TEMEL ve İLERİ YAŞAM DESTEĞİ UYGULAMALARI Ayla Yavuz Karamanoğlu

CPR’ın Aşamaları 1-Temel Yaşam Desteği 2-İleri yaşam desteği 3-Uzun dönem yaşam desteği

Temel Yaşam Desteği Hayat kurtarmak amacıyla solunumu durmuş bir kişide yapay solunum ile akciğerlere oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile kalpten kalp pompalanmasını sağlamak için yapılan ilaçsız girişimdir.

Temel ve İleri Yaşam Desteği Kardiyo pulmoner arrest durumunda çok kısa sürede bir dizi işlemlerin uygulanmasını içerir.

Temel ve İleri Yaşam Desteği Gerektiren Durumlar Elektrik çarpması Suda boğulma İlaç reaksiyonları Gaz/dumanla boğulma Aşırı hassasiyet reaksiyonları Travma

Kalp Durmasının Belirtileri Kalp sesleri duyulmaz Yetişkinlerde karotis yada femoral arterden, bebeklerde brakialden nabız alınamaz Bilinç kaybı Solunum durur Pupil dilatasyonu Kan basıncı alınamaz Kaslarda gevşeme, soluk cilt Ekstremitelerde konvülsiyonlar

Kardiyo pulmoner arrest: Dolaşım ve solunum durmasıdır.   CPR(Kardiyo pulmoner resüsütasyon): Kalp ve solunum işlevlerinin tekrar geri döndürülmesi için yapılan uygulamalardır.

CPR’ın Aşamaları 1-Temel Yaşam Desteği C: Circulation (Dolaşımın sürdürülmesi) A: Airway (Hava yolunun sağlanması) B: Breathing (Solunumun sürdürülmesi

Hastanın Bilinç Değerlendirilmesi Hasta ile konuşulur, hafifçe omzuna dokunulur. Eğer hasta ya da yaralı uyaranlara yanıt verirse (konuşma, öksürme, inleme, kıpırdama) bilinci var olarak kabul edilir. Kendisine ne olduğu sorulur. Kırık, kanama, şok varlığı sorgulanır.

Hastanın Bilinç Değerlendirilmesi Eğer hasta yaralı uyarılara hiçbir yanıt vermiyor ise bilinçsiz demektir. 112 aranır. Hızla solunumu kontrol edilir. Solunumu var ise koma pozisyonu verilir.

2-İleri yaşam desteği D: Drugs and Fluids (ilaçlar ve sıvılar) E: Elektrokardiyografi (EKG) F: Elektroşok ile fibrilasyon tedavisi: otomatik eksternal defibrilatör(AED) 3-Uzun dönem yaşam desteği: Acil durum atlatıldıktan sonraki tedaviler

ALTIN SÜRE İLK 4 – 6 DK

Introduction to AED                                   Otomatik Eksternal Defibrilatör

A: Hava Yolu Sağlama: Başa pozisyon verilir: Baş çene pozisyonu ile: Bir el alından diğer el ile çene kemiği üzerinden tutularak baş geriye doğru eğilir ve çene kaldırılır. Boyun yaralanmalarında kullanılmaz. Çene pozisyonu: İki el ile çenenin 2 yanından tutup alt çene öne ve yukarıya doğru kaldırılır.

B:Solunumu Sağlama Solunumu olup olmadığı kontrol edilir: Göğüs hareketleri izlenir Kulakla hissedilir Elle hava giriş çıkışı kontrol edilir. Solunum yoksa suni solunum yapılır: 1-Ağızdan ağza suni solunum 2-Ağızdan buruna suni solunum

1                                                      

Temel Yaşam Desteğinde Yaş Sınırı 0-30 Gün Yenidoğan 1-12 Ay Bebek 1-8 Yaş Çocuk 8 Yaş ve üzeri Yetişkin

Çocuklarda CPR                       

C:Dolaşımı Sağlama (Yetişkin) Eğer nabız yoksa 30 kalp masajına 2 suni solunum olacak şekilde kalp masajına başlanır. Dk.da 100 bası uygulanır. Uygularken sternum 5 cm çökertecek kadar basınç yapılır. Hasta sert bir zemine yerleştirilir. Yetişkinde göğüs üzerine 2 el üst üste kenetlenerek yerleştirilir; göğüs üzerine değdirilmez. El bilekleri ve dirsekler basınç uygularken bükülmez. Eller sternumun ortasında olacak şekilde yerleştirilir. Her 5-6 sn.’de bir olacak şekilde suni solunum yapılır. Her 2 dk.’da bir nabız değerlendirilir; nabız yoksa şoklanması gereken bir durum varsa defibrilatörle şok uygulanır; böyle değilse CPR’a devam edilir.

Çocuk ve bebeklerde CPR Eğer nabız yoksa tek kişi ile 30 kalp masajına 2 suni solunum; çift kişi ile 15 kalp masajına 2 suni solunum; olacak şekilde kalp masajına başlanır. Dk.da 100 bası uygulanır. Uygularken sternuma çocuklarda 5 cm, bebeklerde 4 cm. çökertilecek kadar basınç yapılır. Hasta sert bir zemine yerleştirilir. Çocuklarda sternumun ortasında tek el ayası, bebeklerde iki parmak ile bası yapma şeklinde uygulanır. Her 3 sn.’de bir olacak şekilde suni solunum yapılır. Her 2 dk.’da bir nabız değerlendirilir; nabız yoksa şoklanması gereken bir durum varsa defibrilatörle şok uygulanır; böyle değilse CPR’a devam edilir.Bu değerlendirmelerde nabız 60’ın altında ise CPR uygulanır.

Bebeklerde CPR Solunum yolu açılır (baş hiperekstansiyona getirilmez) Brakiyal arterden nabız kontrolü yapılır. Nabız varsa hava yolu açılır.Dk.da 12-20 suni solunum yapılır. Nabız yoksa 2 meme başı arasına hayali bir çizgi çizilir ve bu çizginin ortasına 2 parmak yerleştirilir. Dk.da 100 basınç uygulanır. Kalp masajı suni solunum oranı 30:2 olmalıdır.

Yenidoğanda CPR Sıkıntılı solunum yada siyanoz varsa hava yolu açılır, oksijen satürasyonu izlenir, CPAP uygulanır. Nefes almıyor, ağlamıyorsa sıcak tutulur, hava yolu açılır, kurulanır ve uyarı verilir. Nabız 100’ün altında , apne varsa pozitif basınçlı ventilasyon uygulanır, oksijen satürasyonu izlenir. Nabız 100’ün altında ise ventilasyon düzeltilir. Nabız 60’ın altında ise entübasyon uygulanır ve kalp masajı yapılır.

Temel Yaşam desteği Sırasında Karşılaşılabilecek Sorunlar Ağız boşluğundaki yabancı maddeler Mide genişlemesi Kusma Kaburga ve sternum kırıkları

Hava Yolu Obstrüksiyonlarında Yetişkin ve çocukta heimlich manevrası uygulanır. Bebekte 5 sırta 5 göğse vurma manevrası uygulanır.

Hava Yolunun Yabancı Cisimle tıkanma Durumunda Bilinç kaybolur Kalp ve solunum durur Ölüm gerçekleşir

İleri Yaşam Desteği 1-Hava yolunun kontrol edilmesi Orofarengeal hava yolu kullanımı Nazofarengeal hava yolu kullanımı Hastaya pozisyon verilmesi

Solunuma Yardımcı Araçlar Oksijen için maskeler Ventilasyon için maskeler Kendiliğinden şişen balonlar Mekanik ventilasyon gereçleri Göğüs Tüpleri Gastrik tüpler

Açık Kalp Masajı Ezici göğüs travmaları Kalp tamponadı Penetran yaralanmalar KOAH’lı hastalarda uygulanır.   Defibrilasyon Ventriküler fibrilasyon Ventriküler taşikardi de uygulanır. Monofazik defibrilatörler 360 joule arası uygulanır. Bifazik olanlarda 120- 200 joule ile başlanır ve devam edilir.

Defibrilasyon Yetişkin: Ventriküler fibrilasyon Ventriküler taşikardi de uygulanır. Monofazik defibrilatörler 360 joule arası uygulanır. Bifazik olanlarda 120- 200 joule ile başlanır ve devam edilir. Pediatrik: Başlangıç defibrilasyon enerjisi için doz 2 J/kg kullanılabilir. Takip eden şoklar için, enerji düzeyi en az 4 J/kg olmalıdır, daha yüksek enerji düzeyleri düşünülebilir ancak 10 J/kg veya yetişkin maksimum dozu aşılmamalıdır.

Kardiyoversiyon Defibrilatör ile uygulanır. Senkron düğmesi açıktır. En yüksek R dalgası derivasyon seçilir. 50-100 joule’le uygulanır.   Pacemaker Uygulaması Epikardiyal yol Transvenöz yol şeklinde uygulanır. Trombolitik tedavi uygulanır

İleri Yaşam Desteğinin Sağlanmasında Hipoksemi durumunun düzeltilmesi: O2 verilir.      İntravenöz sıvılar uygulanır.      Morfin sülfat verilebilir: MI

Kalp Ritmini ve Hızını Kontrol Eden İlaçlar  Lidocain Procainamide hydrochloride Cordorone Mexitil Rytmonorm

Adrenerjik Reseptör Bloke Edici İlaçlar      Beta blokerler      Atropin sülfat      Isuprel      Verapamil(Isopril, nidilat)

Kardiyak Outputu ve Tansiyonu Düzenleyen İlaçlar       Epinefrin       Norepinefrin       Dopamin       Dobutamin       Kalsiyum

Disritmilerin Tanı ve Tedavisi Vagal manevralar Karotid sinüs masajı uygulanır. Ritm bozukluğunun tipine göre girişim uygulanır.