BİR GÖNÜL-LÜLÜK HİKAYESİ İZMİR TİCARET BORSASI COĞRAFİ İŞARET UYGULAMALARI VE SORUNLAR

TÜRKİYE’NİN İLK TİCARET BORSASI YENİLİKÇİ PROJELERİ İLE TÜRK TARIMININ HİZMETİNDE 1891 YILINDAN BU YANA

İzmir Ticaret Borsası : Tarımsal ticareti gerçekleştirirken, geliştirirken, tarımı, doğayı, iklimi, tohumu, toprağı, bioçeşitliliği, üreticiyi koruyan, Bir kurum. *Tarımda sürdürülebilirlilik için mücadele eden Bir kurum *üretici ve tüketici refahını hedefleyen bir kurum

Tüm bu hedefler için; yöresel ürünleri, yöresel lezzetleri, yöresel üretim koşullarını, yöresel üretim yöntemlerini korumak, sahip çıkmak, sürdürmek büyük önem arz ediyor. Coğrafi İşaretleme; yöresel ürünlerin korunması, tanımlanması, tanıtılması, ürüne katma değer sağlaması anlamında oldukça önemli bir amaç/araç,

Bu yaklaşım ile; İzmir Ticaret Borsası Coğrafi işaret tescil çalışmalarına 2002 yılında başladı. Pamuk, çekirdeksiz sultaniye üzümü ve kurutmalık sarılop çeşidi incire coğrafi işaret tescil başvurusu yapıldı.

Coğrafi işaret tescili çalışmalarına başladık. Çünkü: Üç üründe de en önemli pazarlama noktasında bulunuyorduk, Üç ürününde fiyat oluşumuna katkı sağlıyorduk, Üretici ve tüketici arasında orta noktadaydık Bu ürünlerin üretim, ticaret ve ihracatında yaşanan sorunların çözümünde coğrafi işaret kritik öneme sahipti, ,

33 kuruluş ile işbirliği protokolü imzalandı. Bu süreçte, 51 kuruluşa çalışmalarımız hakkında bilgi verildi, işbirliği talep edildi, 33 kuruluş ile işbirliği protokolü imzalandı. Tescil başvurularımız, 2003 tarihinde onaylandı.

ÇEKİRDEKSİZ KURU ÜZÜM

KURU İNCİR

PAMUK

Tescil işleminden sonra çalışmalar pamuk üzerinde yoğunlaşmıştır. “EGE PAMUĞU” coğrafi işaret logosu kullanım hakkı, Borsamız ile sözleşme imzalayarak işletmesini yine Borsamız tarafından oluşturulacak ekibin habersiz olarak yapacağı denetimlere açan Ege Bölgesinde bulunan çırçır fabrikalarına verilmiştir

2 Yönetmelik ve 1 Sözleşme Hazırlanmıştır. «EGE PAMUĞU COĞRAFİ İŞARET KULLANIM YÖNETMELİĞİ» «EGE PAMUĞU COĞRAFİ İŞARETİ DENETİM YÖNETMELİĞİ» «EGE PAMUĞU COĞRAFİ İŞARETİNİN KULLANILMASINA İLİŞKİN SÖZLEŞME»

*Bölgede üretilen bütün pamuklarda “Ege Pamuğu” logosunun kullanılması için önemli çabalar sarf edilmiştir. *Ege Pamuğunun markalaşması amacıyla yapılan ilk ve en önemli girişimdir. *Bu bir ihtiyaçtır: Çünkü; Ege Bölgesi pamukları doğal bir marka olmuştur.

ÇIRÇIR BORSA İplikçi Kumaşçı Konfeksiyoncu DENETİM Üretici (Ege Bölgesi) Kütlü Pamuk (3) Coğrafi İşaret Bavurusu (1) ÇIRÇIR BORSA Coğrafi İşaret Kullanım Hakkı (2) İşleme (4) DENETİM Logo, Yetki ve Sıra No (5) Düzenli Raporlamalar (6) Ege Pamuğu Sertifika Teslimi (7) Sertifika Sertifika Sertifika İplikçi Kumaşçı Konfeksiyoncu

ÇEKİRDEKSİZ KURU ÜZÜM, KURU İNCİR VE PAMUKTA DENETLEME SİSTEMİ Denetleme sistemi her üç ürün için ayrı ayrı oluşturuldu. Denetleme kuruluşları Denetleme heyeti Denetleme şekli

ÇEKİRDEKİSİZ KURU ÜZÜM a) Denetleme Kuruluşları: İzmir Ticaret Borsası koordinatörlüğünde, TİCARET BORSALARI İzmir, Manisa, Alaşehir, Salihli, Turgutlu, Akhisar ve Denizli Ticaret Borsaları TARIM İL MÜD. İzmir, Manisa ve Denizli Tarım İl Müdürlükleri ZİRAAT ODALARI İzmir, Menemen, Kemalpaşa, Manisa, Salihli, Turgutlu, Alaşehir, Saruhanlı, Ahmetli, Sarıgöl, Denizli, Çal, Buldan Ziraat Odaları DİĞER KURULUŞLAR DTM Batı Anadolu Bölge Müdürlüğü, Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi b) Denetleme Heyeti: İzmir Ticaret Borsası koordinatörlüğünde, inceleme yapılacak yörede bulunan ve denetleme kuruluşları arasında bulunmaya kabul etmiş kurumların birer temsilcisinden oluşturulacak 3 kişiden az olmayacak şekilde teşkil edilmesi düşünülmektedir. c) Denetleme Şekli: Denetleme, talep üzerine, şikayet olduğunda yada ihtiyaç duyulduğunda, bağ ve ürün denetimi olmak üzere iki aşamada. yapılır.

İzmir Ticaret Borsası tarafından İtiraz süreci başlatılmıştır. Yunanistan tarafından “Stafida Soultanina Kritis” ibaresi ile Avrupa Komisyonuna sultaniye kuru üzüm ürünü için coğrafi işaret tescili (PGI: Protected Geographical Indication) başvurusunda bulunulmuştur. Başvuru 5 Nisan 2014 tarihli Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde yayınlanmıştır. İzmir Ticaret Borsası tarafından İtiraz süreci başlatılmıştır. İtiraz dilekçisi, Gerekçeli itiraz dosyası , Avrupa Komisyonuna gönderilmiştir. Karşılıklı müzakere süreci başlamış, Karşılıklı anlaşma sağlanamamıştır.

SİSTEM NEDEN İŞLEMİYOR ????? SORU-N-LARIMIZ?????

SORU-N-LARIMIZ Tescil Edilecek Ürünlerin Tanımı, Ayırt Edici Özelliklerin Tanımı Nasıl olmalı ? (Varyete/çeşit adı, yer adı, bölge adı, il adı Coğrafi İşaret olur mu?) Etkin bir Etiketleme ve logo uygulama sistemi nasıl olmalı ? Birincil tarım ürünlerinde tanımlama, etiketleme ve denetim modelleri nasıl olmalı?

Denetim Sistemi Modeli Ne Olmalı? SORU-N-LARIMIZ Denetim Sistemi Modeli Ne Olmalı? Coğrafi işaret sahibi kurumlar tarafından etkin iç denetim sistemleri kurulamadı! Örnek iç denetim modeli olmalı! Akredite olmuş, donanımlı bağımsız ve tarafsız kuruluşlar tarafından yapılan bir dış denetim sistemi olmalı! Coğrafi İşaretlerle ilgili temel yasa çıkarılmadı!

SORU-N-LARIMIZ Etkin Bir Coğrafi İşaretleme Sistemi Yaratmak İçin Ne Yapmalı? Coğrafi İşaretli Ürünlerin Rekabet Gücü Nasıl Artacak? Katma Değer Artışı Nasıl Sağlanacak? Farkındalık ve Bilinirlik Nasıl Sağlanacak? Coğrafi İşaretlerle ilgili temel yasa çıkarılmadı!

SORU-N-LARIMIZ Avrupa Birliği Tescili Başvuru Sürecinde destek nasıl sağlanacak? Coğrafi İşaretlerle İlgili Temel Yasa Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?

www.ecommoditybazaar.com

İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM www.itb.org.tr İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM DR.PINAR NACAK