Aile Hekimliğinde Usulsüz Soruşturmalar ve Disiplin Uygulamaları Dr. Lütfi TİYEKLİ
AİLE HEKİMLİĞİ DİSİPLİN MEVZUATI AİLE HEKİMİNİN STATÜSÜ NEDİR ? MEMUR ? İŞÇİ ? ESNAF ? DİĞER KAMU ÇALIŞANI ?
AİLE HEKİMİNİN DİSİPLİN MEVZUATI Aile hekimliği uygulaması ilk kurgulanırken kamuda olmayan, yepyeni bir model ile sistem kurulmaya çalışılmıştır. 5258 Madde 3: “….657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın, sözleşmeli olarak çalıştırmaya ….” AHÖSY Madde 11 de denetimler sonucu uygulanacak yaptırımların nasıl yapılacağı açıklanmaktadır.
AİLE HEKİMLİĞİ DİSPLİN MEVZUATI MADDE 11- (1) Aile sağlığı merkezi, aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin 29 uncu maddesi hükmü çerçevesinde, olağan dışı denetimler hariç olmak üzere, altı aylık aralıklarla denetlenir. Yapılan denetimler sonucunda ilgili mevzuat ve sözleşme şartlarına aykırı fiillerin tespit edilmesi hâlinde aykırılığın mahiyetine göre; a) Adlî yönden, 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre, b) İdarî yönden 13 üncü ve 14 üncü madde hükümlerine göre, c) Kamu zararı oluşturan malî hususlar yönünden; 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre, gerekli işlemler tesis edilir.
DİSİPLİN İLE İLGİ YÖNETMELİK MADDELERİ (1) Ek (2)’de yer alan fiilleri işleyen sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimlerine ve ilgili durumlarda aile sağlığı elemanlarına, tespitin mülkî idare amirleri ve il sağlık müdürleri veya bunların görevlendireceği personelce yapılması hâlinde vali yardımcısı tarafından, tespitin Bakanlık tarafından yapılması hâlinde Bakanlıkça, fiillerine karşılık gelen ihtar puanları uygulanmak suretiyle doğrudan yazılı ihtar yapılır. Bakanlıkça yapılan ihtarlar, işlem yapılmak üzere ilgili valiliğe bildirilir. (2) İlgili aile hekimi ve aile sağlığı elemanı, vali yardımcısının verdiği ihtara karşı, tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde valiye, Bakanlığın verdiği ihtarlara karşı ise müsteşara itirazda bulunabilir. İtiraz mercileri otuz gün içinde itirazı inceleyerek karara bağlar ve kararı ilgilisine yazılı olarak bildirir.
MADDE 14- 1) Ek (2)'de yer alan fiilleri işleyen sözleşmeli aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına ilgili vali yardımcısı tarafından, tespitin Bakanlık veya Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından yapılması halinde ise Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca, ihtar puanı gerektiren fiilin kişiye tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde alınan savunmalar uygun görülmediği takdirde fiillerine karşılık gelen ihtar puanları uygulanmak suretiyle doğrudan yazılı ihtar yapılır. Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca yapılan ihtarlar, işlem yapılmak üzere ilgili valiliğe bildirilir.
DİSİPLİN İLE İLGİLİ YÖNETMELİK MADDELERİ (3) Bir sözleşme dönemi içinde, verilen ihtar puanlarının yüz puana ulaşması hâlinde sözleşme, ilgili vali tarafından sona erdirilir. (5) Bir sözleşme dönemi içinde ihtar puanlarının yüz puana ulaştığının, sözleşme dönemi sona erdikten sonra tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinde geçerli olan sözleşme sona erdirilir. (6) İhtarı gerektiren fiilin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde gerekli işlem başlatılır. En geç iki ay içinde gerekli işlemlerin başlatılmaması, gerekli işlemlerin altı ay içinde sonuçlandırılmaması veya ihtarı gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde ihtar verilmemesi hâlinde, ihtar verme ve devamında sözleşmeyi sona erdirme yetkisi zamanaşımına uğrar.
İlgili aile hekimi ve aile sağlığı elemanı, vali yardımcısının verdiği ihtara karşı, tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde valiye, Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun verdiği ihtarlara karşı ise Bakanlık Müsteşarına itirazda bulunabilir. İtiraz mercileri otuz gün içinde itirazı inceleyerek karara bağlar ve kararı ilgilisine yazılı olarak bildirir.
BAKANLIK KURGUSUNA GÖRE YOL HARİTASI DENETİM TESPİT ( 2 AY) VALİ YARDIMCISI/BAKANLIK İHTAR PUANI (6 AY) DENETİM TESPİT ( 2 AY) VALİ YARDIMCISI/BAKANLIK/THSK SAVUNMA İHTAR PUANI (6 AY) İHTAR PUANI ( 7 GÜN) İTİRAZ VALİ/MÜSTEŞAR RED veya KABUL (30 GÜN)
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI Esas Sayısı : 2005/10 Karar Sayısı : 2008/63 Karar Günü : 21.2.2008 «….. Bu şekilde çalıştırılanlar Anayasa’nın 128. maddesinde yer alan “diğer kamu görevlisi” kapsamında olduğundan, …..»
DİĞER KAMU ÇALIŞANI OLMA T.C. Anayasası Madde 129: “… Memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez…”
MEVCUT MEVZUATA GÖRE YOL HARİTASI DENETİM TESPİT SORUŞTURMA OLURU (VALİLİK) (2 AY) SORUŞTURMA SAVUNMA ( VALİ YARDIMCISI/???) İHTAR PUANI (6 AY) İHTAR PUANI (7 GÜN) İTİRAZ ( VALİ/MÜSTEŞAR) RED/KABUL (30 GÜN)
FİİLİ OLARAK UYGULANAN YOL HARİTASI DENETİM(ZİYARET/DUYUM vb) TESPİT SORUŞTURMA OLURU (TSM/KAYMAKAMLIK/HSM/VALİ) (SÜRE ÇOK ÖNEMLİ DEĞİL) SORUŞTURMA SAVUNMA (ÇOĞU ZAMAN GEREKSİZ, TSM HEKİMİ/TSM BAŞKANI /KOMİSYON/ HSM MDR YARDIMCISI/ HSM MÜDÜRÜ/VALİ YARDIMCISI/VALİ) İHTAR PUANI ( HSM BAŞKANI/KAYMAKAM/HSM MDR YARDIMCISI/ HSM MÜDÜRÜ/ VALİ YARDIMCISI/VALİ) (SÜRE ÇOK ÖNEMLİ DEĞİL) İHTAR PUANI (SÜRE ??) İTİRAZ (VALİ/HSM MÜDÜRÜ/KAYMAKAM …) RED/KABUL (VALİ/İL DİSİPLİN KURULU….) (SÜRE ÖNEMLİ DEĞİL)
İHTAR DURUMLARI VE CEZA PUANLARI Çalışma saatleri planına uymamak 3 İzinsiz işe gelmemek (işe gelmediği her gün için) 5 Afiş ve duyuruları usûlüne uygun şekilde asmamak 5 Aile Sağlığı Merkezi içi yönlendirme tabelalarının ve Aile Sağlığı Merkezi dış tabelalarının usûlüne uygun olmaması 5 Görevi esnasında ilaç reklamı içeren malzeme kullanmak 5 Görevleri ile ilgili kayıtları düzenli tutmamak veya müdürlük ya da Bakanlığa bildirmemek 10 Kayıtlı kişilerin kişisel sağlık kayıtlarını devretmemek 10 Aile Sağlığı Merkezinin tıbbi donanım eksiğini on gün içinde gidermemek (eksik olan her malzeme için) 10 Verilen eğitimler için belirlenmiş devamsızlık sürelerini aşmak 10
Miadı geçmiş ilaç bulundurmak 10 Yeşil ve kırmızı reçeteye tâbi ilaçları usûlüne uygun muhafaza altına almamak 10 Mesai saati içinde ilaç firma temsilcilerini aile sağlığı merkezi içinde kabul etmek 10 Bekleme ve tedavi alanlarında aydınlatmanın yetersiz olması 5 Veremli hastaların doğrudan gözetim tedavisini yapmamak veya yapılmasını sağlamamak 5 Evde bakım hizmetlerinden görevi olan kısımları yapmamak 10 Gezici sağlık hizmetlerini aksatmak veya planına uymamak 10 Mevzuatla verilen diğer görevleri yapmamak 5
Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek 50 Kasıtlı olarak kişisel sağlık kayıtlarının güvenliğini sağlamamak 50 Aile Sağlığı Merkezinin asgarî fizikî şartlarını 10 gün içinde uygun hâle getirmemek 10 Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine uymamak 20 Denetimlerde işbirliği yapmamak, istenilen verileri ibraz etmemek, gerçek dışı beyanda bulunmak 20 Mevzuatına göre mal bildiriminde bulunmamak 20 Koruyucu hekimlik uygulamalarında verilen görevleri yerine getirmemek, gerçek dışı beyanda bulunmak 20 Performansa tâbi aşılardan her birinin aşılama oranlarını mücbir sebepler veya ihbar düzenlenen hâller dışında, % 90’ın altına düşürmek 10
Forma giymemek 5 Kusurlu olarak kişisel sağlık kayıtlarının güvenliğini sağlamamak 20 Performansa tâbi gebelik izlem oranlarının mücbir sebepler veya ihbar düzenlenen hâller dışında, % 90’ın altına düşürmek 20 Koruyucu hekimlik uygulamalarından bebek-çocuk takip oranlarının mücbir sebepler veya ihbar düzenlenen hâller dışında, % 90’ın altına düşürmek 20 Soğuk zincir kurallarına uymamak 20 İlgili mevzuat hükümlerince hasta haklarına ve hasta mahremiyetine uymamak 20 Mesleki ve etik kurallar bakımından Tıbbi Deontoloji Nizamnamesine uymamak 20 İş arkadaşları veya hizmet alanlara hakarette bulunmak ya da bunları tehdit etmek 20 Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek 50
«ŞEYH UÇMAZ MÜRİT UÇURUR…» KİM İKAZ ETMİŞTİR? İKAZ EDİLMEK NE DEMEKTİR? TSM CEZA VEREBİLİR Mİ?
NERESİNİ DÜZELTELİM? CEZA İHTAR KOMİSYONU NEDİR? TOPLU CEZALANDIRMA HANGİ MEVZUATTADIR? CEZAYA NASIL İTİRAZ EDİLECEK? BU CEZA KESİNLEŞMİŞ MİDİR? VALİ CEZA VEREBİLİR Mİ? VALİ CEZA VERMİŞSE İTİRAZ (TEMYİZ) KİME OLACAK?
VALİ CEZA VEREMEZ T.C. D A N I Ş T A Y İdari Dava Daireleri Kurulu Esas No:2006/2042 Karar No:2010/448 Özeti : Yetkiyle ilgili idare hukuku ilkelerine göre alt kademedeki bir makamın üst kademedeki bir makamın yerine karar alması işlemi yetki yönünden hukuka aykırı hale getireceği gibi, üst kademedeki bir makamın, alt kademedeki bir idari makamın görevine giren bir konuda karar alması da yine işlemi yetki yönünden hukuka aykırı kılacağı;
VERİLEN CEZA İPTAL EDİLİR Mİ? Danıştay 8.D. Esas: 1998/4988 ; Karar : 1998/3015 Kesinleşmiş disiplin cezasının yeni bir idari işlemle ortadan kaldırılmayacağı.
AİLE HEKİMLİĞİNDE DURUM NASIL? Danıştay 12. Daire, E:2000/958, K:2000/4088, T:21.11.2000, s.601 Özel kanunların disiplin suç ve cezalarına ilişkin hükümlerinin uygulanabilmesi için, memurların eylemlerinin ve bu eylemlere verilecek disiplin cezalarının özel yasada tam ve açık olarak tanımlanması gerektiği, aksi halde genel kanun olan 657 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem tesis edilmesi gerektiği hakkında.
SAVUNMA ALINMADAN CEZA VERİLEMEZ! Danıştay 3.D. 25.05.1973 Esas : 1973/72 ; Karar: 1973/269 Savunmanın, disiplin cezası vermeye yetkili amir veya merci tarafından alınması gerekir.
YETKİ DEVRİ ŞEHİR EFSANESİ MİDİR? VALİLİK OLURU BİR ANGARYA MIDIR? HSM MÜDÜR YARDIMCISI VALİ ADINA İŞLEM YAPTIĞINDA NE OLUR? VALİ ADINA İŞLEM YAPTI İSE NASIL İTİRAZ EDİLECEKTİR? YETKİ DEVRİ ŞEHİR EFSANESİ MİDİR?