Finansal Tablo Analiz Teknikleri
Finansal Tablo Analiz Teknikleri Finansal tablo kalemlerini ilgili yıl rakamları ve geçmiş yıl kalemleri ile sektörde yer alan diğer firmalarla karşılaştırılması esasına dayanır. -Yüzde yöntemi ile Analiz (dikey analiz) -Karşılaştırmalı Tablolar analizi (yatay analiz) -Eğilim Yüzdeleri yöntemi ile analiz (trend analizi) -Oran analizi yöntemi ile analiz. Analiz teknikleri birbirinin alternatifi değil tamamlayıcısıdır.
Dikey (yüzde yöntemi) analiz Finansal tablo kalemlerinin kendi içerisinde analizine dayanır. Yöntemin esası, finansal tablonun temel bir kaleminin veya grup toplamının 100 kabul edilmesi ve bu grubu oluşturan diğer alt kalemlerin 100’e indirgenmiş göreceli değerlerinin tespitine dayanmaktadır. Bu yöntem işletmelerin sektördeki diğer işlemelerle karşılaştırılmasını sağlar. Ayrıca, sektöre ilişkin ortalama bilgilerin hesaplanmasına sektör özelliklerinin ortaya çıkarılmasına yardım eder.
Dikey (yüzde yöntemi) analiz Bu analiz ile genellemeler yapılabilmektedir. Analizin uygulanmasında, finansal tablonun ortak esasa indirgenecek kaleminin belirlenmesi ilk aşamadır. Daha sonra belirlenen kalemler 100 kabul edilerek diğer kalemlerin yüzdelik değerleri bulunur. Ayrıntılı incelemelerde ana hesap 100 kabul edilerek yardımcı hesapların ağırlıkları bulunur. Dikey yüzde=İlgili Kalem Verisi *100 Baz Alınan Kalem Verisi
Yeşil Bahçe A.Ş. 2013 ve 2014 Yıllarına Ait Karşılaştırmalı Bilanço (TL) Aktif 31.12.2013 31.12.2014 Dönen Varlıklar 220.000 290.000 Hazır Değerler 35.000 40.000 Menkul Kıymetler 15.000 20.000 Ticari Alacaklar 55.000 75.000 Stoklar 100.000 150.000 Diğer Dönen Varlıklar 5.000 Duran Varlıklar 180.000 210.000 Mali Duran Varlıklar 25.000 30.000 Maddi Duran Varlıklar 105.000 120.000 M. Olmayan Duran Varl. 50.000 Diğer Duran Varlıklar 10.000 Aktif Toplamı 400.000 500.000
Yeşil Bahçe A.Ş. 2013 ve 2014 Yıllarına Ait Karşılaştırmalı Bilanço (TL) Pasif 31.12.2013 31.12.2014 Kısa Vadeli Y.K. 120.000 235.000 Satıcılar 20.000 160.000 Borç Senetleri 100.000 75.000 Uzun Vadeli Y. K 80.000 15.000 Uzun Vadeli Y.K. Özsermaye 200.000 250.000 Ödenmiş Sermaye Dönem Karı --- 50.000 Pasif Toplamı 400.000 500.000
Yeşil Bahçe A.Ş. 01.01.2014-31.12.2014 Dönemi Gelir Tablosu (TL) Satışlar 710.000 Satılan Malın Maliyeti (480.000) Amortisman (30.000) Faiz ve Vergi Öncesi Kar 200.000 Faiz (120.000) Diğer Gider Zararlar (40.000) Diğer Gelir Karlar 22.500 Vergi Öncesi Kar 62.500 Vergi (12.500) Net Gelir Net Kar 50.000
Yeşil Bahçe A.Ş. 2013 ve 2014 Yıllarına Ait Karşılaştırmalı Yüzdelerine Göre Düzenlenmiş Bilanço (TL) Aktif 31.12.2013 31.12.2014 Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Kıymetler Ticari Alacaklar Stoklar Diğer Dönen Varlıklar Duran Varlıklar Mali Duran Varlıklar Maddi Duran Varlıklar M. Olmayan Duran Varl. Diğer Duran Varlıklar Aktif Toplamı 100
Yeşil Bahçe A.Ş. 2013 ve 2014 Yıllarına Ait Karşılaştırmalı Yüzdelerine Göre Düzenlenmiş Bilanço (TL) Pasif 31.12.2013 31.12.2014 Kısa Vadeli Y.K. Satıcılar Borç Senetleri Uzun Vadeli Y. K Uzun Vadeli Y.K. Özsermaye Ödenmiş Sermaye Dönem Karı Pasif Toplamı 100
Yeşil Bahçe A.Ş. 01.01.2014-31.12.2014 Dönemi Gelir Tablosu (TL) Satışlar 100 Satılan Malın Maliyeti Amortisman Faiz ve Vergi Öncesi Kar Faiz Diğer Gider Zararlar Diğer Gelir Karlar Vergi Öncesi Kar Vergi Net Gelir Net Kar
Arçelik A.Ş. 31.12.2005 Bilanço Aktif TL Grupta % Toplamda % Cari Dönen Varlıklar 3.461.667 100 67 Hazır Değerler 293.520 8,48 5,71 Ticari Alacaklar 1.884.846 54,45 36,69 İlişkili Taraflardan Alacaklar 255.352 7,38 4,97 Stoklar 965.326 27,89 18,79 Diğer Dönen Varlıklar 62.623 1,81 1,22 Duran Varlıklar 1.675.618 33 19.584 1,17 0,38 Finansal Varlıklar 625.940 38,97 12,71 Pozitif/Negatif Şerefiye 3.264 0,19 0,06 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 2.418 0,14 0,05 Maddi Varlıklar 974.425 58,15 18,97 Ertelenen Vergi Varlıkları 22.987 1,37 0,45 Aktif Toplamı 5.137.285 1.845
Arçelik A.Ş. 31.12.2005 Bilanço Pasif TL Grupta % Toplamda % Kısa Vadeli Yükümlülükler 2.001.966 100 39 Finansal Borçlar 194.138 9,70 3,78 Uzun Vad. Borçl. Kısa Vad. Kısmı 213.963 10,69 4,16 Diğer Finansal Yükümlülükler 82.148 4,10 1,60 Ticari Borçlar 693.010 34,62 13,49 İlişkili Taraflara Borçlar 387.816 19,37 7,55 Alınan Avanslar 195.429 9,76 3,80 Borç Karşılıkları 4.894 0,24 0,10 Diğer Yükümlülükler 230.568 11,52 4,49 Uzun Vadeli Yükümlülükler 999.682 20 10.676 1,07 0,21 47.947 4,80 0,93 Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 31.126 3,11 0,61 68.119 6,81 1,33
Arçelik A.Ş. 31.12.2005 Bilanço Pasif TL Grupta % Toplamda % Özkaynaklar 2.135.637 100 41 Sermaye 399.960 18,73 7,79 Finansal Varl. Değer Artış Fonu 257.486 12,06 5,01 Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları 748.984 35,07 14,58 Kar Yedekleri 4.518 0,21 0,09 Net Dönem Karı/Zararı 259.913 12,17 5,06 Geçmiş Yıllar Kar/Zararları 383.030 17,94 7,46 Toplam Öz Sermaye ve Yükümlülükler 5.137.285
Yapılan analizden elde edilen sonuçlardan biri Arçelik firmasının Net işletme sermayesi Pozitiftir. (%67-%39)=%28 Kaynak toplamının %41 öz kaynak Devamlı sermaye %61=%41+%20 Devamlı sermayenin %33’lük kısmı duran varlıkların finansmanında kullanılmış kalan %28’i işletme sermayesinin finansmanında kullanılmıştır.
Arçelik A.Ş. 31.12.2005 Dönemi Gelir Tablosu (TL) % Satışlar 6.245.444 100 Satışların Maliyeti (4.749.370) (%76) Brüt Esas Faaliyet Karı/Zararı 1.496.074 24 Faaliyet Giderleri (1.178.362) (19) Net Esas Faaliyet Karı/Zararı 317.712 5 Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 38.120 1 Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (73.301) (1) Finansman Gelirleri/Giderleri (2.998) İştiraklerden gelirler/Giderler 19.385 Faaliyet Karı /Zararı 298.918 Ana Ortaklık Dışı Kar/Zararı 30.118 Vergi Öncesi Kar / Zarar 329.036 Vergiler (69.123) Net Dönem Kar /Zararı 259.913 4
Diğer İşletmelerle Karşılaştırma Sektörde faaliyet gösteren işletmelerin büyüklükleri birbirinden farklı olduğu için dikey yüzde analiz aracılığıyla bulunan oranlar yardımıyla 2006 yılı için aşağıdaki gibi karşılaştırma yapılır. 2006 2006 % % Gelir tablosu Vestel Arçelik Vestel Arçelik Esas faaliyet gelirleri Satış gelirleri (net) 5.231.124 6.958.683 100 100 Satışların Maliyeti (4.366.158) (5.115.635) (83,5) (73,5) Brüt Esas Faal. Karı 864.666 1.843.048 16,5 26,5 Faaliyet Giderleri (654.432) (1.349.263) 12,5 19,4 Net Esas Faal. Karı 210.234 493.785 4 7,1
Yapılan analizden elde edilen sonuçlardan biri Arçelik firmasının Vestel firmasına göre daha iyi bir performans gösterdiğidir. Diğer bir sonuç da Vestel firmasının SMM oranının Arçelik’e göre daha yüksek olduğudur. Bunun nedeni araştırılmak için dipnotların incelenmesi gerekmektedir. Ayrıca faaliyet giderlerinin oransal büyüklükleri de farklıdır.
Sektör ortalaması ile Karşılaştırma Sektörde faaliyet gösteren işletmelerin büyüklükleri birbirinden farklı olduğu için dikey yüzde analiz aracılığıyla bulunan oranlar 2006 yılı için aşağıdaki gibi sektör ortalaması ile karşılaştırılır. % % % Gelir tablosu Vestel Arçelik Sektör Ortalaması Esas faaliyet gelirleri Satış gelirleri (net) 100 100 Satışların Maliyeti (83,5) (73,5) (76,4) Brüt Esas Faal. Karı 16,5 26,5 23,6 Faaliyet Giderleri 12,5 19,4 15,9 Net Esas Faal. Karı 4 7,1 5
Dikey yüzde analizle bulunan oranlar yardımıyla 2013 yılı için aşağıdaki gibi karşılaştırma yapılır. 2013 2013 % % Gelir tablosu Vestel Arçelik Vestel Arçelik Esas faaliyet gelirleri Satış gelirleri (net) 6.217.957 11.097.711 100 100 Satışların Maliyeti (5.133.478) (7.709.326) 83 69 Brüt Esas Faal. Karı 1.084.479 3.385.388 17 31 Faaliyet Giderleri (1.343.422) (2.252.039) 22 20 Net Esas Faal. Karı (258.943) 1.136.346 (4) 10 Diğ. Faaliyetlerden gelir ve karlar 429.675 466.102 7 4 Diğ. Faal. Gider ve zararlar (2.857) Finansman giderleri (273.572) (854.811) (4) 8 Faaliyet Karı / (Zararı) (102.840) 744.780 (2) 7
İşletmenin Diğer Dönemleri ile Karşılaştırılması Bir firmayı yıllar itibarıyla dikey yüzde analizlerini karşılaştırarak da aşağıdaki gibi inceleyebiliriz. 2006 2005 Vestel Gelir tablosu 2006 2005 % % Esas faaliyet gelirleri: Satış gelirleri (net) 5.231.124 4.407.738 100 100 Satışların Maliyeti (4.366.458) (3.747.152) (83,5) (85) Brüt Esas Faal. Karı 864.666 660.586 16,5 15 Faaliyet Giderleri (854.432) (505.916) 12,5 (11,5) Net Esas Faal. Karı 210.214 154.670 4 3,5 Diğ. Faal. gelir ve karlar 387.145 317.325 7,4 7,2 Diğ. Faal. Gider ve zararlar -157.362 -137.562 (3) (3,1) Finansman giderleri -446.057 -200.867 (8,5) (4,5) Faaliyet Karı / (Zararı) -6.040 133.566 (0,1) 3
Vestel 2005 yılında %15, 2006 yılında %16,5 ve 2013 yılında da %17 brüt satış karına ulaşmıştır. Bununla beraber; 2005 yılında %3 faaliyet karı elde ederken 2006 yılında -%0,1 faaliyet zararı etmiştir. 2013 yılında ise %16,5 brüt satış karına rağmen -%2 faaliyet zararı söz konusudur. Faaliyet giderleri 2006 yılında 2005 yılına göre %1 artmış bununla beraber finansman giderleri de %4 artmış ve 2006 yılı zararla sonuçlanmıştır. 2013 yılında da %22 faaliyet gideri ve %4 finansman giderleri nedeniyle -%2 zarar edilmiştir.
Arçelik firmasının satış gelirleri 2004 yılına göre 2005 yılında %36 artış göstermiştir. Bunun yanında satışların maliyetleri de %34 artış göstermiştir. Firmanın satış gelirleri 2005 yılına göre 2006 yılında %42 artış göstermiştir. Bununla birlikte satışların maliyetleri de %39 artış göstermiştir. Bunun sonucunda Net esas faaliyet karı bir önceki yıla göre %27 artmıştır.