Eski Mısır'da cenaze adetleri

MUMYALAŞTIRMAK En eski zamanlarda Mısırlılar ölülerini küçük çukurlarda çölün kumuna gömerdiler. Oradaki sıcak kum ve kuru hava, cesedin çabucak mumyalaşmasına sebep olurdular. İşte, mumyalaştırmak düşüncesi oradan geldi.

MUMYALAŞTIRMAK En birinci olarak ölünün cesedi 'İbu' denilen bir arındırma yerine getiriliyor. Orada mumyalaştırıcılar onu palmiye şarabı ve sonra Nil ırmağından getirilen suyla yıkıyorlar.

MUMYALAŞTIRMAK Karaciğer, mide ve barsaklar yıkanıp tuzlanırlar. Ölünün yüreği çıkarılmıyor - o insanın aklı ve duygusunun merkezi olarak ölümden sonraki yaşam için lazım olacak. Mumyacıların biri bedenin sol tarafını bıçakla kesip bütün iç organlarını çıkarıyor. Bu önemlidir, çünkü en birinci onlar çürüyor. Beyin uzun bir şişle deliniyor ve burun deliğinden akıtılıyor.

MUMYALAŞTIRMAK Ceset tuzla dolduruluyor, hem de dışarıdan bütün tuz içinde gömülüyor. Böylece kupkuru olacak. Bütün sıvılar ve kullanılan bezler saklanıp cesedin yanında gömülecekler.

MUMYALAŞTIRMAK Kırkıncı günde ceset tekrar Nil suyuyla yıkanılıyor. Sonra değişik yağlarla yağlanıyor, derisi esnek kalsın diye.

MUMYALAŞTIRMAK Kurutulmuş iç organlar keten bezlerine sarılıp yeniden bedenin içine yerleştiriliyor. Ceset talaş, yapraklar ve bezler gibi kuru şeylerle dolduruluyor, diri gibi görünsün diye. Sonra yeniden kokulu yağlarla meshediliyor. Ceset artık keten bezlere sarılmaya hazırdır.

MUMYALAŞTIRMAK En başta organları ayrı ayrı kaplara koyardılar, cesedin yanında gömerdiler. Bu kapların hepsinin başında bir koruyucu tanrının benzerliği vardı. Daha sonra organları cesedin içine geri koyardılar. Ama bu koruyucu kapları gene sembolik olarak gömerdiler.

İMSETİ - insan kafalı - karaciğeri koruyor MUMYALAŞTIRMAK İMSETİ - insan kafalı - karaciğeri koruyor HAPİ - maymun kafalı - beyaz ciğerleri koruyor DUAMUTEF - çakal kafalı - mideyi koruyor KEBEHSENUEF - şahin kafalı - barsakları koruyor

SARMAK Önce kafa ve boyun ince keten bezlere sarılıyor. Sonra parmaklar ve ayak parmakları tek tek sarılıyor.

SARMAK Sonra kollar ve bacaklar ayrı ayrı olarak sarılıyorlar. Mumyalaştırıcılar katların arasına muskalar yerleştiriyorlar. Onlar bedeni yapacak olan yolculukta korusunlar. 'otves' muskası - onunla kişi gelecek hayatta dengeli bir yaşam sürecek. 'İsis düğümcüğü' muskası - bedeni koruyacak.

SARMAK Mumya bezlere sarılırken, bir kahin dualar ve değişik büyüler okuyor. Bu büyüler kötü ruhları uzaklaştırp öleni koruyacaklar. Çünkü o öbür hayata uzun bir yolculuk yapacak.

SARMAK Kollar ve bacaklar bağlanıyor. 'Ölülerin Kİtabı'ndan ayetler taşıyan bir papirüs fermanı sarılı ellerin ortasına yerleştiriliyor.

MUMYALAŞTIRMAK Cesedin etrafına daha fazla keten bezler sarılıyor. Her katta bezler rezine sakızına bandırılıyor. Bu kuruyunca bezleri iyice birbirlerine yapıştırıyor.

MUMYALAŞTIRMAK Bütün ceset, onu kaplayan bir çarşafa sarılıyor. Onun üzerine Osiris tanrısının resmi çizilir.

SARMAK Son olarak bütün mumya büyük bir çarşafa sarılıyor. O da cesede baştan aşağı doğru uzun şeritlerle bağlanıyor. Mumyanın üstüne boyanmış bir tahta koyuluyor. Mumya bir tabuta koyuluyor. Bu tabut da ikinci bir tabudun içine yerleştiriliyor.

CENAZE Cenaze başlıyor ve ailesi ölen için yas tutuyor. Kadınlar kafalarına toprak ekeliyorlar. Yas rubaların rengi hep mavidir. Daha güzel ağlayabilmek için profesyonel ağlayıcı kadınlar tutuluyor. Sadece kadınlar üzüntüsünü gösterirdiler. Erkekler ağlamazdı.

CENAZE Güneş batı tarafta 'ölüyor'. Onun için cenazeler Nil ırmağının batı tarafında yapılıyor. Onu bir kayıkla geçiyorlar.

CENAZE Güneş batı tarafta 'ölüyor'. Onun için cenazeler Nil'in batı tarafında yapılıyor. Onu bir kayıkla geçiyorlar. Oradan da tabut kayığa benzeyen bir tekne ile çekiliyor. Son olarak, mumya tabutları ile büyük bir taş lahit (sarkofag) içine yerleştirilir, gömülür. Tabutun yanına mobilya, rubalar, pahalı eşyalar, yiyecek ve içecek de koyuluyor, ölü onları kullansın diye.

CENAZE 'Ağızı açmak' denilen bir tören yapılıyor. Onunla ölenin tekrar yiyip içmesini sağlıyorlar.

CENAZE Son olarak, mumya tabutları ile büyük bir taş lahit (sarkofag) içine yerleştirilir, gömülür. Tabutun yanına mobilya, rubalar, pahalı eşyalar, yiyecek ve içecek de koyuluyor, ölü onları kullansın diye.

RUHUN YOLCULUĞU İnsanın ruhu yeni yaşama geçmezden önce, lazımdı korkunç bir ölüler devletinden geçsin (Duat). Orada Canavarlar, kocaman yılanlar ve ateş gölleri vardı. Cenazede kullanılan dualar ve büyüler, insanın ruhuna yardım ederdiler bu korkunç yolculuğunu bitirsin.

SON YARGILAMA Ruhun son testi 'yüreğin tartılması' idi. Anubis adındaki tanrı orada durup, kantarın doğru işlemesine bakar. Kuş kafalı tanrı Tot sonuçları kitaba yazardı. İnsanın yüreği, doğruluk tanrıçası Ma'at'ın sembolu olan 'hakikat tüyü'ne karşı tartılıyor. Yürek ondan hafif çıkarsa, insanın ruhu serbesttir ve Osiris'le buluşacak. Öbür türlü, yürek günahla ağır çıkarsa Ammut adında bir canavara atılyor (timsah, aslan ve su aygiri biçiminde). Ammut insanın yüreğini yutarsa, kişinin var olmanın sonu gelmiştir.