ERGENLERLE İLETİŞİM
İletişim Nedir? İletişim, nitelikleri ne olursa olsun, iki sistem arasındaki bilgi alış verişidir. Burada önemli olan aktarımın iki yönlü olmasıdır.
Ergenlik Nedir? Bireyde biyolojik, psikolojik, zihinsel ve sosyal açıdan gelişme ve olgunlaşmanın (değişmenin) olduğu; çocukluktan yetişkinliğe (erişkinliğe) geçiş dönemidir.
ERGENLERİN EN SIK YAŞADIKLARI DUYGULAR KORKU ENDİŞE ÖFKE SEVGİ
ERGENLERDE EN SIK RASTLANAN TUTUM VE DAVRANIŞLAR YALNIZLIK İSTEĞİ ÇALIŞMA İSTEKSİZLİĞİ DİSİPLİNE KARŞI DİRENİŞ ÇEKİNGENLİK FAZLA HAYAL KURMA DUYGUSALLIĞIN ARTMASI
AİLELERİN ŞİKAYETLERİ Hırçınlaştı. Ders çalışmıyor. Sorumluluk duygusu yok. Canım sıkılıyor, diyor. En küçük isteklerini sert bir dille bildiriyor. Kardeşini kızdırmaktan zevk alıyor. Okuduğunu anlamıyor gibi. Durgunlaştı, dalgınlaştı. Çabuk karamsarlığa düşüyor. Ara sıra hiç yoktan huysuzlaşıyor. Sert karşılıklar veriyor.
İleri derecede alıngan Derslerinde gene başarılı; ama oyuna, eğlenceye çok düştü. Olur olmaz her şeye ağlıyor. Evde huzursuz, dışarıda sıkılgan… Her istediğini yaptırmak istiyor. Bir yere giderken çok süsleniyor, ayna karşısında çok vakit harcıyor. Karışmamızı istemiyor.
Spora, bilgisayar veya televizyona çok düştü. Derslerine boş veriyor. Banyoya sokamıyoruz, ellerini bile yıkatamıyoruz, saçını kestiremiyoruz
Ergenlerle Nasıl İletişim Kurmalıyız???
İletişim kurarken ben dilini kullanmaya özen gösterin. Duygularını paylaşın. İletişim kurarken ben dilini kullanmaya özen gösterin.
Örnekler Durum: Çocuğunuz odasını toplamıyor. Tepki: “Kızım gün boyu yapmam gereken bir çok iş var. Sen odanı toplamadığın için senin odanı da toplamak zorunda kalıyorum. Senden kendi odanı toplayarak, bana yardımcı olmanı bekliyorum. Böyle olmayınca da üzülüyorum.”
Örnekler Durum: Hadi yatağa saat kaç oldu bilmiyor musun!!!! Tepki: “Oğlum geç yattığında sabah seni uyandıramıyoruz bu da bizi üzüyor.”
Örnekler Durum: Hiç ders çalışmıyorsun!!!!!!! Tepki: “Hiç ders çalışmadığını gördüğümde endişeleniyorum.”
Örnekler Durum: Onlar senin kardeşin ne biçim davranıyorsun!!! Tepki:”Kardeşlerini kırdığın için ben üzülüyorum.”
Ailede kullanılan “Sen Dili” çatışmalara ve güç kavgalarına dönüşür.
İletişim Engellerinden Sakınalım… Emir verme, yönetme: “Yapman gerekir…yapacaksın… Yapmak zorundasın…” 2. Yönlendirme: “Üzüleceğine, otur da dersine çalış.”
3. Uyarma, Tehdit Etme “…yapamazsın,,,ya yaparsan… , yoksa, sen görürsün…”
4- Ahlak Dersi Verme: “…yapmalıydın… senin sorumluluğun… şöyle yapman gerekirdi…”
5- Yargılama, eleştirme, suçlama: “Olgunca düşünmüyorsun 5- Yargılama, eleştirme, suçlama: “Olgunca düşünmüyorsun.” “Sen zaten tembelsin.”
Anne-babaların ; güçlerini arttırıp, daha fazla baskı ve ceza yöntemlerine başvurmaları nedeniyle, gençlerde otoriteye başkaldırma, isyan duyguları iyice gelişip sorun haline gelebilmektedir..
Çocuğunuzun karşısında değil yanında olduğunuzu hissettirin…
Dünyada gerçekleştirilmesi en zor en önemli üç meslek vardır: Anne-baba olmak Psikolog-psikolojik danışman olmak Öğretmen olmak (S. Freud)
NEDEN??
ÇÜNKÜ; Bir insanın gelişmesine, biçimlenmesine ve kendini gerçekleştirmesine etki ederler!..
Çocuğu Dünyaya Getirmek; Genetik donanımınızda VAROLAN bir özellik Ana-Baba Olmak; Kazanılması gereken bir DONANIM… İyi Ana-Baba Olmak; Öğrenilmesi gereken bir SANAT…
O halde bu sanatın ne olduğunu görelim…
Yanlış Ana-baba Tutumları: 1. Koruyuculuk 2. Yüksek beklenti 3. Otoriter tutum 4. İlgisizlik, ihmal etme 5. Pasif tutum
Sağlıklı İlişki İçin: DEMOKRATİK TUTUM • Kabul • Güven • Destek • Teşvik • Sınırları birlikte kararlaştırılmış bir özgürlük alanı (sana nasıl yardım edebilirim? • Tutarlı ve anlamlı kurallar
O Halde; Ana-Baba Olarak
Ergenle iletişim kapısını açmak için hangi anahtarı denemeliyiz?
Ergenle iletişim kapanır Emir vermek(yapacaksın,zorundasın..) • Otorite kurmak • Haklarını sınırlamak • Öğüt vermek • Yargılamak • Sorunları bastırmak
Ergenle iletişim açılır Çocuğunuzu anlamaya çalışmak İletişim kanallarını açık tutmak Değer vermek Kabul etmek Sabırlı olmak Etkin dinlemek
Sonuç olarak… Anne-Baba ve Genç ayrı dünyaların insanları mı?..
Gerçek Şudur: Aynı dünyada yaşarız ama dünyayı farklı görürüz Gerçek Şudur: Aynı dünyada yaşarız ama dünyayı farklı görürüz. Çünkü dünyaya bakış açımız, algılayışımız farklıdır!
Ergenlik çağındaki çocuk davranışıyla şunu söyler: “Sizden farklıyım Ergenlik çağındaki çocuk davranışıyla şunu söyler: “Sizden farklıyım. Annemin kuzusu, babamın biricik umudu olmak istemiyorum. KENDİM OLMAK İSTİYORUM… Ama bunu nasıl yapacağımı bilmiyorum...”
Paylaşmak istediğim bir hikayem var…
YAŞAMIN YANKISI Bir zamanlar bir baba ile oğul dağlık bir bölgede yürüyüşe çıkmışlardı; Bir ara nasıl olduysa çocuğun ayağı kaydı ve incindi çocuk acıyla bağırdı : Aaa hhh!!!........ Karşı dağlarda yankı yapan sesi geri döndü :
Aaa hhh!!!........ Daha önce böyle bir durumla karşılaşmamış çocuk bu kez : “Sen kimsin ?” diye sordu Cevap gelmekte gecikmedi: “Sen kimsin ?” Sinirlenen çocuk : “ Sen bir korkaksın!” diye bağırdı Dağdan “Sen bir korkaksın!” yanıtını aldı.
Bu olanlara bir anlam veremeyen çocuk neler olduğunu sordu Bu olanlara bir anlam veremeyen çocuk neler olduğunu sordu.Onun gülümsediğini gördü.Babası,”şimdi dikkatlice beni izle oğlum” dedi ve yüksek sesle bağırdı:” Hayatı çok seviyorum!” Karşı dağlardan aynı ses geldi: ” Hayatı çok seviyorum!” Baba : “sana hayranım!” Yankı: “sana hayranım!” Baba : “sen harikasın!” Yankı: “sen harikasın!”
Çocuğun şaşkınlığının daha da arttığını gören baba, ona durumu şöyle açıkladı:” Bu , yankı adı verilen bir tabiat olayıdır. Ama hayatı da çok iyi anlatır. Yani yaşamdan ne istiyorsan önce onu sen vermelisin. Verdiklerin aldıkların olacaktır. Tatlı sözler tatlı yankılar oluşturur sevilmek istiyorsan önce sen sevmelisin. Saygı istiyorsan önce sen saygı duymalısın . Anlayış bekliyorsan bunu önce sen göstermelisin.
Değişim kendimizi tanımayla başlar
YANİ YAŞAMDA NEYLE KARŞILAŞMAK İSTİYORSANIZ, YANKISINI OLUŞTURABİLMEK İÇİN BUNU ÖNCE SİZ YAPMALISINIZ.
Karşılıklı empati (kendini karşındakinin yerine koyarak anlayabilme) için yeterince çaba gösteriyor muyuz???? Bunu kendimize sormalıyız…
Unutmayalımmmm!!! Siz GENÇ oldunuz Onlar hiç YETİŞKİN olmadı Siz EVLAT oldunuz Onlar hiç ANNE-BABA olmadı
Katıldığınız için Teşekkürler Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen
Kaynakça AÇEV Anne Baba Destek Programı Gordon,Thomas Etkili İletişim Prof.Dr.Binnur Yeşilyaprak