AB MALİ İŞBİRLİĞİ ULAŞTIRMA OPERASYONEL PROGRAMI 2014-2020 T.C. ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığı AB MALİ İŞBİRLİĞİ ULAŞTIRMA OPERASYONEL PROGRAMI 2014-2020 Sunuma başlamandan önce hepinize tekrardan hoş geldiniz diyorum. Bana ayrılan süre içerisinde sizlere Bakanlığımız tarafından yürütülmekte olan IPA I dönemi Ulaştırma Operasyonel Programı ve program kapsamında gerçekleştirmekte olduğumuz altyapı projelerine ile birlikte IPA II dönemi Sektörel Operasyonel Program hakkında bilgi vereceğim. 9 Ekim 2015, ANKARA
IPA I - BİLEŞENLERİ 4.9 BEUR 1.8 BEUR 584.7 MEUR BÖLGESEL KALKINMA Sınır-ötesi İşbirliği BÖLGESEL KALKINMA 1.8 BEUR Kırsal Kalkınma Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi ÇEVRE OPERASYONEL PROGRAMI Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 2007-2013 IPA I döneminde Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Ulaştırma Operasyonel Programının (UOP) uygulanmasından sorumlu Program Otoritesidir. Bu Genelgeyle Katılım Öncesi Yardım Aracı 3. ve 4. bileşenleri için ilgili operasyonel programların ve Katılım Öncesi Yardım Aracı 5. bileşeni için Kırsal Kalkınma Programının hazırlanması ve uygulamanın yürütülmesinden sorumlu kurumlar Program Otoritesi olarak tanımlanmıştır. Program Otoriteleri; ilgili mevzuat, Avrupa Birliği Müktesebatı ve uluslararası anlaşmalar çerçevesinde operasyonel programların hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi, desteklenecek proje ve faaliyetlere ilişkin olarak, programlama, ihale ve sözleşme yapılması, proje ve faaliyetlerin yürütülmesi, ödemelerin yapılması, muhasebeleştirilmesi ile buna ilişkin kontrol, izleme ve değerlendirmelerin gerçekleştirilmesi, ilgili kurum ve makamlara görevleri ile ilgili bilgi, belge ve raporların intikali görevlerinin yerine getirilmesinden sorumludur. Genelge uyarınca Bölgesel Kalkınma Bileşeni altında yer alan Ulaştırma Sektörüne sağlanacak IPA fonlarının kullanılması görevi UDH Bakanlığına verilmiştir. BÖLGESEL REKABET EDİLEBİLİRLİK OPRASYONEL PROGRAMI ULAŞTIRMA OPERASYONEL PROGRAMI 584.7 MEUR
ULAŞTIRMA OPERASYONEL PROGRAMI Demiryolu Altyapı Projeleri 556.0 M€ Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesi- Köseköy-Gebze Kesimi 136.0 M€ Teknik Destek Projeleri 28.7 M€ Irmak-Karabük-Zonguldak Demiryolu Hattının Rehabilitasyonu Projesi 188.3 M€ Operasyonel Programın Uygulanması için Teknik Destek 22.8 M€ Bilgilendirme ve Tanıtım Faaliyetleri için Teknik Destek 2.5 M€ Proje Havuzunun Geliştirilmesi için Teknik Destek 3.4 M€ Samsun-Kalın Demiryolu Hattının Modernizasyonu Projesi 231.7 M€ Ulaştırma Operasyonel Programına tahsis edilen 584,7 Milyon Avroluk bütçenin Operasyonel Programın üç önceliğine dağılımı sırasıyla Demiryolu Altyapısı için 318,5 Milyon Avro, Liman Altyapısı için 256,7 Milyon Avro ve Teknik Destek için 9,5 Milyon Avro idi. Fakat AB, GKRY gemilerinin Filyos Limanına alınmayacağını gayri resmi ifade ederek liman yapımını desteklemeyeceğini belirtmiş; liman yapımını desteklememe nedenlerini farklı gerekçelere dayandırarak 27 Kasım 2013 tarihli resmi yazısıyla Bakanlığımıza bildirmiştir. Bu bağlamda, ikinci öncelik altından kullanılamayacağı için açığa çıkan fon demiryolu alt yapısı (Samsun-Kalın Demiryolu Hattı Modernizasyonu Projesi) ve Teknik Destek projelerine aktarılarak şekildeki son haline getirilmiştir. %95 Demiryolu projesi
ALTYAPI PROJELERİ 2007-2013 dönemi Ulaştırma Operasyonel Programında yapılan demiryolu altyapı projeleri ile planlanan projeler slayttaki haritada görülmektedir. Halihazırda AIYHTP/Köseköy-Gebze Kesimi ile Irmak-Karabük-Zonguldak Demiryolu Projesi VE Samsun-Kalın Demiryolu Hattı Projesinin sözleşmeleri imzalanmış olup çalışmalar devam etmektedir. IPA II Dönemi için ise Halkalı-Kapıkule Demiryolu Hattı Projesi ve bu projenin ikamesi olarak yer alan Alayunt-Afyon-Konya ve Malatya-Narlı Demiryolu Hatlarının modernizasyonu projelerinin hazırlıkları ile ihale dosyalarının tamamlanması bu dönemde gerçekleştirilecek, inşaat işleri ise 2014-2020 IPA II döneminde yapılacaktır.
ULAŞTIRMA OPERASYONEL PROGRAMI IPA-II DÖNEMİ ULAŞTIRMA OPERASYONEL PROGRAMI 2014-2020 yıllarını kapsayan IPA II döneminde Bakanlığımız Ulaştırma Sektörel Operasyonel Programının uygulamasından sorumlu kuruluş olarak sadece altyapı projelerinin değil, Ulaştırma Sektöründe AB fonları ile yapılacak her türlü projenin ihale ve sözleşme makamı olarak görev yapacak olup, IPA II Dönemi için Ulaştırma Sektörüne sağlanan fon 442 milyon avrodur. Bu fonun yaklaşık 275 milyon avrosu (Ulaştırma sektörüne ayrılan toplam IPA-II fonunun %62) AB hibesi ile yapılacak olan Halkalı-Kapıkule projesinin “Çerkezköy-Kapıkule” kesimi inşası için kullanılacaktır. Geriye kalan fon ise Programın öncelikleri doğrultusunda Sürdürülebilir ve Güvenli Ulaşım, Erişilebilir ve kapsamlı ulaşım, Akıllı ulaşım sistemleri ve müktesebat uyumu gibi eylem alanlarında planlanacak projeler için kullanılacaktır.
HALKALI-KAPIKULE DEMİRYOLU HATTI PROJESİ (Çerkezköy-Kapıkule Kesimi) 230 km Çift Hatlı, Yüksek Hızlı Çerkezköy-Kapıkule Kesimi IPA Fonu Halkalı-Çerkezköy Kesimi Ulusal Bütçe Halkalı-Kapıkule Railway Line / Existing Halkalı-Kapıkule Railway Line / Planned Halkalı-Kapıkule Demiryolu Hattı Projesi, IPA I döneminin öncelikli projeleri arasında AB ye sunulmuş, ancak projenin bir takım eksiklikleri nedeniyle IPA II dönemine ertelenmiştir. IPA II döneminin en önemli ve tek demiryolu yapım projesidir. Bütçesel olarak ise IPA II dönemine ayrılan toplam tahsisatın %62 sini oluşturmaktadır. Halkalı-Kapıkule Demiryolu hattı projesi hem Türkiye hem de Avrupa için önemli bir koridorda bulunmaktadır. Özellikle TEN-T ağı üzerindeki Koridor 4 devamı niteliğindedir. Dolayısıyla bu projenin tamamlanması neticesinde Bulgaristan’da hali hazırda yapımı devam eden Sofya Sevilingrad demiryolu hattına entegrasyonu yapılarak ülkemizin TEN-T Ağına bağlantısı güçlendirilmiş olacaktır.
HALKALI-KAPIKULE DEMİRYOLU HATTI PROJESİ (Çerkezköy-Kapıkule Kesimi) İşin Kapsamı: Halkalı-Çerkezköy arası mevcut koridorda, Çerkezköy-Kapıkule arasında ise yeni bir koridorda Üstyapı ve altyapının inşası İstasyonların rehabilitasyonları ve inşası Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon Elektrifikasyon Proje için Ayrılan IPA-II Fonu: 275 Milyon € İş Bitiş Tarihleri Fizibilite Raporu, Kati Projeler ve ÇED Raporu 2015 Kasım ayından önce tamamlanacaktır. İhale ilanının 2015 Aralık ayı içerisinde yayınlanması planlanmaktadır. 2016 yılı 3 çeyreğinde ihale değerlendirme sürecinin tamamlanması ve sözleşmeye bağlanması planlanmaktadır. Proje süresi 42 aydır. Projenin Avrupa Komisyonuna sunumunun 2015 yılı içerisinde yapılması ve 2016 yılı içerisinde sözleşmeye bağlanması planlanmaktadır. Proje süresi 42 ay olarak ön görülmektedir. Yük ve Yolcu Taşıması
ULAŞTIRMA SEKTÖREL OPERASONEL PROGRAMI HEDEFLER Ulusal ulaşım sisteminin sürdürülebilirliğini ve güvenliğini artırmak Ulaşım sisteminin verimliliğini artırmak, Hem ulusal hem de kentsel düzeyde bireysel ulaşımdan sürdürülebilir, erişilebilir ve kapsamlı toplu taşıma biçimlerine geçişi teşvik etmek, Türk ulaştırma sektörünün AB ulaştırma müktesebatına aşamalı bir şekilde uyumunun sağlanarak, Türkiye’ nin ulaştırma alanında AB’ ye entegrasyonunu güçlendirmek, Türkiye’nin ulaştırma sektöründeki AB ve ulusal finansmanın en verimli şekilde kullanılmasını sağlamak için SOPT yönetiminde UDHB nı desteklemek.
PROGRAM STRATEJİSİ – EYLEM VE FAALİYETLER Eylem 1 – Sürdürülebilir ve güvenli ulaşım Amaç; Ulusal ulaşım sisteminin sürdürülebilirliğini ve güvenliğini arttırmak. Eylem Sonuçları R1 – AB tarafından güçlendirilen TEN-T tren yolu ağı bağlantılarının güçlendirilmesi R2 – Çevresel olarak sürdürülebilir ve iklim değişikliğiyle ilgili hafifletici ve uyum tedbirlerine hizmet eden yatırımlar R3 – Ulaşımda artan güvenlik R4 – İntermodal ulaşım çözümleri ve destekleyici teknolojiler Faaliyetler Faaliyet 1.1 –Demiryolu Altyapısının Geliştirilmesi ve Modernize edilmesi Faaliyet 1.2 – Çevre ve İklimsel Değişiklerle ilgili Tedbirler Faaliyet 1.3 – Ulaşım Güvenliğinin Artırılması Faaliyet 1.4 – İntermodalite ve Mod Değişiminin teşvik edilmesi
PROGRAM STRATEJİSİ – EYLEM VE FAALİYETLER Eylem 2 – Etkin Ulaşım Amaç: Türkiye ulaşım sisteminin verimliliğini geliştirmektedir. Eylem Sonuçları R1 –ITS (Akıllı Ulaşım Sistemi) stratejisinin uygulanması ve ulaşım sektöründe ITS kullanımının yaygınlaştırılması R2 – Ulaşım Sektöründe araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi Faaliyetler Faaliyet 2.1- ITS Stratejisi ve diğer ITS tedbirlerinin desteklenmesi Faaliyet 2.2 – Ulaştırma Sektöründe araştırma ve yenilikçiliğin desteklenmesi
PROGRAM STRATEJİSİ – EYLEM VE FAALİYETLER Eylem 3 - Erişilebilirlik ve Kapsamlı Ulaşım Amaç: Bireyselden sürdürülebilir, erişilebilir ve münhasır kamusal taşımacılığı hem ulusal hem de kentsel düzeylerde tanıtma. Eylem Sonuçları R1 – Toplu taşıma erişilebilirliğinin kentsel ve ulusal düzeyde geliştirlmesi R2 – Sürdürülebilir kenstel toplu taşımaya yönelik ilerlemeler Faaliyetler Faaliyet 3.1 –Erişilebilir Ulaşım Faaliyet 3.2 –Kentsel Ulaşım
PROGRAM STRATEJİSİ – EYLEM VE FAALİYETLER Eylem 4 - Müktesebata uyum ve AB entegrasyonu Amaç: Türk ulaştırma sektörünün AB ulaştırma müktesebatına aşamalı bir şekilde uyumunun sağlanarak, Türkiye’ nin ulaştırma alanında AB’ ye entegrasyonunu güçlendirmek. Eylem Sonuçları R1 – Ulaştırma mevzuatının AB müktesebatı ile uyumlu hale getirilerek, müktesebatın 14. ve 21. fasıllar kapsamındaki üyelik yükümlülüklerinin kabul edilmesi için gereken kurumsal ve idari kapasitenin güçlendirilmesi R2 – AB’ nin ilgili makamları ile politika diyaloğu ve teknik işbirliği Faaliyetler Faaliyet 3.1 –müktesebatın uygulanması için mevzuatın uyumlu hale getirilmesi ve kapasite artırılması Faaliyet 3.2 –Politika diyaloğu ve teknik işbirliğinin artırılması
PROGRAM STRATEJİSİ – EYLEM VE FAALİYETLER Eylem 5 – Teknik Destek Amaç: Türkiye’nin ulaştırma sektöründeki AB ve ulusal finansmanın en verimli şekilde kullanılmasını sağlamak için SOPT yönetiminde UDHB’ yi desteklemek. Eylem Sonuçları R1 – Program otoritesinin görevlerini yerine getiriken gerekli olan insan kaynağını ve mali desteği sağlamak R2 – Ulaştırma Sektöründe kalkınma için finansal modelleri hazırlamak Faaliyetler Faaliyet 3.1 –Program Otoritesinin Desteklenmesi Faaliyet 3.2 –Proje Havuzunun geliştirilmesi
ULAŞTIRMA SEKTÖREL OPERASONEL PROGRAMI SONUÇLAR Daha dengeli bir modal ayrılmayı yansıtan daha güvenli, çevre dostu bir ulaştırma sistemine geçiş, Tüm ulaşım biçimlerinde akıllı, yenilikçi, kaynak, zaman ve maliyet açısından etkin çözümlerin ülke genelinde yayılması Tüm ulaşım hizmetleri için daha fazla erişilebilirlik, kentsel toplu taşımada kapasite ve verimliliği artırmak, kentsel alanlarda ulaşımdan kaynaklanan emisyon oranını ve trafiği azaltmak, Müktesebatın 14. ve 21. fasılları kapsamındaki üyelik yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için gerekli yasal, kurumsal ve idari kapasitelerin iyileştirilmesi ve AB ile Ulaştırma alanındaki politika diyaloğunun güçlendirilmesi, Ulaştırma Sektörel Operasyonel Programının etkili, verimli, düzenli, şeffaf ve zamanında uygulanması.
ULAŞTIRMA SEKTÖREL OPERASONEL PROGRAMI IPA II DÖNEMİ BÜTÇESİ SOPT 2014-2020 Toplam Maliyet (milyon €) IPA Katkısı Ulusal Katkı IPA eş finansman oranı Eylem-1 407.06 346 61.06 85%* Eylem -2 15.06 12.8 2.26 Eylem -3 58.82 50 8.82 Eylem -4 27.65 23.5 4.15 Eylem -5 12.35 10.5 1.85 TOPLAM 520.94 442.80 78.14
Burcu ÖZCAN burcu.ozcan@udhb.gov.tr TEŞEKKÜRLER Burcu ÖZCAN burcu.ozcan@udhb.gov.tr