ULUSLAR ARASI FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI

Ülkelerin; kültürel, yasal ve politik yapıları, sermaye piyasalarının gelişmişlik dereceleri, vergi sistemleri, enflasyon oranları, ekonomik gelişmişlik düzeyleri, muhasebe mesleğine ve eğitime verdikleri önem, İşletmelerin,sermaye ve sahiplik yapıları, gibi unsurların birbirinden farklılıklar göstermesi nedeniyle, farklı ülkelerde uygulanan muhasebe sistemleri farklı şekillerde yapılanmıştır.

Ancak küreselleşme sürecinde uluslararası yatırımların ve çokuluslu şirketlerin sayılarının artması, finansal tabloların karşılaştırılabilir nitelikte olması ve kalitelerinin arttırılması ihtiyacını arttırmış, muhasebe uygulamalarının uyumlaştırılması ve yakınsaması kavramlarını gündeme getirmiştir.

AB Ortak Endüstri Politikası, şirketler hukukunun ve vergilendirmenin uyumlaştırıldığı birleştirilmiş bir iş ortamı ve ortak bir sermaye piyasasının oluşturulmasını amaçlamaktadır. Uyumlaştırma kavramı bu noktada gündeme gelmiştir. Uyumlaştırma, farklı ülkelerdeki işletmeler tarafından hazırlanan finansal tabloların karşılaştırılabilirliğini arttırmak amacıyla, mevcut uygulamalar arasındaki farkı azaltmak olarak tanımlanabilir.

Uyumlaştırma, AB Direktifleri ve IASs/ IFRSs ile gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Dördüncü Direktif : Finansal tablo formatları ve muhasebe kuralları Yedinci Direktif : Konsolide finansal tablolar Sekizinci Direktif: Finansal tabloların denetimini yürütecek denetçiler ve nitelikleri

Farklı Muhasebe Sistemleri ile ilgili düzenlemeler ( FASB)Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (AB) Avrupa Birliği (IFAC-International Fedaration of Accountants) Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IOSCO-(International Organization of Securities Commissions) Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü

International Accounting Standards Committee - IASC muhasebe sistemleri arasındaki farklılıkları azaltmak için çalışmalar yapan kuruluşların çalışmalarını koordine etmek ve uluslararası bir standartlar seti oluşturmak amacıyla 1973 yılında kurulmuştur.

IASC, ilke temelli standartlar yayımlayarak, mevcut ve uygulanmakta olan muhasebe alternatiflerini ortadan kaldırmaya ve firmanın ekonomik durumunu ve performansını daha iyi yansıtacak muhasebe ölçüleri geliştirmeye çalışmıştır. 2001 yılında, IASC, bir üst yapı olarak IASC Vakfı’na (International Accounting Standards Committee Foundation-IASCF) dönüştürülmüş ve muhasebe standartlarını oluşturma, yayınlama ve Standart Yorumlama Komitesinin yorumlarını onaylama görevleri Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (International Accounting Standards Board - IASB)’ na devredilmiştir.

2000’li yılların başında ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde yaşanan muhasebe ve denetim skandallarının da etkisiyle, IASB’nin yayınladığı standartlara uyum yönünde dünya çapında bir görüş birliği oluşmaya başlamıştır. Bu gelişmelerin akabinde, IASB-FASB arasında, IASs/IFRSs ile Amerikan GAAP arasındaki farkları giderme doğrultusunda çalışmalar yapmak üzere 18 Eylül 2002 tarihinde, Norwalk Anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşma, yakınsama (convergence) doğrultusunda atılan önemli bir adımdır.

Uyumlaştırma ve yakınsama, dünya çapında uygulanabilecek tek bir muhasebe standartları seti oluşturulabilmesi için, ilgili kuruluşların birlikte çalışmalarıdır. Uyumlaştırma, farklı ülkelerdeki işletmeler tarafından hazırlanan finansal tablolar arasındaki farkı azaltmak için yapılan çalışmalar Yakınsama, ABD GAAP’larını oluşturan FASB ile IASB tarafından oluşturulan standartlar arasındaki farkların giderilmesi çalışmaları

TÜRKİYE’DE UYUM DÜZENLEMELERİ TMUDESK ( 1994 ) BDDK- 2002’de 2006’da”Bankaların Muhasebe Uygulamalarına Ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”((1.11.2006) SPK düzenlemeleri (2003 tarihli Seri:XI,No: 25 Tebliği- Nisan 2008’de yürürlükten kaldırılmıştır) Sigorta Şti. muhasebe sistemi (01.01.2005) Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ( 2002-2008) 6102 Sayılı TTK Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname(2 Kasım 2011)

TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu TMS 2 Stoklar TMS 7 Nakit Akış Tabloları TMS 8 Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar TMS 10 Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri TMS 12 Gelir Vergileri TMS 16 Maddi Duran Varlıklar TMS 17 Kiralama İşlemleri TMS 18 Hâsılat TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar TMS20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri TMS 23 Borçlanma Maliyetleri TMS 24 İlişkili Taraf Açıklamaları TMS 26 Emeklilik Fayda Planlarında Muhasebeleştirme ve Raporlama TMS 27 Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar TMS 28 İştiraklerdeki Yatırımlar TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansa Raporlama TMS 31 İş Ortaklıklarındaki Paylar TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum TMS 33 Hisse Başına Kazanç TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller TMS 41 Tarımsal Faaliyetler TFRS 1 Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması TFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler TFRS 3 İşletme Birleşmeleri TFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler TFRS 6 Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar TFRS 8 Faaliyet Bölümleri TFRS 9 Finansal Araçlar (31.12.2012 tarihinden sonraki hesap dönemlerinde)

Planlı Ve Sürekli Değişim Gösteriyor; Eski Standartlar ……………….. TMS 27: Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar TMS 28: İştiraklerdeki Yatırımlar Yeni Standartlar Geniş, Biraz karışık alan; yenileme çalışmaları devam ediyor… TMS 32 : Finansal Araçlar: Sunum TMS 39 :Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme TFRS 7: Finansal Araçlar: Açıklamalar TFRS 9: Finansal Araçlar (31.12.2012 tarihinden sonraki hesap dönemlerinde)…..

KOBİ Muhasebe Standartları IASC- Temmuz 2009 TMSK 1 Kasım 2010 RG 6102 Sayılı TTK 14.02.2011 RG TTK.genel olarak yürürlük tarihi 1.7. 2012 muhasebe standartları ile sermaye şirketlerinin denetlenmesine ilişkin hükümlerin yürürlük tarihi: 1 Ocak 2013

KAPSAMI DIŞINDA OLANLAR TAMSET TMS /TFRS KOBİ TFRS STANDARTLARIN KAPSAMI DIŞINDA OLANLAR KOBİ KİMDİR? (a) Kamuya hesap verme yükümlülüğü BULUNANLAR (a) Kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan ve (b) Dış kullanıcılar için genel amaçlı finansal tablo yayımlayan işletmelerdir. (b) Dış kullanıcılar için genel amaçlı finansal tablo YAYIMLAMAYAN işletmelerdir. AY 15

TAM SET / KOBİ TFRS KARŞILAŞTIRMASI TMS /TFRS KOBİ TFRS TMS 1 TMS 2 …….. Tek Standart Toplam 35 Bölüm 2800 sayfa.. 230 sayfa, sadeleştirilmiş; KOBİ’lerle ilgili olmayan standartlar kapsama alınmamıştır. Değerleme ve muhasebeleştirme esasları basitleştirilmiştir. Seçenekli uygulamalar kaldırılmaya çalışılmıştır AY 16

KOBİ Standart Kapsamına Alınmayan IAS/IFRS’ler: IFRS 8 Faaliyet Bölümleri IAS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama IAS 33 Hisse Basına Kazanç IFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri IFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar

KAPSAM DIŞI BIRAKILAN TERCİHLİ UYGULAMALAR 1 : KOBİ’lerde yeniden değerleme yönteminin kullanımı sınırlandırılmıştır. Maddi duran varlıkların, maddi olmayan duran varlıkların veya özel tükenmeye tabi varlıkların değerlemesinde; Tam set IAS/IFRS’lerde maliyet yöntemi veya yeniden değerleme yönteminin kullanılması konusunda isletme yönetimine tercih hakkı verilmiştir. KOBİ TFRS’de degerlemede sadece maliyet yöntemi uygulamasına izin verilmiştir. Tercihli uygulama kaldırılmıştır.

KAPSAM DIŞI BIRAKILAN TERCİHLİ UYGULAMALAR 2: Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesinde; Tam set IAS/IFRS’lerde esas olan gerçeğe uygun değerin kullanılması, ve gerçeğe uygun değerde meydana gelen değişikliklerin kar zarara yazılmasıdır. Gerçeğe uygun değerin güvenilir olarak ölçülemiyorsa maliyet bedeli ile değerleme yapabilirler. KOBİ TFRS’de gerçeğe uygun değer, ek bir çaba ve maliyete katlanılmadan kolayca hesaplanabildiği durumlarda kullanılır. Aksi takdirde maliyet bedeli ile göre değerlenir.

KOBİ TFRS’de Borçlanma maliyetlerinin tamamı gider olarak kaydedilir. KAPSAM DIŞI BIRAKILAN TERCİHLİ UYGULAMALAR 3: Tam set IAS/IFRS’lerde, borçlanma maliyetleri özellikli varlık maliyeti ile ilgili olması durumunda özellikli varlık maliyetine verilir. KOBİ TFRS’de Borçlanma maliyetlerinin tamamı gider olarak kaydedilir.

TMS/TFRS ve KOBİ muhasebe Standartlarında finansal tablolar seti a)Dönem sonu finansal durum tablosu (bilanço); b) Döneme ait kapsamlı gelir tablosu c) Döneme ait özkaynak değişim tablosu d)Döneme ait nakit akış tablosu ve e) Önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlar İşletmeler Özel amaçlı raporlar hazırlayabilir. Bu tablolar; TMS/TFRS’nin kapsamı dışındadır. ( fon akım, çevresel raporlar ve katma değer raporları, kar dağıtım tablosu gibi )

Eğer özkaynaklarda meydana gelen değişiklikler Sadece kâr veya zarar rakamlarından, Temettü ödemelerinden, Geçmiş dönem hatalarının düzeltilmesi işlemlerinden Muhasebe politikasındaki değişikliklerden kaynaklanıyorsa, kapsamlı gelir tablosu ve özkaynak değişim tablosu ayrıca düzenlenmez, gelir ve dağıtılmamış kârlar tablosu adıyla tek bir tablonun sunulması mümkündür

Eğer, hiçbir dönem diğer kapsamlı gelir kalemi yoksa, ayrı bir kapsamlı gelir tablosu düzenlenmez(sadece gelir tablosu) Diğer kapsamlı gelir /gider varsa, kapsamlı gelir tablosu düzenlenir…

Kapsamlı kar, sermaye artışı ve kar payı dağıtımı dışında, özsermayede ortaya çıkan tüm değişimlerini kapsar. Kapsamlı karın raporlanması, işletmenin gelecekteki kar tahminlerini kolaylaştırır. Gerçekleşmemiş kazanç ve kayıpların kapsamlı kar bileşeni olarak dönem net karına +/- olarak ilave edilebilmesi için özkaynak hesaplarına kayıtlanmış olması gerekir. Örneğin kambiyo karı-zararı da gerçekleşmemiş gelir-giderdir, ancak gelir tablosu hesaplarında kayıtlanır ve bu nedenle kapsamlı kar bileşeni değildir.

TMS’ ye Göre Gelir Tablosunun Düzenlenme Esasları: Faaliyet gelirleri ve süreklilik gösteren diğer olağan gelirler ayrı olarak sunulur. Faaliyet giderleri ile süreklilik gösteren diğer olağan giderler ayrı olarak sunulur. Faiz gelirleri ve finansman giderleri ayrı olarak sunulur. Sürdürülen faaliyetlere ilişkin vergiden önceki ve sonraki kâr (zarar) ayrı kalem olarak sunulur. Durdurulan faaliyetlere ilişkin gelirler ve giderler ve bunlara ilişkin vergiler ayrı grup olarak raporlanır.

Sürdürülen ve durdurulan faaliyetler vergi gelir ve gider etkisinin gelir tablosunda ayrı raporlanması gerekmektedir. İşletme, hiçbir gelir veya gider kalemini olağandışı kalem olarak göstermez. Kapsamlı gelir tablosunda, dönem net kârı (zararı) ile doğrudan özkaynaklara kaydedilen diğer kapsamlı gelir (gider) unsurları sunulur.

TFRS 5’e göre, Satış amaçlı elde tutulan varlıklar bilançoda ayrı olarak sunulur; ( KOBİ TFRS kullananlar hariç) Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar gelir tablosunda ayrı olarak sunulur. Satış amaçlı elde tutulan varlıklar için amortisman ayrılmaz. Gerçeğe uygun değeri= satış değeri - satış Gid.

Satış amaçlı duran varlık: Defter değeri kullanımdan ziyade satış ile geri kazanılacak olan varlıklardır. Durdurulan faaliyetler; elden çıkarılmış veya satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılmış olan ve aşağıdaki koşullardan birini sağlayan işletme birimidir: Ayrı bir iş alanı- ayrı bir coğrafi faaliyet alanı Ayrı bir iş alanı- ayrı bir coğrafi faaliyet alanının elden çıkarılmasını öngören bir planın parçası Satış amacıyla edinilmiş bir bağlı ortaklık

Kapsamlı gelir tablosunda en az, aşağıdakileri kalemlere yer verilir: (a) Hasılat. (b) Finansman giderleri. (c) Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştirakler ve müştereken kontrol edilen işletmelerin kâr veya zararındaki paylar (d) Aşağıda yer verilen (e), (g) ve (h) kalemlerinde dikkate alınan vergiler dışındaki vergi gideri. (e) Aşağıdakilerin toplamını gösteren tek bir tutar; (i) Durdurulan faaliyetlerin vergi sonrası kâr veya zararı ile (ii) Durdurulan faaliyetleri oluşturan net varlıkların elden çıkarılması veya satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değerinden ölçülmesi nedeniyle ortaya çıkan kazanç veya kaybın vergi sonrası tutarı. (f) Kâr veya zarar (herhangi bir diğer kapsamlı gelir bulunmadığı durumlarda, bu satırın sunulmasına gerek yoktur). (g) Diğer kapsamlı gelir kalemleri (h) Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştirakler ve müştereken kontrol edilen işletmelerin diğer kapsamlı gelirlerindeki paylar. (i) Toplam kapsamlı kâr

Yatırımların özkaynak yöntemi kullanılarak ölçüldüğü finansal tablolar, - Bağlı ortaklığı bulunmayan dolayısıyla ana ortaklık niteliğinde olmayıp ancak başka işletmeler üzerinde önemli etkinliğe sahip iştirak yatırımı ve/veya iş ortaklığında payı bulunan işletmelerin yatırımlarını özkaynak yöntemine göre ölçtüğü durumlarda hazırlanan finansal tablolardır. - Bu amaçla düzenlenen finansal tablolar seti, finansal durum tablosu (bilanço), gelir tablosu, kapsamlı gelir tablosu, nakit akış tablosu, özkaynaklar değişim tablosu ve finansal tablo dipnotları ve açıklayıcı notlardan oluşur.

Özkaynak yöntemi, iştirakteki yatırımın başlangıçta elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilerek, sonrasında bu tutarın yatırım yapılan iştirakin net varlıklarında yatırımcı işletmenin payına düşen kısmı yansıtacak şekilde düzeltildiği ve böylece yatırımcı işletmenin kâr veya zararının yatırım yapılan işletmenin kâr veya zararından kendisine düşen payı kapsadığı muhasebeleştirme yöntemidir. Bu yöntemin kullanılması sonucunda finansal tablo düzenlerinde farklılık olacaktır.

Özkaynak yöntemine göre ölçülen yatırımların kâr veya zararından işletme payına düşen kısım gelir tablosunda ayrı bir kalem olarak raporlanır. Özkaynak yöntemine göre ölçülen yatırımların diğer kapsamlı gelir veya giderlerinden işletme payına düşen kısım, kapsamlı gelir tablosunda ve birikimli olarak işletmenin özkaynağında ayrı bir kalem olarak raporlanır.

KONSOLİDE VE BİREYSEL FİNANSAL DURUM TABLOSU (BİLANÇO) Özkaynak Yöntemine Göre Değerlenen Yatırımlardan Gelen Özkaynak Payları Özkaynak Yöntemine Göre Değerlenen Yatırımların Kâr veya Zarara Aktarılamayan Diğer Kapsamlı Gelir Payları (+) Özkaynak Yöntemine Göre Değerlenen Yatırımların Kâr veya Zarara Aktarılabilen Diğer Kapsamlı Gelir (Gider) Payları (±) Özkaynak Yöntemine Göre Değerlenen Yatırımların Diğer Özkaynak Payları Ertelenmiş Vergi Gelir (Gider) Etkisi (±)

KAPSAMLI GELİR TABLOSU   T 2 T 1 Hasılat 680.000 525.000 Satışların maliyeti (400.000) (300.000) Dağıtım giderleri (8.580) (5.830) Genel Yönetim giderleri (50.000) (40.000) Finansman giderleri (22.300) (19.000) İştiraklerdeki kar payları 42.100 38.560 Vergi Öncesi kar 241.220 198.030 Gelir vergisi (60.305) (49.508) Sürdürülen faaliyetler karı 180.915 148.522 Durdurulan faaliyetler zararı (24.780) Dönem karı 156.135 Vergi sonrası diğer kapsamlı kar 5.740 (18.130) TOPLAM KAPSAMLI KAR 161.875 130.392

KOBİ TFRS’de Bölüm 14 ve 15 sırasıyla iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki yatırımlarının - Muhasebeleştirmesi ve Temel finansal tablolarda raporlanması ile ilgilidir (Temel finansal tablolar, konsolide finansal tablolar ve ana şirket olmayan ancak bir veya daha fazla iştiraki veya iş ortaklığı olan yatırımcıların finansal tabloları)

İştirak, yatırımcının üzerinde önemli etkisinin olduğu bağlı ortaklık veya iş ortaklığı niteliğinde olmayan işletmelerdir. Önemli etki, iştirakin finansal ve faaliyet politikalarının belirlenmesi kararlarına katılma gücü olup bu politikaları tek başına kontrol etme veya müştereken kontrol etme gücü değildir.

Önemli Etki olup olmadığının belirlenmesi değerlendirme gerektirir: Yatırımcının doğrudan ya da dolaylı olarak iştirakin oy hakkının ≥ %20 sahip olması durumunda, önemli etki olduğu varsayılır Oy hakkı < %20 önemli etki olmadığı varsayılır. Başka bir yatırımcının yatırım yapılan işletmenin çoğunluğuna sahip olması, ÖE olmasına engel teşkil etmez

İş Ortaklığı , iki veya daha fazla tarafın müşterek kontrole tabi bir ekonomik faaliyeti gerçekleştirilmesini sağlayan sözleşmeye bağlı bir düzenlemedir. İş Ortaklığı farklı türler veya yapılar alabilir ancak hepsi aşağıdaki özellikleri taşır: İki veya daha fazla ortak girişimci sözleşmeye dayalı bir düzenleme ile bağlanmıştır; ve Sözleşmeye bağlı düzenleme müşterek kontrolü oluşturur.( müştereken kontrol edilen faaliyetler-varlıklar-işletmeler)

Müşterek kontrol, bir ekonomik faaliyet üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır Bu kontrolün, sadece ekonomik faaliyetle ilgili stratejik finansal ve faaliyetle ilgili kararların, kontrolü paylaşan tarafların (ortak girişimciler) oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği durumlarda var olduğu kabul edilir. Kontrol, bir işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücüdür

Bir yatırımcı/ortak girişimci iştirak/müşterek kontrol edilen işletmelerindeki bütün yatırımlarını aşağıdakilerden birine göre muhasebeleştirir: Maliyet modeli (ama eğer yayımlanmış fiyat kotasyonu bulunuyorsa gerçeğe uygun değer modeli kullanılır) Özkaynak yöntemi Gerçeğe uygun değer modeli (aşırı maliye ve çabaya rağmen gerçeğe uygun değeri güvenilir olarak ölçülemiyorsa maliyet modeli kullanılır) İştirakler ve İş ortaklıkları için aynı model kullanılması gerekir.

Bir yatırımcı/ ortak girişimci İştirak/İş ortaklığındaki yatırımlarını maliyet eksi birikmiş değer düşüklüğü zararları ile ölçmektedir. Yayınlanmış fiyat kotasyonu bulunan yatırımlar için gerçeğe uygun değer modeli kullanılır

Maliyet yönteminde, yatırımcı, yatırım yaptığı ortaklıktaki yatırımı maliyet bedeli ile muhasebeleştirir. Yatırımdan sağlanan kâr payları ise ilgili dönemin gelir tablosunda gösterilir. Dağıtılmayan kâr payları ile ilgili herhangi bir kayıt yapılmaz. Ülkemiz mevzuatı ve uygulamalarında kullanılan, maliyet yöntemidir.

Özkaynak yönteminde ise, - iştirak önce maliyet bedeli ile muhasebeleştirilir. Daha sonra bu tutar, yatırım yapılan ortaklığın özkaynağından yatırımcının payına düşen kısmı gösterecek şekilde artırılır veya azaltılır. Bu işlem yapılırken yatırımcının payına düşen net kâr veya zarar gelir tablosunda, diğer özkaynak kalemlerindeki artışlar ise niteliklerine göre sermaye yedeklerinin ilgili hesabında gösterilir. Yatırım yapılan ortaklıktan alınan kâr payları iştirak tutarından düşülür.

iştirakin kar veya zararına henüz yansıtılmamış (özkaynaklarındaki) değişiklikler, yatırımcının iştirak payı oranında yatırımın defter değerinde düzeltme yapılmasını gerekli kılabilir. Bu tür değişiklikler, Maddi duran varlıkların yeniden değerlemesinden yada Yabancı para çevrim farklarından kaynaklanan değişiklikleri içerir. Bu değişikliklerden yatırımcıya düşen pay doğrudan yatırımcının kendi özkaynaklarında muhasebeleştirilir.

ÖRNEK: 1) İşletme X Anonim Şirketi’nin % 20 sermaye payını temsil eden hisse senetlerini toplam 500.000.- TL. bedel ile almış ve yarısını ödemiş, kalan yarısı için ise taahhütte bulunmuştur. ____________ / ___________ 242. İştirakler hs. 500.000 100. Kasa hs. 500.000

Dönem sonunda iştirakte bulunulan X Anonim Şirketi’nin yeniden değerleme yapmasından ve kur farklarından dolayı özkaynaklarındaki artıştan işletmenin payına düşen kısmın 50.000 TL. olduğu ve ayrıca X A.Ş.’nin dönem kârı nedeniyle özkaynaklarındaki artıştan işletme payına düşen kısmın ise 40.000 TL. olduğu öğrenilmiştir. Bu tutarlar kadar iştirakler hesabında düzeltme yapılır. ____________ / ___________ 242. İştirakler hs. 90.000 523. İştirakler yeniden Değerleme artış. Hs. 50.000 640. İştiraklerden Temettü gelirleri hs. 40.000

4) İşletme, X A.Ş. hisseleri için tahakkuk eden kâr payı gelirini tahsil etmiştir. ____________ / ___________ 100. Kasa hs. 40.000 242. İştirakler hs. 40.000

ERTELENEN VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN MALİ TABLOLARDA GÖSTERİLMESİ Ertelenen vergi varlık ve yükümlülükleri netleştirilmek suretiyle mali tablolara yansıtılır. Ancak konsolide mali tablolarda konsolidasyona tabi farklı bağlı ortaklıklardan kaynaklanan ertelenen vergi varlık ve yükümlülükleri netleştirilmez. Ertelenen vergi varlık ve yükümlülükleri reeskonta tabi tutulamaz. Ertelenen vergi varlıkları her bir bilanço dönemi itibarıyla değerlemeye tabi tutulur.

ERTELENEN VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN MALİ TABLOLARDA GÖSTERİLMESİ Üzerinden ertelenen vergi varlığı hesaplanan tutarların bir bölümünün veya tamamının kullanılmasına imkan sağlayacak düzeyde mali kâr elde edilmesinin mümkün bulunmaması halinde, ertelenen vergi varlıkları için değer düşüş karşılığı ayrılması zorunludur. Bu tür karşılıklar cari dönem kâr/zararına yansıtılır. Sonraki dönemlerde yeterli mali kâr elde edilmesinin mümkün olması halinde, değer düşüş karşılıkları iptal edilerek cari dönem kâr/zararı ile ilişkilendirilir.

ERTELENEN VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN MALİ TABLOLARDA GÖSTERİLMESİ cari ve ertelenmiş vergiler, gelir veya gider olarak dönem kâr/zararına intikal ettirilir.( özkaynak ile ilişkilendirilenler ve işletme birleşmeleri hariç) Ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari dönem vergi varlık ve yükümlülüklerinden ayrı gösterilir.

Örnek: İşletmenin T 1 yılı vergiden önceki karı (ticari kar ) 250 000, vergilendirilebilir geçici fark 28 000, indirilebilir geçici fark 8 000, vergi oranı ise %20’dır. Önceki yıldan T 1 yılına devredilen ertelenen vergi varlığı veya yükümlülüğü bulunmamaktadır.

28 000 x % 20 = 5 600 ( Ertelenen vergi yükümlülüğü ) 8 000 x % 20 = 1 600 ( Ertelenen vergi varlıkları ) 4 000 ( Ertelenen vergi Gideri ) Ticari kar 250 000 Vergilendirilebilir geçici fark ( 28 000 ) İndirilebilir geçici fark 8 000 Cari dönem vergisi 230 000 x % 20 = 46 000 TL. _________________ / _____________________ 691.Dönem karı ver. Yas.yük.karş. 46 000 370.Dönem karı ver. Yas.yük.karş. 46 000 __________________ / ___________________ Ertelenen vergi gideri 4 000 Ertelenen vergi yükümlülükleri 4 000