ÖZEL EĞİTİM UYGULAMALARI (REHBER ÖĞRETMENLER İÇİN ÖZET SUNUM) NAZİM DUMAN MÜDÜR YARDIMCISI MALTEPE REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ÖZEL EĞİTİM GEREKTİREN BİREY İÇİN SÜREÇ; FARKINA VARMA TEDBİR ALMA RAM’A GÖNDERME TANILAMA YÖNLENDİRME YERLEŞTİRME İZLEME VE YENİDEN DEĞERLENDİRME

FARKINA VARMA Gelişim alanlarına göre akranlarından farklılıkları ve gelişim özellikleri Birey hakkında bilgi toplama

TEDBİR ALMA Neler yapılabilir?

RAM’a GÖNDERME Randevu talebi Eğitsel değerlendirme isteği formu Özürlü Sağlık Kurulu Raporu

TANILAMA SÜRECİ Ram’da yapılan çalışmalar

YÖNLEDİRME Eğitsel tanıya uygun eğitim ortamı ve destek eğitim önerisi

YERLEŞTİRME İlçe Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu

İZLEME VE YENİDEN DEĞERLENDİRME Gelişim takip İzleme Okul + Aile + RAM

EĞİTİM ORTAMLARI ve PROGRAMLARI

No Engel grubu Eğitim Ortamı Destek Eğitim 1 Çok Ağır Düzeyde Zihin Engel Evde Bakım Var 2 Ağır Düzeyde Zihinsel Engel Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezi / Ağır-Orta ÖES 3 Orta Düzeyde Zihinsel Engel 4 Hafif Düzeyde Zihinsel Engel Kaynaştırma / ÖES / İş Okulu 5 Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Kaynaştırma Yok 6 Dil ve Konuşma Güçlüğü

Bağımsız OÇEM / ÖES / Kaynaştırma No Engel grubu Eğitim Ortamı Destek Eğitim 7 Görme Yetersizliği Görme Engelliler Özel Eğitim Okulu / ÖES / Kaynaştırma Var 8 İşitme Yetersizliği İşitme Engelliler Özel Eğitim Okulu / İşitme Engelliler ÇPL / ÖES / Kaynaştırma 9 Bedensel Yetersizlik ÖES / Kaynaştırma / Ortopedik Eng. Özel Eğt. Okulu 10 Otizm / YGB Bağımsız OÇEM / ÖES / Kaynaştırma 11 Özel Öğrenme Güçlüğü Kaynaştırma 12 Süreğen Hastalık Yok 13 Üstün Yetenekliler Destek Eğitim Odası / Bilsem / Ford Otosan İÖO

KAYNAŞTIRMA UYGULAMASI VE BEP

100 KİŞİYE SORDUK! EN POPÜLER CEVAPLAR!!! Engelli bireylerde zorunlu eğitim çağı ? Tanısı yoksa okula almak zorunda mıyım? Tuvalet eğitimi koşulu aranır mı? Ücretsiz servisten yararlanır mı?

KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE GÖREV SORUMLULUKLAR Okul Yönetimi En popüler ilk cevap? Öğretmenler En popüler ilk 3 cevap?

KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE GÖREV VE SORUMLULUKLAR Rehber Öğretmen En popüler ilk 3 cevap? Aile En popüler ilk 2 cevap? 16 16

KAYNAŞTIRMANIN… Öğrenciye Diğer Öğrencilere Aileye Öğretmene faydaları? En popüler ilk cevaplar?

KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE BAŞARI NEYE BAĞLIDIR? En popüler ilk 3 cevap?

DESTEK EĞİTİM ODASI Kaynaştırma öğrencisinin takviyesi amaçlıdır. Özel eğitim hizmetleri kurulu önerisiyle açılır. Birden fazla olabilir. Görme, işitme, zihin engelliler sınıf öğretmenleri, alan ve sınıf öğretmenleri görevlendirilir. %25 fazla ek ders ücreti alırlar.(2007/19 nolu genelge) BEP Birimi önerisi ile ORHYK tarafından belirlenir. Alacağı dersler haftalık toplam ders saatinin %40’ını aşmayacak.

BAŞARININ DEĞERLENDİRİLMESİ BEP’te yar alan amaçlara göre değerlendirilir.(Daha sonra değinilecektir.) İlköğretimde sınıf tekrarı yaptırılmaz. Ortaöğretimde alınan tedbirlere rağmen başarılı değilse sınıf tekrarı yapabilir.

İşitme Yetersizliği Olan Öğrenciler ; İstekleri doğrultusunda, yabancı dil programlarının bazı konularından veya tamamından muaf tutulurlar. Bu öğrencilerin başarıları yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle değerlendirilir. Ortopedik Yetersizliği Olan Öğrenciler ; Yazmada güçlük çektiği belirlenenler sözlü olarak değerlendirilir. Sinir sisteminin zedelenmesi ile ortaya çıkan yetersizliği olanlar ise, çoktan seçmeli testler ile değerlendirilebilir Dil ve Konuşma Güçlüğü Olan Öğrencilerin Değerlendirilmesinde; Yazılı sınavlar, ödevler ve projeler dikkate alınır. Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler ; Güçlükten etkilenme durumlarına göre yazılı sınav veya sözlü değerlendirmelerin herhangi birinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar. Hiperaktivite ve Dikkat Yetersizliği Olan Öğrenciler ; Bu özellikleri göz önüne alınarak, kısa yanıtlı ve az sorulu yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle değerlendirilirler. Otistik ve Duygusal Uyum Güçlüğü Olan Öğrencilerin Değerlendirilmesi ; Öğrencilerin hazır oldukları zamanlarda yapılır.

BEP BİRİMİ

Hangi derslerden BEP yapılacağına BEP Birimi performans formlarını inceleyerek karar verir.

Öncelikle uzun dönemli amaçlara ulaşmayı sağlayacak kısa dönemli amaçlar kolaydan zora doğru basamaklandırılarak yazılır.

Diğer öğrenciler için kullanılan Günlük Planlara (kılavuz kitaplara) BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PLANI DEĞERLENDİRME FORMU ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI: BAŞLAMA TARİHİ: KISA DÖNEMLİ AMAÇ: BİTİRME TARİHİ: ARAÇ-GEREÇ: DAVRANIŞLAR BAŞLANGIÇ DEĞERLENDİRMESİ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15   SINIF ÖĞRETMENİ BİRİM SORUMLUSU OKUL MÜDÜRÜ Diğer öğrenciler için kullanılan Günlük Planlara (kılavuz kitaplara) ufak eklemeler yapılarak BÖP oluşturulabilir.

Birkaç hatırlatma! Her öğrenci için ayrı bir BEP Birimi oluşturulur. Bir öğrenci hakkında RAM’dan kaynaştırmaya raporu geldiğinde, o öğrenci için BEP Birimi toplanır. BEP Birimi toplantısına aile ve öğrenci katılmalıdır. BEP ailenin onayından sonra uygulanır. BEP yıllık olarak hazırlanır, her an gözden geçirilebilir. Kaynaştırma öğrencilerine Aile Eğitimi yasal bir zorunluluktur. BEP Birimi bunu planlamalıdır.

Özel Yetenekliler

Genel zihinsel yetenek, özel akademik yetenek, dil, matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler, liderlik, yaratıcılık, görsel ve işitsel sanatlar ve psiko-motor becerileri kapsamaktadır. Yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösteren bireyi ifade eder. Teknolojik, ekonomik, siyasi ve askeri anlamda güçlü olmayı sağlayacak insan kaynağıdır.

TÜİK 2012 verilerine göre 18.750.000 çocuk olduğu ve %2-3 oran dikkate alınırsa 375.000 özel yetenekli olduğu tahmin edilmektedir. Bilgi ve deneyim paylaşımını esas alan ilgi, yetenek ve potansiyeline göre; Farklılaştırılmış, Bireyselleştirilmiş, Zenginleştirilmiş, Hızlandırılmış çoklu modeller önerilmektedir.

Ürün Seçki Dosyası hazırlatılacaktır. Gençlik ve Spor İl Müdürlükleri Kültür ve turizm İl Müdürlükleri Üniversiteler Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri Bilsem Yetenek Atölyeleri(Bilsem olmayan illerde) Uzaktan eğitim Mentörlük(Liselerde) Erken okula başlatma Sınıf atlatma(Bir kez)

Lise düzeyinde özel yetenekliler için okul açılacaktır Özel eğitim sınıfları açılacaktır. BEP hazırlanır. Testlerin alt bölümlerinden yararlanılabilir. Ders performansları dikkate alınır. Yatay ve dikey etkinlik zenginleştirme Sınıf öğretmenlerine yönelik eğitimler planlanmaktadır. Eğitim programı geliştirilecektir.

AİLELERİN KABUL SÜREÇLERİ Nazim DUMAN Müdür Yardımcısı Maltepe Rehberlik ve Araştırma Merkezi

Eyvah! Benim engelli çocuğum var? Şimdi ben ne yaparım? Kime giderim?

Anne Babaların Karşılaştığı Sorunlar Hep bu kadının suçu, hiç kendine dikkat etmedi. Bizim sülalemizde hiç böyle biri yok. Bu kesin hanımın / kocamın sülalesine çekmiş. Acaba ben ne günah işledim de Allah bana bunu verdi. Acaba şöyle şöyle olmuştu da ondan mı oldu. Sana … Defa söyledim şu çocukla ilgilen diye… Acaba doktora gitsek, ilaç kullansan iyileşir mi? Acaba hocaya gitsek, okutsak iyi olur mu?

KABUL SÜREÇLERİ ŞOK / İNKAR / ŞAŞKINLIK KAFA KARIŞIKLIĞI / SUÇLULUK / KIZGINLIK KAPI KAPI DOLAŞMA / PAZARLIK / KABUL VE UYUM

I. Aşama: ŞOK, İNKAR, DEPRESYON Şok Çaresizlik, bir türlü kabul etmeme, ağlama krizleri vardır. Yakın çevre ile etkileşim tamamen kesilmiş durumda. İnkar Engeli reddeder, kapı kapı dolaşır, çare arar, iyi olacak der, umutludur. Korkudan ve belirsizlikten kaynaklanır. Bu aşamada anne-babalar kendilerini ifade etmekte çok zorluk çekerler. Keder ve Çöküntü (Depresyon) Yaşanması gerekir. Artık gerçeğin farkına varmaya doğru bir gidiş vardır. Bazen hayat boyu sürebilir. Çevre ile ilişkiler minimum düzeye iner. Normal çocuk özlemi duyulur. Aile, tüm çabalarına rağmen, çocuklarının yetersizlik durumunun ortadan kalkmadığını fark etmekte; yoğun bir üzüntü ve keder duygusu içinde kendisini umutsuz hissetmektedir.

KARIŞIK DUYGULAR, SUÇLULUK, KIZGINLIK, UTANMA Karışık Duygular Sevgi ve kızgınlık duygularının bir arada yaşanmasıdır. Aileler bu duygu ile ya kendilerini engelli çocuklarına tam adarlar ya da reddederler. Suçluluk En zor olan suçluluk duygusudur. Aileler şu ya da bu şekilde çocuğun engeline neden olduklarını ve geçmişteki hataları için cezalandırıldıklarını düşünürler. Gerçekçi olmaksızın sadece “bu niye bizim başımıza geldi” diye yakınırlar. Kızgınlık Kızgınlık, ailelerin engelli çocuklarını kabule giden yolda önemli bir engeldir. Aile, niye bana oldu? Neden bizim başımıza geldi? Sorularına cevap aramaktadır. Ayrıca, kızgınlık duygularını uzmanlara, öğretmenlere, terapistlere yansıtarak onları suçlamaya başlar. Utanma Aileler çocuklarındaki engeli, kendilerinin bir yetersizliği olarak algılamaktadırlar. Bu nedenle bazı anne-babalar çocukla birlikte dışarıya çıkmak istemezler ve çoğunlukla eve kapanmayı tercih ederler. Çoğu zaman toplumun çocuklarına gösterdiği, ret, acıma ve garipseme duygularıyla baş etmeye çalışırlar.

III. Aşama: KAPI KAPI DOLAŞMA VE ANLAŞMA, UYMA VE YENİDEN DÜZENLEME, KABUL VE UYUM Kapı Kapı Dolaşma Ve Anlaşma Bu dönemde aile, çocuğunun engelini ortadan kaldırmanın yollarını arar. Aile için önemli olan çocuğun normal hale gelmesidir. Aile bunu gerçekleştirebileceğini umduğu herkesle anlaşmaya girebilir. Anlaşma çoğu kez “eğer çocuğumu iyileştirirsen, ben de....” şeklinde olmaktadır. Uyma Ve Yeniden Düzenleme Aile artık farklı özelliğe sahip bir çocuğu olduğunu neler yapabileceğinin gerçekçi bir biçimde düşünmeye çocuklarıyla daha etkili, verimli bir ilişki düzeyi oluşturmaya çalışır. Bazı aileler birbirine destek olurken, bazıları da birbirinden uzaklaşabilirler. Kabul Ve Uyum Aileler bu duyguları yaşadıkça, kendileri ve çocukları hakkında çok şeyler öğrenirler. Böylece yalnız çocuklarını değil, kendilerinin de zayıf ve kuvvetli taraflarını kabul etmeye başlarlar.

ÖNEMLİ!!! Anne-babaların geçirdikleri aşamalar bir noktaya kadar benzerlik göstermekle birlikte, anne-babalar zaman zaman bu aşamalar arasında gidip gelebilirler ya da bir aşamaya takılıp kalabilirler. Velilerimizin hangi aşamada oldukları öğrencilerin performanslarını ve öğretmenin veli ile olan iletişimini etkiler!

Kabul ve Uyum İçin Neler Yapılabilir? Eşler arası diyalog Duyguları paylaşma Birinci dereceden yakınlarla paylaşım Engel türü hakkında bilgilenme Gelecekleri konusunda bilgilenme Sağladığı gelişmeleri yakalama Eğitim süreçlerine katılma Psikolojik destek görme

Teşekkürler