a- acetylation, -spir- Spirsäure -in ilaç isimlerine genelde eklenir Yılda 35.000 ton üretilmektedir Yani 100 milyar tabletten fazla
Söğüt ağacı salisin içerimektedir ve ağrı kesici ve ateş düşürücü olduğu bilinmekteydi. Ancak salisinin tadı ve kokusu çok kötüydü. Bugünkü anlamda aspirin ise Alman kimyacı Felix Hoffman tarafından 1897’de sentezledi. Bu asetil salisilik asitti.
3 Eylül 1928 Penisilin
Alexander Fleming
Uyuşturucular ve AğrI Kesiciler
Genel Anelzejikler (Damardan Verilenler) Propofol Etomidate Methohexital ve thiopentone/thiopental gibi Barbiturate’lar Midazolam gibi Benzodiazepine Ketamine
Bazı Genel Anelzejikler (Solunan) Desflurane İsoflurane Sevoflurane
Ağrı Kesiciler Paracetamol (para-acetylaminophenol veya acetaminophen olarak da bilinir) non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs). Örn.: Salisilatlar (Aspirin gibi) Morphine ve opium gibi Opioid ilaçlar
Morfin
Morfin Doğal bir maddedir. Afyon bitkisinden elde edilir. Şiddetli ağrıları gidermede kullanılır.
Eroin: Diasetil morfin (diamorfin)
Eroin Morfinin 3,6-diasetil türevidir ve onun asetilasyonu ile sentezlenir. Beyaz ve kristalize olan formu genellikle hidroklorid tuzu olan diasetilmorfin hidrokloriddir. Endorfinleri taklit eder ve kan dolaşımına katıldığı andan itibaren bir iyilik hissi oluştururlar (genellikle intravenöz enjeksiyon). Tek seferlik kullanımda dahi çok yüksek bağımlılık potansiyeline sahiptir.
Eroin Bağımlılarda bırakabilme oranı %5-10 arasındadır
Kokain
Kokain Koka ağacının (Erythroxylum coca) yapraklarında bulunan bir alkaloiddir. Bölgesel anestezide, çocuklarda bile, göz, burun ve boğaz ameliyatlarında kullanılan bir ilaç olmuştur. Günümüzde ise yerini daha az yan etkisi olan prokain (novokain) gibi ilaçlar almıştır
Kokain Etkisini dopamin nörottransmitterini hücrelere taşıyan (dopamin taşıyıcı) proteinler üzerinden gösteren kokain, sinirleri tesirsiz hale getirir ve uygulandığı bölgede uyuşturma yapar.
Esrar Esrar (Marijuana), kenevir bitkisinin Canabis sativa/Canabis indica türlerin çiçekleri ve tohum yataklarından elde edilen, vücutta kullanıldığında sarhoşluk ve keyif veren bitki parçalarının ve uyuşturucunun halk arasındaki adıdır. Esrar coğrafyasına göre farklı isimlerle adlandırılır. Kuzey Amerika`da esrara marihuana (marijuana) denir. Bu İspanyolca adı taşımasının nedeni ABD`ye Meksika`dan gelmiş olmasıdır. Ayrıca Jamaika`daki genel adı da ganjadır.
Kaptagon Fenethylline, 1963 yılında keşfedilen ve 25 yıl boyunca hiperaktif çocukların tedavisinde kullanılan bir ilaçtı. Günümüzde uyarıcı olarak kullanılan yasa dışı bir maddedir.
Hava YastIğI
Hangi Olaylar Oluyor? Hava yastığı gaz jeneratötü NaN3, KNO3 ve SiO2 içermektedir. Araba bir yere sert şekilde çarptığında elektrik sinyali oluşturur ve sinyal gaz jeneratöründe sıcaklığın artmasını sağlar. Artan sıcaklığın etkisiyle Sodium azide (NaN3), 300oC’de sodyum metali (Na) ve azot gazına (N2) parçalanır. Azot gazı ise hava yastığını doldurur. Bu işlemler çok hızlı gerçekleşir. Jeneratöre KNO3 ve SiO2 konmasının sebebi oluşan sodiyum metalini zararsız ürünlere dönüştürmektir. Oluşna sodyum, potasyum nitrat (KNO3) ile reaksiyona girerek potasyum oksit (K2O), sodyum oksit (Na2O) ve ilave N2 gazı oluşur. Metal oksitler silisyum dioksit (SiO2) ile reaksiyona girerek zararsız ve kararlı olan silikat cam meydana gelir
Havayastığında Reaksiyonlar Gaz Üreten Reaksiyonlar Reaksiyona Girenler Ürünler İlk Reaksiyon NaN3 Na N2 (g) İkinci Reaksiyon Na KNO3 K2O Na2O N2 (g) Son Reaksiyon K2O Na2O SiO2 alkaline silicate (Cam)
Alkolmetre
CH3CH2OH(s) + O2(g) → CH3COOH(s) + H2O(s) Anotta: CH3CH2OH(g) + H2O(s) → CH3CO2H(s) + 4H+(aq) + 4e- Katotta: O2(g) + 4H+(aq) + 4e- → 2H2O(s) Net Reaksiyon: CH3CH2OH(s) + O2(g) → CH3COOH(s) + H2O(s)
Kanser İlaçları Alkilleyici ajanlar, Antimetabolit’ler, Antrasiklin’ler, Bitki alkaloidleri, Topoisomerase inhibitörleri, Diğer antitümör ajanlar
Alkilleyici ajanlar, Cisplatin Carboplatin Nedaplatin Oxaliplatin Satraplatin Triplatin tetranitrate
Antimetabolit’ler Purin ve pirimidin bazlarının kullanılmasını engelleyerek DNA ve RNA sentezini etkileyen maddelerdir.
Topoisomerase inhibitörleri Bu maddeler topoizomeraz I ve II enzimlerini inhibe ederek DNA’nın çoğalmasını engelleyerek hücre bölünmesinin önüne geçmiş olur.