ÖNKOL VE BİLEK YARALANMALARI SONRASI EGZERSİZLER Hazırlayan: Uzm. Hemş. Gönül Düzgün

El ve El Bileği İnsan anatomisinde el bileği ön kol ile el arasında bulunan esnek ve dar bir bağdır. Eller insanın en çok kullandığı organlarından biridir. El ve parmak kavrama gücünün özellikle 60 yaşından sonra azaldığı görülür.

El bileği yaralanmaları El ve el bileği yaralanmaları içinde *burkulmalar, *el/el bileği kırıkları ve *ezilmeler yer almaktadır.

El Ve El Bileği Yaralanmaları El, bir çok komplike fonksiyonu olan bir organdır. El ve el bileği yaralanmalarında, deri örtüsü, kemik, eklem, kas, tendon, damar ve sinir gibi yapıların hasarı sonucu el fonksiyonları olumsuz yönde etkilenir.

El Ve El Bileğini Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Hususlar El ile yapılan işlerde yükün kola bölünmesini sağlamak, Eli dinlendirerek iş yapmak Kalem, tornavida vb. aletleri kullanırken kalın saplı olanları tercih etmek El veya bilekte herhangi bir ağrı veya rahatsızlık hissi varsa bir uzmana danışmak ve destekleyiciler kullanmak

El Ve El Bileği Yaralanmaları El bileği incinmeleri ve fonksiyon bozukluklarının tedavisi zordur. El bilek ekleminin izin verdiği hareketler fleksiyon (bükme), ekstansiyon (germe), addüksiyon (orta hat yaklaştırma) ve abdüksiyondur (orta hattan uzaklaştırma).

El Bilek Egzersizleri -1 Elleri parmak uçlarında birleştiriniz ve sıkıca bastırınız. Gevşetiniz, ardından birkaç kez bu hareketi tekrar ediniz.

El Bilek Egzersizleri -2 Parmaklar mümkün olduğunca gerilir ve yanlara açılır. Bir süre bu pozisyonda kalınır ardından yapabilecek kadar sıkı bir şekilde yumruk sıkılır. Birkaç kez daha bu hareket tekrar edilir.

El Bilek Egzersizleri -3 Kasları gevşetmek için, eller önde yukarıda tutulur ve bileklerden gevşek bir şekilde sarkıtılır. Yavaşça yanlara bırakılır.

El Bilek Egzersizleri -4 Eller düz bir yüzeyde dinlendirilir Parmaklar birer birer yukarı kaldırıp indirilir.

El Bilek Egzersizleri -5 Eller birleştirilir ve parmaklar çift olarak ayrılır.

El Bilek Egzersizleri -6 Her bir parmak ucu, başparmağa sıkıca bastırılır.

El Bilek Egzersizleri -7 Sağ el ile sol kol sıkıca kavranır ve sol el ile dairesel hareketler yapılır. Diğer elde de tekrar edilir.

El Bilek Egzersizleri -8 Parmaklar iç içe geçirilir, Bir eli diğeri bastırılıp, mümkün olduğunca sağa, ardından da mümkün olduğunca sola bükülür. Bu hareket, bileği gevşetecektir.

Ayak Bileği Yaralanmaları Ayak bileği yaralanmaları tüm spor yaralanmaların %20 ‘sini oluşturmaktadır. Ayal bileğinde meydana gelen bir burkulma sıklıkla ya bir bağın kopması ya da gerilmesiyle sonuçlanır. Kemikle ilgili sakatlıklara daha az rastlanır

Ayak Bileği Egzersizleri Ayak bileği egzersizlerinde temel amaç ; Gerilme sağlayarak kontraktürleri önlemek Uygun pozisyonlar ile hareketlilik sağlamak Doğru hareketlerle güçlendirme sağlamak

Ayak Bileği Egzersizleri Her hareket en az 3 kez tekrarlanmalı ve 20-30 saniye pozisyon korunmalıdır.

Ayak Bileği Egzersizleri-1 Gerilme Yere oturulur. Ayak parmakları bükülü tutulur. Ayak sırtında bir gerilim hissi ortaya çıkana kadar ayak aşağıya doğru kıvrılır.

Ayak Bileği Egzersizleri-2 Gerdirme Her iki elle adım atar pozisyonda duvara yaslanılır. Topuklar yere basarken diz bükülmemelidir. Baldır ve diz arkasında bir basınç oluşana dek kalçanın üst kısmıyla öne doğru yaslanılır.

Ayak Bileği Egzersizleri-3 Hareketlilik Bir sandalyeye oturulur Ayak tabanları ve topuklar yere basılır Diz öne doğru itilir. İkinci bir yöntem de tek diz üzerinde durulur. Diz gövde ile birlikte ayak başparmağı üzerinde öne doğru çıkılır.

Ayak Bileği Egzersizleri-4 Hareketlilik Sandalyede oturulur. Ayağın iç ve dış kenarları yukarıya doğru itilir. Her iki diz arasındaki açıklığın aynı kalması sağlanır.

Ayak Bileği Egzersizleri-5 Hareketlilik Yerde bacaklar uzatılarak oturulur ve dizlerin altına destek konur. Ayağın ön kısmı bir havlu ile kavranır Her iki el kullanılarak havlu yardımıyla ayak dize doğru çekilir.(ayak dış kenardan çekilmemeli)

Ayak Bileği Egzersizleri-6 Güçlendirme Bu egzersizle baldır kaslarına kısmen yüklenilir. Sırt üstü yatılır. Bacaklar bitiştirilir Kalçadan ve ayak uçlarından destek alarak yerden kaldırılır ve tekrar yere indirilir

Ayak Bileği Egzersizleri-7 Güçlendirme Duvara dayanarak oturulur Diz ve kalça arasında doksan derecelik açı oluşturulur. Eller gevşek birşekilde bacakların üzerine konur ve ayak uçlarında yukarı kalkıp tekrar aşağı inilir.

Ayak Bileği Egzersizleri-8 Güçlendirme Tek diz üzerine çökülür. Ellerle tüm ağırlık dize yüklenir Yüksekte olan dizin ayak topuğu yukarı kaldırlarak ayak ucunda beklenir.

Ayak Bileği Egzersizleri-9 Güçlendirme Her ki ayak ucunda yükselme ile ayak bileğine tam yüklenilir.

Ayak Bileği Egzersizleri-10 Güçlendirme Bir plates lastiği yardımıyla bu egzersiz yaptırılabilir. Her iki ayak dış kenarı yukarı doğru çekilir. Bacaklar hafif açılmış durumda olmalıdır.

Ayak Bileği Egzersizleri-11 Güçlendirme Lastik her iki ayağa takıldıktan sonra ayak ve ayak parmakları kendine doğru çekilir. Diz hafifçe karna doğru çekilir.

Ayak Bileği Yaralanması Sonrası Yapılabilecek Sporlar Yüzme Bisiklete binme Hedefe yönelik güç egzersizi Düz zeminde koşma antrenmanı

Ayak Bileğini Korumak İçin Önlemler Gün içinde giyilen ayakkabılar rahat ve ortopedik olmalıdır Özellikle ameliyat veya uzun süreli istirahat sonrasında ayakkabı içine suni taban desteği sağlanmalıdır. Aşil tendon sorunlarında topuk yükseltilmesi ya da yastıkçık konabilir Dış bağ sakatlanmalarında ayakkabı dış yüzeyi yükseltilebilir

Ön Kol Yaralanmaları Sonrası Egzersiz

Yaşlılarda Ön Kol Yaralanmaları Yaşlılarda düşmelerin genellikle birden fazla sebebi vardır ve %70'i yaralanma ile sonuçlanır. En sık görülen sorun kalça ve önkol kırıklarıdır. El bileği travmalarına bağlı distal radius kırıklarının, erkeklerde daha fazla görülmekte, kadınlarda ise yaşla beraber arttığı arttığı bildirilmektedir. Ön kol kırıklarından sonra yapılan cerrahi müdahaleden sonra uygun egzersizlerle kolun eski hareket etkinliğine kavuşturulması mümkündür.

Yaşlılarda Ön Kol Yaralanmaları Radius distal ucunun iki önemli fonksiyonu vardır: Karpal kemiklerin primer destek bölgesidir, Önkolla eklemin bir parçasını oluşturmaktadır.

Yaşlılarda Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler İleri dönemde yaralanmadan kasıt sıklıkla ön kol kırıklarıdır. Kırıkların cerrahi müdahalesinden sonra ellerde ve kolda ödeme bağlı hareket kısıtlılığı olmaması için egzersize hemen başlanmalıdır. .

Yaşlılarda Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler Erken dönemde yani ilk 6 hafta içinde ilk olarak el parmakları aşağı yukarı hareket ettirilmelidir. 6-8 haftalardan oluşan ara dönemde aktif yardımlı ön kol ve bilek egzersizleri yaptırılabilir. 8-12. haftaları içeren geç dönemde, aşamalı güçlendirme egzersizleri uygulanabilir

Yaşlılarda Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler 1 Kolda şişlik ve ödemi önlemek için kolun üst kol omuz hizasında düz, ön kol üst kola dik olacak şekilde sandalyeye oturulur. Eller kapatılır (yumruk yapılabilir) ve açılır. 3-4 kez tekrarlanır. Kollar aşağıya indirilir, gevşeme sağlanır ve hareket tekrarlanır.

Yaşlılarda Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler 2 Yüz duvara dönülür. Duvara iyice yaklaşılır. Eller duvara tırmanıyormuş gibi yapılır. Kollarda acı, ağrı hissedilirse harekete son verilir Bu hareketle her gün kolların biraz daha yukarı kaldırılması sağlanır.

Yaşlılarda Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler 3 Önkol supinasyon ve pronasyonu sağlamak için sırtüstü yatılır, dirsek hafif bükülüyken  kolu yana doğru uzatılır. Önkolu yukarı ve aşağı doğru çevrilir. Bu uygulama 1 kg’lık dambellarla da yapılabilir.

Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler 4

Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler 5

Ön Kol Yaralanması Sonrası Egzersizler 6

Egzersiz Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Bu Egzersizlerin yaralanma sonrası yapıldığı unutulmamalı dikkatli olunmalıdır. Egzersiz dozu yavaş yavaş arttırmalıdır. Egzersiz sırasında ağrı oluşuyorsa egzersize ara verilmelidir. Toparlanma sürecinde iken eforlu ve zorlayıcı spor faaliyetlerinden kaçınılmalıdır.

Egzersiz Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Her ekleminizi en az günde bir kez olmak üzere ağrısız olan hareket açıklığında hareket ettirin. Hareket yavaş ve nazik olmalıdır, ani ve sıçrayıcı hareketler ağrı yapabilir. Her eklemin ağrısız hareket açıklığı günden güne değişebilir, eklemi aşırı zorlamamaya özen gösterin

KAYNAKLAR Türeten Candan, Uygulamalı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir, 1998. Milli Eğitim Müdürlüğü, Hasta ve Yaşlı Hizmetleri, Günlük Aktivite Ve Egzersiz, 723h00003, Ankara, 2012 Beyazova M., Eklem Sağlığı-Artrit ile yaşamak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı www.geriatri.org/pdfler/EklemSagligi.pdf‎ Erişim Tarihi: 02.05.2014 Aydemir K., Yazıcıoğlu K., Üst Ekstremite Tendon Yaralanmalarının Rehabilitasyonu Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi 2011;14 Ozel Sayı:1-6

KAYNAKLAR Graham T, Mullen DJ. Athletic Injuries of the Adult Hand. In: DeeLee J, Drez D, Miller (eds). Orthopaedic Sports Medicine Principles and Practices. Philadelphia: Saunders, 2003:1381-431. Evans R.B., Therapeutic management of extensor tendon injuries. In: Hunter JM, Schneider LH, Mackin EJ, Callahan AD, editors. Rehabilitation of the Hand. St Louis: CV Mosby, 1990:492-511. Şafak T. El ve ayak yaralanmaları. In: Beyazova M, Gökçe Kutsal Y, editors. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon. Ankara: Güneş Kitabevi, 2000:2222-40

KAYNAKLAR Sporda Ayak Bileği Burkulması, FR-HYE-04-321-05, Uludağ Üniversitesi Sağlık Kuruluşları, Spor Hekimliği Anabilim Dalı , 2007