve engeli azaltır. İleri evre KOAH hastası (n=15) randomize, evde 6 haftalık nöromüskuler elektrik stimulasyonu programına dahil edilmiştir. Grup 1: n:9, yaş: 66.6 (7.7) yıl, FEV1=38.0 (9.6)% NMES almadan önce 6 hafta boyunca takip edilerek kontrol grubu oluşturulmuştur, daha sonra 6 hafta NMES uygulanmıştır. Grup 2, n=6, yaş: 65.0 (5.4) yıl FEV1=39.5 (13.3)%, 6 hafta NMES uygulanmıştır. Diz ekstansör kas kuvveti ve enduransı, tüm vücut egzersiz kapasitesi, ve sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi (Kronik Solunum Hastalıkları Ölçeği) değerlendirildi.

ileri evre KOAH hastalarında ambulasyon sırasında kullanılan seçilmiş kaslara yapılan kısa dönem elektrik stimulasyonu kas kuvveti ve enduransını , tüm vücut egzersiz toleransını artırır; günlük yaşam aktiviteleri sırasındaki nefes darlığını azaltır.

ES Şiddetli KOAH’lı hastalarda akut alevlenme sonrası Elektrik stimülasyonunun etkileri değerlendirildi. KOAH’lı 17 hasta alındı (FEV1,%30+3, VKİ 18+2.5 kg/m2) Grup 1 (n=8) genel rehab (GR), Grup 2 (n=9) GR+ES programı 4 hafta QKK, egzersiz kapasitesi, yaşam kalitesi rehabilitasyondan önce ve sonra ölçülmüştür. Chest 2006; 129:1540-1548.

Egzersiz Eğitimi Hastalığın şiddeti Hastanın başlangıç fiziksel uygunluk düzeyi Hastanın motivasyonu Kendi kendine monitorizasyon

Solunum Kas Eğitimi . 40 % MIP . 30’ / day, 5 d/week, 5 weeks 1.biyopsi 2. biyopsi . 40 % MIP . 30’ / day, 5 d/week, 5 weeks Eksternal interkostal Alt ekstremite kasları Eksternal interkostal Alt ekstremite kasları Lif yapısı Ramírez et al. AJRCCM 2002

Solunum Kas Eğitimi * Inspiratuar eğitim (MIP % 40) Plasebo 50 70 90 MIP (%beklenen) * 10 15 20 Zaman (dak) Önce Sonra 30 Tip I Lifler (%) 2000 2500 3000 TipII Lif ler (µm2) 1500 Ramírez et al. AJRCCM 2002

IMT KOAH’lı hastalarda İnspiratuar kas eğitiminin inspiratuar kas kuvveti, egzersiz kapasitesi, dispne algılaması, yaşam kalitesi hastaneye başvuru sıklığı üzerine olan uzun süreli etkileri değerlendirilmiştir.

Sonuçlar Periferik kaslardaki bozukluk egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini etkilemektedir. Egzersiz eğitimi (aerobik ve dirençli eğitim) egzersiz toleransını ve yaşam kalitesini artırmaktadır. Aerobik ve kuvvet eğitiminin birlikte uygulanması fizyolojik olarak periferik kaslardaki fonksiyon bozukluklarını iyileştirmektedir. Yüksek şiddette eğitim aerobik uygunluk ve kas fonksiyonunu daha fazla artırmaktadır.

Teşekkür ederim