Belediye Kanunu 5393, 5216

Mahalli idareler İl özel idareleri Belediyeler Köyler Mahalli idare birlikleri (5018 de)

Aşağıdakilerden hangisi mahalli idarelerden biri değildir? A) Belediyeler B) Dernekler C) İl özel idareleri D) Köyler E) Büyükşehir belediyeleri

Belediye Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi,            

Büyükşehir belediyesi için 750.000 nüfus sınırı getirilmiştir. KURULUŞ 5393 sayılı Belediye Kanununun 4 üncü maddesi ile 1580 sayılı Belediye Kanununda uygulanan nüfus şartı 2.000’den 5.000’e çıkarılmakta olup, belediye kurulacak yerin belirli bir ölçek büyüklüğünü sağlaması amaçlanmıştır. Büyükşehir belediyesi için 750.000 nüfus sınırı getirilmiştir. İki belediye arasındaki mesafe 5000 m. den daha az olamayacaktır.

SORU ? Belediye Kanunu'na göre nüfusu kaç kişinin üzerindeki yerlerde belediye kurulabilir? A) 5.000 C) 3.000 E) 1.000 B) 4.000 D) 2.000  Bir yerde büyükşehir belediyesi kurulabil- mesi için, belediye sınırlarının en az kaç ilçe veya ilk kademe belediyesini kapsaması gerekir? A) 5 C) 3 E) 1 B) 4 D) 2

SORU: Belediyenin mali işlemler dışında kalan diğer işlemleri, hukuka uygunluk ve idarenin bütünlüğü açısından aşağıdakilerden hangisi tarafından denetlenir? A) İçişleri Bakanlığı B) Maliye Bakanlığı C) Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı D) Sayıştay E) Danıştay

SORU: Aşağıdaki illerden hangisinde büyükşehir belediye sınırları il mülki sınırıdır? A) İstanbul B) Ankara C) İzmir D) Eskişehir E) Samsun

C) Büyükşehir belediyesi D) İl özel idaresi E) Adalet Bakanlığı Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon aşağıdakilerden hangisi tarafından sağlanır? A) Başbakanlık B) İçişleri Bakanlığı C) Büyükşehir belediyesi D) İl özel idaresi E) Adalet Bakanlığı

Belediyenin organları (5393/3) Belediye meclisi (En yetkili organ, karar organı) Belediye encümeni (Yürütme organı) Belediye başkanı (Üst yönetici, kararların uygulayıcısı, belediye tüzel kişiliğinin temsilcisi) (Organlar Büyükşehirlerde de aynı)

BELEDİYENİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI- 1 (5393/ MD.14) a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000'i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açar.

SORU ? Kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açmak hangi ölçekteki belediyelerin görev ve yetkileri arasındadır ? CEVAP: Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000'i geçen belediyeler

SORU ? İl Trafik Komisyonlarının görevleri Büyükşehir olan yerlerde hangi organ/organizasyon tarafından yerine getirilir? CEVAP: UKOME (Ulaştırma ve Koordinasyon Mrk.)

BELEDİYENİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI- 2 b) Okul öncesi eğitim kurumları açabilir (X); Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir; sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve işletebilir; kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlayabilir; bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa edebilir …..

BELEDİYENİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI- 3 14/b…: Gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara belediye meclisi kararıyla ödül verebilir. Gıda bankacılığı yapabilir.

SORU ? Belediyeler profesyonel spor kulüplerine yardım yapabilirler mi? CEVAP: Yapamazlar

SORU : Yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara yardım yapılmasına belediyenin hangi organı karar verebilir? CEVAP: Belediye meclisi

Belediyenin görev ve yetki alanı     Belediyenin görev, sorumluluk ve yetki alanı belediye sınırlarını kapsar.     Belediye meclisinin kararı ile mücavir alanlara da belediye hizmetleri götürülebilir. (md. 14)

SORU? Belediyeler hangi durumlarda belediye sınırları dışına yardım/hizmet götüre- bilirler? CEVAP: Belediye, belediye sınırları dışında yangın ve doğal afetler meydana gelmesi durumunda, bu bölgelere gerekli yardım ve destek sağlayabilir. (5393/ 53)

SORU ? İtfaiye, su-atıksu, toplu taşıma hizmetleri, büyükşehir olan yerlerde hangi belediye tarafından yerine getirilir? CEVAP: Büyükşehir belediyeleri tarafından

SORU ? Aşağıdakilerden hangisi büyükşehir belediyesinin görev yetki ve sorumluluk- larından biri değildir? CEVAP: A) Merkezi ısıtma sistemi kurmak B) Coğrafi ve kent bilgi sistemlerini kurmak C) Derelerin ıslahını yapmak D) Şehirlerarası toplu taşıma hizmetlerini yürütmek E) Mezarlık alanlarını tespit etmek

Belediyenin yetkileri ve imtiyazları (5393/15) 16 bent halinde sayılmıştır (a, b, c, ……… p)

5393 / md. 15- üçüncü fıkra Belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve İçişleri Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir; toplu taşıma hizmetlerini imtiyaz veya tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle yerine getirebileceği gibi toplu taşıma hatlarını kiraya verme veya 67 nci maddedeki esaslara göre hizmet satın alma yoluyla yerine getirebilir.

Temel şartlar Danıştayın görüşü (olumlu görüş şartı yok) İçişleri Bakanlığının kararı, Süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere, e, f, g bentlerinde belirtilen hizmetler; - içme, kullanma, endüstri suyu; atık su, ….. - toplu taşıma, ….. - katı atık, …..

Belediyelerin imtiyaz yoluyla devredebilecekleri hizmetler

5393 / md. 15- e, f, g bentleri e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri suyu sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya işlettirmek. f) Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dâhil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek.  g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak.

İmtiyaz sözleşmeleri İdari (yönetsel) nitelikli sözleşmelerdir Yazılı olmalıdır Tarafların hak ve yükümlülükleri, imtiyazın süresi (ençok 49 yıl), sona erdirilmesi, imtiyaz konusu hizmetin ifasında alınacak ücret, hizmetin yürütülmesine ilişkin özel hükümler vb. hususlar net olarak belirlenmeli İhtilaf durumunda yetkili yargı mercii Danıştay 4501 sayılı ”Kamu Hizmetleri ile İlgili İmtiyaz Şartlaşma ve Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim Yoluna Başvurulması Halinde Gereken İlkelere Dair Kanun” (hüküm bulunan özel durumlarla ilgili adli yargı)

İmtiyaz devrinde usul İmtiyaz devrinde uygulanacak usuller (ihaleli/ihalesiz) hakkında net bir düzenleme bulunmamakla beraber, 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre devir işleminin yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.

İmtiyaz sahibi: imtiyazı alan özel hukuk tüzel kişisi İmtiyaz veren: kamu kurumu İmtiyaz sahibi, bu imtiyazı bir başkasına devredemez, imtiyaz sözleşmesindeki şartlar çerçevesinde hizmeti kendisi ifa eder

Sıhhi-Gayrisıhhi müesseselerin ruhsatlandırılması Gayrisıhhî müesseselerden birinci sınıf olanların ruhsatlandırılması ve denetlenmesi, büyükşehir ve il merkez belediyeleri dışındaki yerlerde il özel idaresi tarafından yapılır. (5393/ 15.md. İkinci fıkra) Sıhhî işyerleri, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseler, umuma açık istirahat ve eğlence yerleri, ilgili belediye (B.şehirlerde ilçe ve ilk kademe) tarafından ruhsatlandırılır ve denetlenir.

5393- md. 15 (son hükümleri) Belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanır. (Ecrimisil, tahliye)     Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez.

SORU ? Belediyenin taşınmaz kira gelirleri ile su gelirleri haczedilebilir mi? CEVAP: Haczedilebilir (ancak, bu gelirlerin elde edilebilmesi için yapılan giderlerin düşülmesi gerekir)

Belediyeye tanınan muafiyet             Madde 16- Belediyenin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir getirmeyen taşınmazları ile bunların inşa ve kullanımları Katma Değer Vergisi ile Özel Tüketim Vergisi hariç her türlü vergi, resim, harç, katılma ve katkı paylarından muaftır.

SORU: Belediyenin kamunun kullanımına açık, gelir getiren taşınmazı vergilerden muaf mıdır? CEVAP: Muaf değildir. (Muafiyet yalnızca kamunun kullanımına açık ve gelir getirmeyen taşınmazları kapsar)

BELEDİYE MECLİSİ

Belediye teşkilatı    Madde 48- Belediye teşkilâtı, norm kadroya uygun olarak yazı işleri, malî hizmetler, fen işleri ve zabıta birimlerinden oluşur.   Beldenin nüfusu, fizikî ve coğrafî yapısı, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak, norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak gerektiğinde sağlık, itfaiye, imar, insan kaynakları, hukuk işleri ve ihtiyaca göre diğer birimler oluşturulabilir. Bu birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi belediye meclisinin kararıyla olur.

Kurulması gereken asgari birimler Bir belediyede asgari, Yazı işleri, Zabıta, Fen işleri, Mali Hizmetler, birimlerinin kurulması gerekir.

SORU: Bütçe ve kesinhesabını kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak hangi organın görev ve yetkisindedir? CEVAP: Belediye meclisinin

SORU: Belediye meclisi bütçeyi ve kesinhesabı reddedip karara bağlamayabilir mi? CEVAP: Belediye meclisi bütçe ve kesin hesabı zamanında görüşüp karara bağlamaz, bu da belediye işlerini sekteye uğratırsa belediye meclisinin feshine kadar giden süreç başlamış olur (MİBMY, 5393/30)

SORU: Aşağıdakilerden hangisi belediye meclisinin görev ve yetkilerinden biri değildir? A) Borçlanmaya karar vermek B) Mücavir alanlara belediye hizmetlerinin götürülmesine karar vermek C) Fahri hemşerilik payesi vermek D) Belediye tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek E) Şartsız bağışları kabul etmek

SORU: Belediye meclis toplantılarından bütçe görüşmesine rastlayan toplantının suresi en çok kaç gün olabilir? A) 10 B) 15 C) 20 D) 30 E) 60

Kadro ihdas ve iptalinde yetki Norma uygun kadro ihdas, iptal ve değişikliklerine belediye meclisi yetkilidir.

SORU? Aşağıdakilerden hangisi belediye meclisinin bilgi edinme ve denetim yollarından biri değildir? A) Denetim komisyonu oluşturma B) Faaliyet raporunu değerlendirme C) Gensoru verme D) Anket yaptırma E) Genel görüşme

SORU? Belediye başkanının bulunmadığı durumlarda belediye meclisine kim başkanlık eder? CEVAP: Vekil tayin edilmişse, belediye başkan vekili; tayin edilmemiş ve başkan bulunmuyorsa, meclis birinci başkan vekili başkanlık eder

Dava konusu anlaşmazlıkların çözümünde Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşbin TL'den fazla dava konusu olan belediye uyuşmazlıklarını sulh ile tasfiyeye, kabul ve feragate karar vermek (meclisin yetkisinde) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan dava konusu olan (5.000 TL den az) belediye uyuşmazlıklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek (encümenin yetkisinde)

Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar             Madde 27- Belediye başkanı ve meclis üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis toplantılarına katılamazlar.

Başkan ve meclis üyelerinin yükümlülükleri        Madde 28- Belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle, meclis üyeleri ise görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren bir yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.

Meclis üyeliğinin sona ermesi   Madde 29- Meclis üyeliği, ölüm ve istifa durumunda kendiliğinden sona erer. Meclis üyeliğinden istifa dilekçesi belediye başkanlığına verilir ve başkan tarafından meclisin bilgisine sunulur.    Özürsüz veya izinsiz olarak arka arkaya üç birleşim günü veya bir yıl içinde yapılan toplantıların yarısına katılmayan üyenin üyeliğinin düşmesine, savunması alındıktan sonra üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar verilir.      Belediye meclisi üyeliğine seçilme yeterliğinin kaybedilmesi durumunda, valinin bildirmesi üzerine Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verilir.

BELEDİYE ENCÜMENİ

Belediye encümeninde bulunması zorunlu birim amiri hangisidir? Mali hizmetler birim amiri belediye encümeninde mutlaka bulunacaktır. (5393/33)

Belediye başkanının bulunmadığı durumlarda encümene kim başkanlık eder? Varsa belediye başkan vekili, bulunmuyor veya vekil bırakılmamışsa, belediye başkanının görevlendireceği başkan yardımcısı veya encümen üyesi, encümene başkanlık eder.

Bütçe içi aktarmalarda yetki? Birimden birime aktarmalar ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasındaki aktarmalar belediye meclisinin, Fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasındaki aktarmalar ile yedek ödenekten aktarmalar encümenin yetkisindedir.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi belediye encümeninin görev ve yetkilerinden biridir? CEVAP: A) Belediye tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek B) Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek C) Şartlı bağışları kabul etmek D) Şartsız bağışları kabul etmek E) Belediye personelini atamak

Encümen toplantıları Belediye encümeni, haftada birden az olmamak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır. Belediye başkanı acil durumlarda encümeni toplantıya çağırabilir.     Encümen üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar verir. Encümenin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca ihale komisyonu olarak yapacağı toplantılarda da bu hüküm geçerlidir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Çekimser oy kullanılamaz.

Encümen gündemi belediye başkanı tarafından hazırlanır. Encümen üyeleri, başkanının uygun görüşü ile gündem maddesi teklif edebilir. Belediye başkanı tarafından havale edilmeyen konular encümende görüşülemez. Alınan kararlar başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara muhalif kalanlar gerekçelerini de açıklarlar. Encümen başkan ve üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü encümen toplantılarına katılamazlar.

BELEDİYE BAŞKANI

Belediye başkanı   Madde 37- Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usûllere göre seçilir.     Belediye başkanı, görevinin devamı süresince siyasî partilerin yönetim ve denetim organlarında görev alamaz; profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapamaz ve yönetiminde bulunamaz.

Belediye başkanının görev ve yetkileri (Madde 38) a) Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak. b) Belediyeyi stratejik plâna uygun olarak yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak.  c) Belediyeyi Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin etmek.  d) Meclise ve encümene başkanlık etmek.  e) Belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek.

Belediye başkanının görev ve yetkileri f) Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) Meclis ve encümen kararlarını uygulamak. i) Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışındaki aktarmalara onay vermek. j) Belediye personelini atamak. k) Belediye ve bağlı kuruluşları ile işletmelerini denetlemek.  l) Şartsız bağışları kabul etmek.

Belediye başkanının görev ve yetkileri m) Belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak, özürlülere yönelik hizmetleri yürütmek ve özürlüler merkezini oluşturmak. o) Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak. p) Kanunlarla belediyeye verilen ve belediye meclisi veya belediye encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.

Belediye başkanı görevlendirilmesi      Madde 46- Belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması ve yeni belediye başkanı veya başkan vekili seçiminin yapılamaması durumunda, seçim yapılıncaya kadar belediye başkanlığına büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, diğer belediyelerde vali tarafından görevlendirme yapılır. Görevlendirilecek kişinin belediye başkanı seçilme yeterliğine sahip olması şarttır.

SORU? Nüfusu iki milyonu aşan büyükşehir belediyelerinde en fazla kaç başkan danışmanı görevlendirilebilir? A) 3 B) 5 C) 7 D) 10 E) 15

SORU? Büyükşehir belediye meclisinin feshine neden olan eylem işlemlere katılan büyükşehir ve ilce belediye başkanlarının görevlerine aşağıdakilerden hangisinin kararı ile son verilir? A) Bakanlar Kurulu B) Adalet Bakanlığı C) İçişleri Bakanlığı D) Danıştay E) Yargıtay

SORU? Büyükşehir Belediye Başkanı ilçe veya ilk kademe belediye başkanlarına yetki devri yapabilir mi ? CEVAP Gerektiğinde görev ve yetkilerinden bir veya birkaçını ilçe veya ilk kademe belediye başkanına devredebilir (5216/ 18-l)

Harcama yetkisi Bütçe ile kendisine ödenek tahsis edilen her birimin amiri harcama yetkilisidir.

Belediye Başkanının harcama yetkisi Tüm kasaba belediyeleri ile nüfusu 10000’in altında kalan ilçe ve ilk kademe belediyelerinde, Özel kalem kadrosu bulunmayan belediyelerde özel kalem müdürlüğünün ödeneğinin harcanmasında, Mali Hizmetler Birim amirinin muhasebe yetkililiği görevini üstlenmesi durumunda, Mali Hizmetler Biriminin ödeneğinin kullanılmasında

SORU ? Belediyeler hangi kurum ve kuruluşlarla ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilirler? CEVAP: Kamu kurum ve kuruluşları, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, özürlü dernek ve vakıfları, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilirler. (md. 75)

SORU ? Belediyeler özel hukuk tüzel kişilerine taşınmaz tahsis edebilirler mi? CEVAP: Edemezler, ancak; Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir.