NİTEL VERİ TOPLAMA ARAÇLARI

NİTEL ARAŞTIRMA NEDİR? Gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırmadır. Kuram oluşturmayı temel alan bir anlayışla sosyal olguları bağlı bulundukları çevre içerisinde araştırmayı ve anlamayı ön plana alan bir yaklaşımdır.

NİTEL VERİ TOPLAMA ARACLARI 3 AYRILIR GÖRÜŞME GÖZLEM DOKÜMAN İNCELEME

GÖRÜŞME Temel yöntemi sözlü iletişim olan görüşme; insanların bakış açılarını, deneyimlerini, duygularını ve algılarını ortaya koymada oldukça güçlü bir yöntemdir. Önceden belirlenmiş ve ciddi bir amaç için yapılan; soru sorma ve yanıtlama tarzına dayalı karşılıklı ve etkileşimli bir iletişim sürecidir.

GÖRÜŞME NİÇİN YAPILIR? Görüşme metodunun bireylerin iç dünyasına girerek onların bilgi ,tavır ve inançlarını belirleme yoluyla araştırmanın amaçlarıyla ilgili temel bilgileri bir araya getirmek gibi bir amaç için görüşmeyi uygun görür.Görüşmenin insanların neyi neden düşündüklerini,duygu,tutum ve hislerini yönlendiren faktörlerin neler olduğunu ortaya çıkardığını ifade eder.

GÖRÜŞMENİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Görüşmede önceden belirlenmiş ciddi bir amaç,bu amaç için sorulan sorular,bu sorulara alınan cevaplar ile kurulur. Görüşme kullanılan çalışmalarda temel amacın üzerinde çalışılan örneklemden elde edilen verilen örneklemin alındığı evrene genellemesi değil çalışılan örneklemle benzer yada aynı özellikler gösteren durumlar için genellenebilirdir.

GÖRÜŞMENİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI Araştırmacının derinleme bilgi elde edebilmesi,sorulara katılımcının anında cevap vermesi durumuyla kullanışlıdır. Görüşme yapılırken gidişata göre soruların sorulabilmesi araştırma için avantajdır. Katılımcının tutum ve davranışları net bir şekilde anlaşılabilirdir. Katılımcının yazma yerine konuşmayıkullanması araştırmanın sıkıcı geçmesini önler. Katılımcı aklına ilk geleni söylediğinden gerçek düşüncesini öğrenme daha kolaydır.

Görüşme sürecinde araştırmacının bizzat araştırma ortamında olması ortam ile ilgili araştırma sürecini etkileyecek olguları ortadan kaldırır. Anketin okur yazar kişilere uygulanaması ancak görüşmenin herkese yapılması. Araştırmacının sert tavırları katılımcıyı tedirgin eder. Katılımcının sosyal statüsü,giyim tarzı,duruşu görüşmeciyi olumlu yada olumsuz etkileyebilir. Derinleşen sorular katılımcıda olumsuz sonuçlar gösterebilir. Görüşmede uzun zaman aralığı gerekir seyahat yapılacaksa maliyet yüksek olabilir.

GÖRÜŞME TÜRLERİ SOHBET TARZI GÖRÜŞME GÖRÜŞME FORMU YAKLAŞIMI STANDARTLANDIRILMIS AÇIK UÇLU GÖRÜŞME YAPILANDIRILMIŞ VE YARIYAPILANDIRILMIŞ GÖRÜŞME İNFORMAL GÖRÜŞME RETROSPECTİVE(GEÇMİŞİ ELE ALAN)GÖRÜŞME

GÖRÜŞME SÜRECİ Görüşmeci kendini tanıtmalı Araştırmanın konusu yapmak istediği görüşmenin amacını ve elde edilecek bilgilerin nasıl kullanacağı açıklanmalı Katılımcının bir zarar görmeyeceğine dair güvence verilmelidir.

GÖZLEM Sosyal olguların gözlenerek anlaşılabileceği varsayımına dayanan gözlem yöntemi, nitel araştırmada, kendi içinde katılımcı, katılımcı olmayan gibi gruplara ayrılır. Veriye ilk elden ulaşma olanağı sağlar. Araştırmacının uygun bulduğu her tür sosyal veya kurumsal ortamda bir veri toplama aracı olarak kullanabilir.

GÖZLEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Gözlenilenlerin kendi doğal ortamları içinde bulunması araştırmada objektifliği sağlar. Gözlemcinin araya kimsenin girmesine izin vermeden bireyleri grupları veya olayları doğrudan izlemesi dolaysız olduğunu gösterir.

GÖZLEMİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI Doğrudan ve derinlemesine araştırma imkanı verir. Sözel davranışların gözlenmesi imkan vermesi bu veri toplama aracının güçlü yönüdür. Gözlemcinin süreyi istediği gibi kullanabilmesi Araştırmacının kimliğinin bilinmesi araştırmanın seyrini değiştirebilir. Gözlem yapılırken katılımcının davranışlarında değişiklik olabilir. Uzun zaman maliyet ve iyi yetiştirilmiş gözlemciler gerekir

GÖZLEM TÜRLERİ KATILIMCI GÖZLEM KATILIMCI OLMAYAN GÖZLEM

DOKÜMAN ANALİZİ Doküman inceleme,araştırmanın konusu ile ilgili bilgi içeren materyallerin analizidir.Yazılı materyaller kitap,dergi,gazete olabileceği gibi konuyla ilgili film video veya fotoğraflarda olabilir.Hangi dökümanların analiz edileceğine ise araştırma problemi doğrultusunda karar verilir.

DÖKÜMAN İNCELEMENİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI Araştırma için gerekli kişilere ulaşma olanağı yoksa kaynak inceleme daha iyidir. Kişiler değil kaynaklar kullanıldığında görüşme ve gözlemde sağlanan olumsuzluklar ortadan kalkar. Zaman sıkıntısı yoktur. Birden fazla inceleme yapmayı sağlar. Sadece fotoğraf kullanılması araştırmayı zayıflatır. Ünlü kişiler veya kurumların bazı kaynakları herkese sunamamsı. Farklı dökümanların farklı tarzda yazılması araştırmacının karşılaştırma yapmasını zorlaştırır.

HAZIRLAYANLAR AYTEN ÇETİN NAZLI KAN ZEYNEP DEMİR ESRA AŞIKLIOĞLU AYTEN ÇETİNER İPEK ZENGİN SUPHİ ÇADIRCI