ERGENLİK DÖNEMİ VE SORUNLARI

ERGENLİK DÖNEMİ Yetişkinliğe geçişteki bu dönem; büyüme ve gelişmenin çok hızlı olduğu, kız veya erkek cinsel özelliklerinin ortaya çıktığı bir dönemdir.

Diğer bir deyişle aynadaki görüntünün adeta yabancılaşmasıdır.

Büyümek, başkalaşmak ve dönüşmektir. Ergenlik Nedir? Büyümek, başkalaşmak ve dönüşmektir. Tırtılın koza içinde kelebeğe dönüştüğü dönem gibidir.

Ergenlik; Daha fazla bir ilgi, saygı, olanak ve özene ihtiyaç duyulan incinmesi kolay bir zamandır.

Sağlıklı her bireyin geçirmesi gereken bir süreçtir.

Ergenlik Nedir? Kişisel olarak başlangıç-bitişi farklıdır. (10-20 yaş arası) Kızlar ergenlik dönemine erkeklerden iki yıl daha erken girer

Ergenlik; -Kadın veya erkek toplumsal rolü kabul etme, -Yeni bedenini tanıma, kabul etme, -Kadın veya erkek toplumsal rolü kabul etme, -Her iki cinsten yaşıtları ile yakın ilişki kurabilme, -Aileye olan çocuksu bağımlılıktan kurtulma,

-Evliliğe ve aile yaşamına hazırlanma, -Ekonomik mesleğe hazırlanma -Davranışın rehberi olarak bir dizi değer ve ahlak sistemi kazanma, bir ideoloji geliştirme gibi kişisel gelişim aşamalarına hazırlık dönemidir.

GENÇLİĞE ATILAN İLK ADIM OLAN BU DÖNEMDE; Üretken ve enerjik olma Üşenme ve erteleme Sabırsız ve sıkılgan olma Birşeye takma ama çabuk bıkma

GENÇLİĞE ATILAN İLK ADIM OLAN BU DÖNEMDE; Ölümüne sevme, çabucak unutma Aynı anda gülme ve ağlama Utangaç ve yırtık olma Tutkulu ve maymun iştahlı olma gibi birbirine zıt davranışlar görülebilir.

BU DÖNEMDE GENÇLER; Kimlik oluşumu, bedenini kabul aşamalarını güven içinde geçirmek, Can sıkıntılarıyla baş edebilmek, Ait olmak ve bağımsız olmak,

Kendini sabit-sürekli ve değerli hissetmek, Güçlü olmak, güçlü olanla ilişki kurmak isterler. Güvenlik, düzen ve kural ihtiyacı duyarlar. Hak arayabilme, meraklarını giderme çabası içindedirler.

Kuşaklar Arası Çatışma Ergenler kişiliklerini oluştururken alabilecekleri değerleri sorgularlar,bu bazen karşısındaki sorguluyor izlenimi verir. Müşteri gibi.. Ergenin alış verişine yardımcı olmak için kendisini önemli hissetmesi gereklidir

Bu dönemde: -beden yapısında değişiklikler, -sesin kalınlaşması, -sivilcelerin artması, -el-ayaklarda ani büyüme -ani kilo-boy değişimi

-zor beğenme, -tedirgin-kuruntulu olma, -çabuk tepki verme, -isteklerin sık değişiklik göstermesi, -müzik, giyim ve süse verilen önemin artması gibi bir takım değişimler gözlenebilmektedir.

Ergenlik döneminde, zihinsel düzey hızla gelişir Ergenlik döneminde, zihinsel düzey hızla gelişir. Empati yeteneği (kendini başkalarının yerine koyabilme) olgunlaşmaya başlar.

duygulardaki iniş ve çıkışlar, değişime açıklık ve yenilikleri deneme çabası belirgindir.

Hormonlar ve bedenin cinsel farklılaşması sonucu bocalamalar başlar.

Cinsel yönden vücudun sağlıklı olup olmadığını merak ve doğru bilgiye ulaşamama gibi durumlar görülebilir.

Bu dönem hayatta, değişmeden süren destek kaynaklarının; yani annenin, babanın geniş anlamda ailenin belirgin varlığının kaçınılmaz olduğu bir dönemdir.

Ergenin; evine ve sevdiklerine bağlılığını sürdürerek bağımsızlığını kazanması en güzel yoldur.

Ergen nasıl bir kişi olacağını öğrenirken, öncelikle çevresindeki insanların ve ailesinin davranışlarını gözler.

Seçilen model bazen arkadaş grubundan olabilir Seçilen model bazen arkadaş grubundan olabilir. Bir gruba ait olma, sosyal gelişme için oldukça önemli bir duygudur.

Şişmanlık veya zayıflık görülebilir. (yeme ve uyku eğilimleri, uygunsuz diyetler, kusmalar, tv. Bilgisayar başında geçen saatlere bağlı olarak)

ERGENLERDEKİ TEMEL DÜŞÜNCELER

Ergenlik Döneminde En Sık Rastlanan Heyecan Biçimleri KORKU & ENDİŞE & ÖFKE: Alay edildiğinde, gülünç düşürüldüğünde Tenkit edildiğinde, azarlandığında Haksız yere cezalandırıldığında İnsanlar ona hükmetmeye başladığında İşleri ters gittiğinde Özel eşyaları, kardeşleri ya da ana babası tarafından habersizce alındığında gençler öfkelenir. SEVGİ: Ergenlikte sevgi, hoş ilişkiler kurabilen, kendini seven ve güven veren kişilere yönelmiştir. Ergenin sevdiği kişi adedi azdır Karşı cinse delicesine aşık olma, kısa süre sonra bu duyguyu yitirme sıkça görülen olaylardır.

ERGENLİK VE SORUNLAR: Ergenliğin ilk yıllarında anne ve baba çocukları hakkında genellikle şöyle konuştukları görülmüştür. Asi ve hırçın, evde huysuz, durgun, dalgın, sorumsuz, kendi başına buyruk, alıngan, karamsar vs. Bu olumsuz davranışlar benlik yapısının bir zorlama karşısında bulunduğunu göstermektedir. Bu zorlanmaların daha çok bağımsızlığa duyulan gereksinmenin artışından ve cinsel uyanıştan kaynaklandığı söylenebilir.

Ergenlerin en hassas olduğu nokta güç kullanarak hükmedilmeye çalışılmasıdır Başarı ergenlik döneminde düşebilir. Nedeni dağılan bilgiyi toparlayamamak , ders çalışmak için gerekli motivasyonu sağlayamamaktır. Sürekli hayal kurmaktan, kendilerini verememekten şikayet ederler. Ancak nedenini anlayamazlar. Ergenler ilgi odağı olmaktan hoşlanırlar

Ben Merkezci Düşünce ve Gözükaralık, Delikanlılık Ergen bireyler her yerde kendilerini spotların altında, yalnız, incelenen, eleştirilen, hakkında konuşulan biri olarak algılarlar. Özel ve biricik oldukları; ölmeyecekleri, yaralanmayacakları, yakalanmayacakları, kötü şeylerin başlarına gelmeyeceği inancına sahiptirler.

ARANIYORUM, ÇAĞRILIYORUM O HALDE VARIM….BANA BİR ŞEY OLMAZ…. Özellikle akranları ve karşı cins tarafından fark edilip edilmedikleri, önemsenmeleri ve beğenilmeleri, çevrenin kabul etmesi ve popülaritesine göre kendilerine değer biçme davranışları yaygındır. ARANIYORUM, ÇAĞRILIYORUM O HALDE VARIM….BANA BİR ŞEY OLMAZ….

Farklı, Biricik, Özel olmak Risk alma, gizli hareket etme, sabredememe, akranlarına HAYIR diyememe, suyuna gitme, kuralları, töreleri sorgulama, yasak olana özenme, kafa tutma gibi davranışlar görülür.

Ergen bireyler sevdi mi tam sevip, reddedilmeye yönelik kaygılar taşırlar. Sıkılma, umutsuzluğa düşme ölümle yüzleşme, hayatın, bilginin, emeğin, üretkenliğin anlamını sorgulama gibi düşünceleri vardır.

Gençliğe adım atan bireyler; Fark edilmek, Özel olmak, Taktir edilmek, Saygı duyulmak, Hatırlanmak isterler.

Bu dönemde en önemli şey arkadaşlıktır. Arkadaşlar; Aileden bağımsızlaşmada tutunacak dal olurlar. Kendilerini kıyaslayıp, geliştirebilecekleri kişilerdir.

Bir ayna, sır paylaşan, onları gereğinde yatıştıran, sakinleştiren, öğretmenleri, kardeşleri, ana-babaları, onlarla ağlayan onlarla gülen kişilerdir.

Arkadaşlarının; Şakası, eleştirmesi onlara batmaz. Arkadaşları çocukluktan yetişkinliğe uzanan yolda can yoldaşlarıdır.

TÜM BU ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİNDEN SONRA ERGENLİK NE DEĞİLDİR?

Çocuğun büyüğü, yetişkinin küçüğü değildir. ERGENLIK NE DEĞILDIR? Çocuğun büyüğü, yetişkinin küçüğü değildir.

Anne babanın tersine bir yapılanma değildir.

Hastalık ve problem yaratma dönemi değildir.

Kişilerarası ilişkilerde başarılı olabilmek için doğru iletişim tekniklerini iyi bilmek gerekir.

Doğru İletişim İçin; Kendimizi başkalarının yerine koyabilmek, Sebep-sonuç bağlantıları kurarak olayları anlamlandırmak,

Açık açık sormak, alınmamak, samimiyet ve dürüstlük göstermek, Ben diliyle konuşmak, karşıdakini yargılamamak gerekir.

Doğru İletişim İçin; Öfkeliyken, üzgünken iletişimi dondurmak, Gurur meselesi yapmadan, küsmeden, mizahı kullanmak, Alttaki niyeti test etmek, sadakati, sevgiyi iletmek gerekir.

Arkadaşlarını tanıyın. “Hayır”demesini öğretin. UNUTMAYIN ! Yargılamayın Konferans vermeyin Tehdit etmeyin Sorgulamayın Teşhis koymayın Ahlak dersi vermeyin Emirler vermeyin Dinleyin. Konuşun. Örnek olun. Arkadaşlarını tanıyın. “Hayır”demesini öğretin. Öğrenmesine yardım edin. Açık olun.

Aileler ergenlik dönemindeki çocukları için şunları düşünürler: Anlayamıyorum, çok tutarsız. Aileden koptu, bencil ve çıkarcı. Saygısız, kaba, muhalefet, beğenmiyor. Hırçın, öfkeli, sakar, süslü, alıngan.

Tehlikeli uygunsuz şeyleri deniyor. Tembel, sorumsuz, pasaklı, dağınık. Dikkat çekmek istiyor, utangaç, tutkulu. Meraklı bir çocuk- bir koca adam.…

Ergenlik dönemindeki bireyler ise aileleri hakkında şunları düşünürler: Beni dinlemiyorlar, saymıyorlar. Annem yada babam beni sevmiyor. Ayrı oda istiyorum ve mekanıma karışmasınlar. Özgürlük ve uygun harçlık istiyorum.

Bana güvensinler. Beni hiç kimseyle kıyaslamasınlar Yapabileceğimden fazlasını istiyorlar oysa ben elimden geleni yapmaya çalışıyorum. Çalış çalış demekten hiç yorulmuyorlar. Kendi hedeflerine benim ulaşmamı istiyorlar. Her zaman hatalarımı görüyorlar hiç mi iyi bir şey yapmıyorum.

Arkadaşlarımla ve benimle dalga geçmesinler. Ne yapacağımı söylemesinler. Bana çocuk muamelesi yapmasınlar.

Ergenlikte en sık görülen problemler Depresyon Anksiyete(kaygı-endişe); panik atak, fobiler (korkular), takıntılar, saplantılar, aşırı heyecan, sosyal fobi Vücudumuz sağlamken hastalık hissetmemiz Yeme bozuklukları; anoreksia (manken hastalığı)

Ergenlikte en sık görülen problemler Uyku bozuklukları Dikkat eksikliği Davranış bozuklukları, davranım bozukluğu Zararlı madde kullanımı

RUH SAĞLIĞI AÇISINDAN 100 gençten 17 sinde ruhsal problem görülür. Problemler delikanlılık dönemine bağlanır, zamanla geçer diye ihmal edilebilir. Ruhsal rahatsızlıklar ZAYIFLIK değildir. Her bireyde her zaman ortaya çıkabilir.

RUH SAĞLIĞI AÇISINDAN Zeka geriliği ve klinik vaka dışında normal insanlarda da görülebilen ruhsal hastalıklar vardır. Ruhsal hastalıklar yaşam kalitesini bozar. Gençlik dönemi geçer ama yanlış yaşantılar hayat boyu damgasını vurur.

Aile İçi Sorunlar Nedenleri: Baskı,korku, anne-babanın sağlık,kişilik sorunları, gelecekle ilgili kaygılar, maddi problemlerden dolayı çıkan huzursuzluklar aile içinde ergenlere bir şekilde yüklenir.

Aynı zamanda yakınmalar “bizim çocuk adam olmaz,yalnız başına bir iş yapamaz,sorumsuzdur,sürekli baskı altında tutulması gerekir,Boş bırakırsan ya davulcuya ya zurnacıya gider”….gibi bazen haklı bazen yersiz endişeler ergeni ailede mutsuz eder

Aile İçi Sorunları Çözümü Ergene değer ve sorumluluk verilmeli, Soruların çözümünde fikri alınmalı Kişiliğine,arkadaşlarına,yaptıklarına saygı gösterilmeli,bununla birlikte gerektiğinde sınırlandırılmalı

Hayat,iş,ilişkileri vb konularda görüşülmeli davranışları olumlu yönlendirilmeli Yanlışlar,eksiklikler ifade edilmeli,suçlayıcı tavırlar içine girilmemeli Karar vermesi,risk alması,sonuçlarına katlanması…. Sürekli teşvik edilmelidir

“ Siz gül fidanı yetiştiren, her türlü hürmete layık bahçıvansınız “ Siz gül fidanı yetiştiren, her türlü hürmete layık bahçıvansınız. Olumlu çocuk yetiştirmenin ilk şartı, olumlu anne-babadır. Hiç birimiz mükemmel değiliz o zaman onlardan mükemmel olmalarını bekleyemeyiz.”

ÇOCUKLARIMIZ… Bizim en değerli varlıklarımız… Tüm çabalarımız onların iyiliği için…

PROGRAMI İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER REHBERLİK SERVİSİ - 2013