MADDELER DOĞADA KARIŞIK HALDE BULUNUR
MADDE SAF MADDELER KARIŞIMLAR ELEMENTLER BİLEŞİKLER
SAF MADDELER MADDE: Boşlukta yer kaplayan , hacmi ve kütlesi olan her şeye MADDE denir. SAF MADDE: Kendisinden başka madde bulundurmayan maddelere denir. MOLEKÜLLER :Birden fazla atomun bir arada bulunduğu atom gruplarına “molekül” denir.
MADDENİN ÖZELLİKLERİ Fiziksel özellikler; Maddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir. Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. Özelliklerdir.
Kimyasal özellikleri; Maddenin maddeler ile birleşerek yeni madde oluşturabilme kapasitesidir. Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir. Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik olması, suyla reaksiyona girip girmemesi kimyasal özelliklere örnek verilebilir.
ELEMENT: İçerisinde tek cins atom bulunduran maddelere denir ELEMENT: İçerisinde tek cins atom bulunduran maddelere denir. Yani elementlerin yapı yaşı atomlardır.
ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ Saf ve homojen maddelerdir . En küçük yapı taşları atomdur. Kimyasal ve fiziksel yollarla daha basit parçalara ayrıştırılamaz. Belirli erime ve kaynama noktaları vardır. Sabit öz kütleleri vardır. Homojendir. Elementler sembollerle gösterilir. Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur
Bileşik:Farklı cins atomlardan oluşan saf maddelere “bileşik” denir. Ancak kimyasal yollarla ayrılabilirler. SODYUM KLORÜR BİLEŞİĞİ
MOLEKÜL: İki veya daha çok atomun bir araya gelerek oluşturduğu atom gruplarıdır.
MADDEDEKİ DEĞİŞİMLER FİZİKSEL DEĞİŞİM KİMYASAL DEĞİŞİM
Fiziksel Değişim: Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyetini, yapısını değiştirmesidir. Kömürün yanması Sütten yoğurt ve peynir yapılması Demirin paslanması Meyvelerin çürümesi Un ve sudan hamur yapılması Kumdan cam yapılması Ekmeğin küflenmesi İnsanın sindirim ve solunum yapması Bitkilerin fotosentez yapması Üzüm suyundan sirke yapılması
Üzüm suyundan sirke yapılması Doğalgazın yanması Dişlerimizin çürümesi Kimyasal Değişim: Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyet ve yapısını değiştiren olaydır. Mesela: kağıdın yanması Üzüm suyundan sirke yapılması Doğalgazın yanması Dişlerimizin çürümesi Yumurtanın haşlanması Gümüşün açık havada zamanla kararması
KARIŞIMLAR Karışım: Farklı cins atomlardan ve farklı cins moleküllerden oluşan maddelere “karışım” denir. Karışımlar saf olmayan maddelerdir. Her tarafında özelliği aynıdır. Karışımlar ikiye ayrılır. Homojen karşımlar Heterojen karışımlar
KARIŞIM ÇEŞİTLERİ HOMOJEN KARIŞIM: Dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi görünen karışımlardır. Homojen karışımlara “ÇÖZELTİ” adı verilir. Örnekler : Tuzlu su, şekerli su, kolonya, hava, metal para vb.
ÇÖZELTİLER Çözeltilere homojen karışımlar da denir. Çünkü çözünen maddenin molekülleri çözücü maddenin her damlasında eşit olarak bulunur. Şekerli su bir çözeltidir. Çünkü çözünen şekerin molekülleri suyun her damlasında eşit miktarda bulunur. Şekerli suda su çözücü , şeker çözünendir. Tuzlu su , gazoz birer çözeltidirler.
Bir çözeltiye daha çok çözücü eklenirse seyreltik çözelti elde edilir. Örnek: Tuzlu suyun içine normal su eklenirse tuzluluk azalır. Şekerli çaya çay ilave edilirse tadı azalır.
Bir çözeltiye daha çok çözünen eklenirse derişik çözelti olur. Örnek: şekerli çayın tadı azsa tekrar şeker katılır. Bu bir deriştirmedir. Çözeltiler , çözücüyü buharlaştırılarak da derişik duruma getirilebilir. Üzüm suyu kaynatılınca pekmez olur.
HETEROJEN KARIŞIMLAR : Her tarafında aynı özelliği göstermeyen karışımlardır. Örnekler : Çamurlu su, kumlu su, tebeşir tozu katılmış su, ayran, zeytinyağlı su vb.
Element Bileşik Karışım Çeşitli atomların birleşmesinden oluşur. Molekül yapılı bileşiklerin kendi özelliğini taşıyan en küçük taneciği moleküldür. Çeşitli elementlerin veya bileşiklerin yan yana gelmesinden oluşur. İçindeki her madde kendi özelliğini taşır Bir çeşit atomdan oluşur. Kendi özelliğini taşıyan en küçük taneciği atomdur.