ENTERAL VE PARENTERAL BESLENME HAZIRLAYAN: EĞT.HEM.DENİZ MOTÖR Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com

ENTERAL BESLENME Besinlerin oral yol ya da gastrik tüplerle verilmesidir.

ENDİKASYONLARI Mekanik ventilasyon gerektiren durumlar, Nörolojik hastalıklar : Myastenia Gravis, Gullaen Barriae … Kafa yaralanmaları, Multiple Travma, Yanık, Sepsis, Majör Ameliyatlar, GIS hastalıkları: Fistüller, Kronik Pankreatit, Kanser, Organ yetmezlikleri: Karaciğer, Böbrek, Kalp, Özefagus hastalıkları: Obstrüksiyon, Striktür, Yaralanma, Anoreksia Nevroza Vücut ağırlığının %10’unundan fazlasını kaybeden hastalar. Sağlık Slaytları <a href=“http://hastaneciyiz.blogspot.com”>sağlık</a>

Enteral Beslenme Yöntemleri Ağız yoluyla enteral beslenme: *Zenginleştirilmiş normal gıda *Sıvılaştırılmış normal gıda *Lezzetlendirilmiş elementler Tüple enteral beslenme: Nazogastrik Nazoduodenal Nazojejunal

Tüple beslenmede silikon/poliüretan, PVC veya benzeri plastik olmak üzere iki tip tüp kullanılmaktadır. Silikon tüpler daha yumuşak olup girişini kolaylaştırmak için içlerinde mandren bulunmaktadır. Gastrik sıvıya uyumlu olduklarından reaksiyona neden olmayıp ve daha uzun süre kullanılabilirler. Plastik tüplerde ise doku nekrozu ve aspirasyon riski fazladır.

Gastrostomi/Jejunostomi : Endoskopik ya da cerrahi yolla takılır. Uzun süreli beslenmelerde ( 6-12 hafta ya da daha fazla süreli ) ve tıkanıklıklardan dolayı nazal entübasyonun yapılamadığı durumlarda, komadaki hastalarda ve bazı abdominal cerrahilerde kullanılır.

Perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) Genel anestezi gerektirmeden takılabildiği için son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

ENTERAL BESLENME ŞEKİLLERİ Sürekli infüzyon: Infizyon pompası kullanılarak devamlı bir zaman periyodunda ürünün hastaya verilmesidir. Bu yöntem ile mideye gelen besin miktarı en aza indirilir ve gastrointestinal yan etki az görülür. Özellikle kontrol altına alınamayan diabetiklerde, belirli bir süre ağızdan alamayanlarda ve gastrointestinal sistem fonksiyon bozukluklarında endikedir.

Ürün 24 saat içinde eşit parçalara bölünür ve 3-6 defa verilir. Aralıklı infüzyon: Ürün 24 saat içinde eşit parçalara bölünür ve 3-6 defa verilir. Her bir öğün 30-60 dakika (en az 20-30 dk)’da verilir. Bir defada 150-250 ml’den fazla verilmemelidir. Mümkünse damla damla veya pompa ile yapılmalıdır

Ürünün kısa zaman periyodunda Bolus infüzyon: Ürünün kısa zaman periyodunda aralıklarla fazla miktarda hızlı bir şekilde verilmesidir. Bu beslenmede aspirasyon ve GİS sorunları görülme olasılığı fazladır. Bu nedenle beslenme sırasında bir kerede 400 ml’den fazla besin verilmemelidir. Beslenme enjektörü ile verilen besinin kendi ağırlığı ile boşalması sağlanmalıdır.

Enteral Beslenme İle İlgili Komplikasyonlar Mide içeriğinin aspirasyonu, Nazokomiyal pnömoni, Bulantı- kusma, Abdominal distasyon, Diyare, Konstipasyon, Dehitratasyon, Sıvı yüklenmesi, Hiperglisemi, Tüpün tıkanması, Tüpün yerinden çıkması, Tüpü yanlış yere gönderme, Nazal irritasyon ve tüp tespitine bağlı bası yaraları Enfeksiyon

Enteral Beslenme Avantajları Fizyolojiktir : Gİ yapının ve mukozal bütünlüğün korunmasını sağlar. Enteral ürünler lif, glutamin, vitaminler (C, E,A) ve selenyum gibi antioksidan maddeleri içerir. Güvenlidir : Santral venöz yol gerektirmez, böylece kateter ile ilgili takılma ve infeksiyon gibi sorunlar olmaz. Ekonomiktir.

Enteral Beslenme Dezavantajları Diyare ve nazokomiyal pnömoniye neden olabilir. Hastalar verilen besini tolere edemeyebilir. Planlanan besinler verilemeyebilir

Enteral Beslenmede Hemşirelik Bakımı ve Dikkat Edilecek Noktalar Beslenme tüplerinin yerleştirilmesi sırasında yerinde olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bunun için tüpe 40-60 ml hava verilerek sol üst kadran steteskop ile değerlendirilmelidir. Gastrik rezüdiel volüm aralıklı beslemede her beslenme öncesinde, devamlı beslemede ise başlangıçta 2 saatte bir, ardından 4-8 saatte bir izlenmelidir. Aspire edilen gastrik içeriğin intestinal tüplerde volüm >200ml gastrostomilerde volüm >150 ml üzerinde olması durumunda hekime bildirilmelidir

İntestinal tüplerin tespiti yapılırken cildi tahriş etmemesine, bası yaraları oluşturmamasına dikkat edilmeli, mümkünse burundan uzak bir yere tespit edilmelidir. Cildin durumu günde en az iki defa kontrol edilmelidir. Gastrostomili hastalarda gastrostomi giriş yeri kızarıklık, akıntı gibi infeksiyon belirtileri yönünden takip edilmeli; bölgenin pansumanı günde en az bir kez açılarak aseptik tekniğe uygun olarak yapılmalıdır. Gastrik içeriğin aspirasyonunu engellemek için hastanın başı 30-45 derece yukarıya kaldırılmalıdır. Postüral drenaj, trakeostomi açılması ya da prone pozisyon verileceği durumlarda beslenme kapatılmalı, tüp aspire edilerek drenaja alınmalıdır.

Gastrostomi açılması planlanan hastalarda en az 8 saat öncesinden gastrik içeriğin boşalması sağlanmalıdır. Gastrostomi açıldıktan 24 saat sonra önce su ile beslenmeye başlayıp yavaş yavaş enteral ürünlere geçilmelidir. Nazokomiyal pnömoniyi engellemek için ağız bakımına özen gösterilmelidir.

Beslenme torbalarının ağzı kapalı tutulmalıdır. Beslenme ürünleri açıldıktan sonra 6-8 saat içinde tüketilmelidir. Beslenme torbaları ağzına kadar doldurulmamalıdır. Açılan ürünler oda ısısında 4 saat, buzdolabında ise 24 saat bekletilebilir. Tablet ilaçlar iyice ezilerek sulandırıldıktan sonra verilmelidir. Tüp her ilaç öncesi ve sonrası 25-50 ml su ile yıkanmalıdır. Sürekli beslenmede her 4-8 saatte bir, aralıklı beslenmede ise her beslenme sonrasında 25- 50 ml su ile yıkanmalıdır. Bolus beslenmede beslenme enjektörüne çekilen ürünün yer çekimi akışına bırakılarak boşalması sağlanmalı, ürün eklenecekse enjektör tamamen boşalmadan hava gitmesi önlenerek ürün eklenmelidir.

Beslenme torbaları ve setleri 24 saatte bir değiştirilmelidir. Her 6 saatte bir kan şekeri kontrolü yapılmalı, hiperglisemi durumunda hekime bildirilmelidir. Beslenme ürünleri seçilirken hastanın yaşı, hastalık durumu göz önünde bulundurulmalıdır. Hastaya yapılan tüm girişimler öncesi ve sonrasında eller aseptik tekniğe uygun olarak yıkanmalıdır.

Enteral Beslenme Ürünleri Polimerik Ürünler : Sindirim ve emilim kapasiteleri iyi olan kişilerde kullanılır. Blenderize edilmiş yiyecekler, proteinden yoksun olanlar, karbonhidratlı, bitkisel yağlı gibi değişik şekilleri vardır. 1 kcal/ml ya da bazıları 1,5-2 kcal/ml enerji verir. Ensure, pediasure gibi Monomerik Ürünler : İçindeki besinler basit halde ya da önceden öğütülmüş şekilde olup emilmeden önce çok az sindirim gerektirir.Çoğu toz halindedir ve sulandırılması gerekir. Genellikle 1kcal/ml enerji verir. Alitraq gibi

Spesifik Hastalık Durumlarında Kullanılan Beslenme Ürünleri Renal yetersizlikte; düşük proteinli, yüksek kalorili, düşük sodyum, potasyum, magnezyum, fosfor içeren ürünler tercih edilmelidir. Suplena, Nutrena.. Karaciğer yetersizliğinde; lösin, izolösin ve valin gibi esansiyel aminoasitlerden zengin, sodyumdan düşük ürünler tercih edilmelidir. Travasorb Hepatic, Hepatic –Aid 2… Glukoz intolerasyonunda; karbonhidrat oranı düşük, yağ oranı yüksek ürünler tercih edilmelidir. Glucerna.. YBÜ’de metabolik stres durumunda (ciddi travma, yanık, sepsis); çinko ve vitamin C’den, antioksidanlardan zengin, protein oranı yüksek ürünler tercih edilmelidir. Perative, İmpact…

TOTAL PARENTERAL NUTRUSYON (TPN) Enteral yoldan beslenemeyen hastaların genellikle santral venöz yoldan nadiren periferik damar yolundan beslenmesidir

TPN ENDİKASYONLARI Kısa barsak sendromu (intestinal rezeksiyon sonrası) Radyasyon enteriti Akut pankreatit Uzun süreli ileus İntestinal yetmezliği olan her hasta Enteral beslenmeyi tolere edemeyen hastalarda endikedir.

PARENTERAL BESLENME YOLLARI Periferik Damar Yolu İle TPN: 10-14 günden kısa süreyle beslenmeye gereksinim duyulduğunda düşünülmelidir. Daha az konsatre solüsyonlar kullanılmalı, özellikle dekstrozun ve lipidin konsantrasyonları %10’u geçmemelidir. Santral Venöz Kateter İle TPN: Çoğunlukla subklavian, juguler, femoral yoldan takılır. Santral venöz kateterin ucu superior vena cava veya sağ atriumda yerleşmiş olmalıdır.

Ülkemizde Kullanılan Tek Torbalı Çok Bölmeli Ürünler Oliclinomel N4 550……………… periferik yol Oliclinomel N7 1000………………santral yol Climix 1……………………………. periferik yol Climix 2…………………………….santral yol Kabiven Peripheral ………………periferik yol Kabiven……………………………..santral yol

PARENTERAL BESLENME KOMPLİKASYONLARI Dehidratasyon Sıvı yüklenmesi Alkaloz Asidoz Hipokalsemi Hiperkalsemi Hiperglisemi Hipoglisemi Aseptik tekniğe uyulmaması nedeniyle enfeksiyon Kateterin yerinden çıkması tıkanması, kıvrılması.. Vb mekanik sorunlar.

PARENTERAL BESLENMEDE HEMŞİRELİK BAKIMI Parenteral beslenme solüsyonu kesinlikle diğer sıvılarla karıştırlmamalı, ayrı bir line’ dan verilmelidir. Kateter giriş yeri kızarıklık, ödem, akıntı gibi infeksiyon belirtileri yönünden çok iyi gözlenmeli, değişiklik olduğunda hekime bildirilmelidir. Kateter pansumanı cerrahi aseptik tekniğe uygun olarak yapılmalıdır. Parenteral beslenme solüsyonları 24 saatte bitecek şekilde hazırlanmalı; setler 24 saatte bir değiştirilmelidir.

Hastanın düzenli olarak 4 saatte bir kan şekeri takibi yapılmalıdır. Parenteral beslenme önce düşük dozdan başlayıp 6 saatte bir göreceli olarak arttırılmalıdır. Parenteral beslenme solüsyonları mutlaka infüzyon pompaları ile gönderilmelidir. Parenteral beslenme birden kesilmemeli, doz yavaş yavaş azaltılarak sonlandırılmalıdır. Hastanın düzenli olarak 4 saatte bir kan şekeri takibi yapılmalıdır.

Parenteral solüsyon giden line’dan hiçbir ilaç verilmemeli Solüsyon için kullanılan kateterden kan Alınmamalıdır Hastaya yapılan tüm girişim öncesi ve sonrasında eller aseptik tekniğe uygun olarak yıkanmalıdır.

TEŞEKKÜRLER