Sağlık Slaytları İndir ENDOMETRİOZİS Sağlık Slaytları İndir http://hastaneciyiz.blogspot.com

Tanım: 1- Klinik; Endometrial dokunun uterus kavitesi ve muskuler tabakası dışında olması 2- Patofizyolojik; Endometrial bez ve stromanın herikisininde bulunması ve dokuların metabolik aktivitesinin varlığı olarak tanımlanır.

İnsidans:Reprodüktif yaştaki (25-29) tüm kadınların % 1 inde bulunmaktadır. İnfertillerin % 15 inde, pelvik ağrı sebebi ile opere edilenlerin % 20 sinde görülür. Jinekolojide myoma uteriden sonra ikinci sıklıkta görülür.

ETİYOLOJİ VE PATOGENEZ: 11 adet majör teori vardır. Bunlar iki ana başlık altında toplanabilir. 1- Endometrial hücre ve fragmanların transplantasyon veya disseminasyon teorileri. 2- Ektopik endometriumun diğer dokulardan metaplazi nedeniyle oluştuğudur. 6 adet teori kavitedeki endometrial dokunun mekanik olarak fallop tüplerinden peritona regürgitasyonunu lenfatik vasküler yolu ile yayılımını ve cerrahi girişimler sırasında iatrojenik olarak ektopik alanlara implantasyonunu açıklar.

Genital traktusdaki mukozalar ve overin germinal epiteli çölemik epitelin modifikasyonu ile oluşmaktadır. Çölemik epitel metaplazi teorisine göre ,çölemik epitel hormonal ve enfeksiyöz olayların etkisi ile hücre karakterini ve fonksiyonlarını değiştirir. Ayrıca ırk, familyal ve genetik faktörler menstrual siklusların özellikleri, geç doğurganlık, alt genital traktüsda obstrüksiyonlar, hormonlar ve immunolojik faktörler rol oynar.

En sık görüldüğü yer pelvistir. Overler(%75,3), douglas boşluğu (%46.6), sakrouterin lig.(%36.1), lig.latum(%34.6), periton (%34), uterus serozası, tuba, rektum, lig.rotundum Daha seyrek olarak; GIS, Akc, serviks, vagina, idrar yolları, siatik sinir, MSS, gluteus kası, kemik, cilttir.

SEMPTOMLAR; Kr.pelvik ağrı, sekonder dismenore, primer dismenorenin şiddetlenmesi, disparoni, disfonksiyonel uterus kanaması, infertilite. Pelvis dışı endometriozisde semptomların belirme zamanları genellikle menstrual siklusla uyumludur. Kabızlık, diyare, kramplı abdominal ağrı, hemoptizi, hematüri, disüri ciltte menstrual siklusla görünümleri değişen lezyonlar.

İnfertilite: A-MEKANİK FAKTÖRLER: 1- Adezyonlar 2- Tubal patoloji B- PERİTON SIVISI VE LOKAL İMMÜN SİSTEM DEĞİŞİKLİKLERİ: 1- direkt toksik etki 2-makrofaj aktivasyonu 3-Hücrersel sekretuar ürünler.(IL1,IL2,IL6,IL8,IL12 ,TNFalfa )

C-SİSTEMİK İMMÜN SİSTEM DEĞİŞİKLİKLERİ 1- Antiendometrial antikorlar 2-Artmış hücresel immün cevap D-OVULATUAR DİSFONKSİYON 1- Anormal gonotropin salınması 2- Hiperprolaktinemi 3- Anormal folliküler büyüme 4-LUF sendromu 5-Luteal faz anomalileri E-ABORTUSLAR.

TANI : -Pelvik muayene Peritoneal sıvıda eksfoliatif sitoloji Kanda antiendometrial antikorların saptanması Serum ve periton sıvısında CA-125 düzeyi yüksekliği USG, CT, MR Laparoskopi veya laparotomi ile implant ve lezyonların direkt gözlenmesi ve alınan biyopsilerin histolojik incelemesi

Morfolojik görünüm 3 grupta toplanır 1- İmplantlar: Tüm abdomen ve pelviste rastalabilir. Mavi-gri barut yanıkları şeklinde siyah koyu renkli endometriozis implantlarının yanında beyaz, opak, kırmızı alev görünümü, glandüler sarı kahverengi lekeler şeklinde, sirküler peritoneal defektler şeklindedir. inspeksiyonda normal görünen peritonun histolojik incelenmesinde %13-25 oranında endometriozis bulunmaktadır.

2-ENDOMETRİOMA: Overdeki kistik endometriozistir 2-ENDOMETRİOMA: Overdeki kistik endometriozistir. Genellikle bilateraldir ve 10 cm ye ulaşabilir. Rüptüre olarak akut batına sebep olabilir. Morfolojide çukulata rengindeki koyu hemosiderinden zengin kistik içerik saptanır. 3-ADEZYONLAR :Varlığı endometriozisin ileri stage de olduğunu gösterir.

Sınıflama Amerikan fertilite topluluğunun yaptığı sınıflama, herbir hastalık bölgesine verilen gelişigüzel sayısal değerleri kullanan bir skalalı sistemidir. Bu sınıflama sadece fertilite prognozuna dayalıdır ayrıca güvenilir değildir. Hastalığın evresi ile pelvis ağrısınının türü ve şiddeti arasında bir korrelasyon yoktur.

sağ.over yüzeyel-derin ¼ 2/16 4/20 Sol over yüzeyel-derin 1/4 ENDOMETRİOZİS <1 cm 1-3 cm >3 cm Periton yüzeyel 1 2 4 Periton derin 6 sağ.over yüzeyel-derin ¼ 2/16 4/20 Sol over yüzeyel-derin 1/4 ARKA VAJİNAL CEBİN SİLİNMESİ: KISMİ 4-----TAM 40

Adezyon <1/3den kapalı 1/3-2/3 kapalı >2/3 kapalı Sağ over ince-yoğun 1/ 4 2/ 8 4/16 Sol over ince yoğun 2/8 Sağ tuba ince yoğun Sol tuba ince yoğun 1/4

EVRE 1 MİNİMAL 1-5 EVRE 2 HAFİF 6-15 EVRE 3 ORTA 16-40 EVRE 4 AĞIR >40

TEDAVİ: Tedavi yöntemleri dört grupta toplanır. 1- Gözlem tedavisi 2- Medikal tedavi 3- Cerrahi tedavi 4- Kombine tedavi

1- Gözlem tedavisi; Hafif ve minimal endometriozisli, infertilitenin 4 yıldan az sürdüğü ve çocuk arzusu olan vakalarda kullanılır. Bu grupta %30-70 oranında gebelik görülmüştür.

2-MEDİKAL TEDAVİ A)ESTROJEN: Eksojen olarak sürekli verilen estrojenin ovulasyonu baskılayıp endometriotik odakların gerilemesi amaçlanır. Klinik olarak hastalığın seyrine hiçbir katkısının olmadığının görülmesi tromboemboli, endometrial hiperplazi, hipertansiyon gibi yan etkilerinden dolayı günümüzde kullanılmıyor.

B-Testesteron: Ovulasyonu inhibe etmeden geçici klinik iyileşme sağlar C-OK: Gebelikte endometriotik odakların gerilemesi nedeniyle yalancı gebelik rejimi tedavide denenmiştir. Oluşan anovulasyon sonucu endometriotik odaklarda desidualizasyon ve atrofi amaçlanmaktadır. Tedavi süresi 6-9 aydır. Ara vermeden kullanılır.

Danazol:17 alfa testesteron isoxazol derivesidir Danazol:17 alfa testesteron isoxazol derivesidir. Tedavide amaç psödomenapoz yaratmaktır. Hipoestrojenik ve hipoprogesterojenik bir ortam oluşturulur. Tedavi süresi 6-9 ay ve günlük doz 400 –800 mg dır. Klinik semptomlarda %85 gerileme sağlar ve tedavi sonrası hastaların % 30-60’ı gebe kalmaktadır. İlaç kesildikten sonra %35 oranında semptomlar tekrarlar.

E-Progesteron: MPA ve 19 nortestesteron derivelerinden norethindrone ile levonorgestreldir. Hipofizyel LH’ı baskılar ve overyen steriyodogenezi inhibe eder. Oral dozu 20-30 mg/ gün, depo enjektabl formları ilk 3 ay 2 haftada bir 100 mg, daha sonra ayda bir kez 200 mg uygulanır.

F-Gestrinone: Uzun etkili bir antiprogesterondur F-Gestrinone: Uzun etkili bir antiprogesterondur. Antiprogesterojenik, antiestrojenik ve androjenik etkileri vardır . Haftada 2 kez 2.5 mg oral kullanılır. Tedavi süresi 6 aydır . Danazoldan farkı karaciğer fonksiyonlarını bozmaz . Lipidler üzerine etkisi minimaldir. Gebelik oranı % 33 olarak saptanmıştır.

G- GNRH analogları: Tedavi başlangıcında agonist etki yapar 2-3 hafta sonra antagonist etkiye dönüşür. Estrojen değerini postmenapozdaki değere indirir. İM, İV, SC, intranazal, rektal, vajinal yol ile kullanılan formları vardır. Sık kullanılanları Buseralin , Nafaralin ,Leuprolide . İntranasal buseralin dozu 900 mic.gr. Sc kullanılan leuprolide ve nafaralin dozu 0,5 mg gündür.

F- tamoksifen ve Gossypol : Antiestrojenik etki yaparlar .

CERRAHİ TEDAVİ MİNÖR CERRAHİ YÖNTEMLER: servikal dilatasyon, peritoneal sıvı aspirasyonu, transservikal kromopertübasyon MAJÖR CERRAHİ: A-KONSERVATİF CERRAHİ: Amaç tüm implantların destrüksiyonu, adezyonların giderilmesi ve normal anatomik ilişkinin oluşturulmasıdır. Konservatif cerrahi sonrası ikinci bir cerrahi operasyon % 25 vakada gerekmektedir.

B-RADİKAL CERRAHİ: Uterus, overler ve tüm implantlar alınır. 4- KOMBİNE TEDAVİ : Cerrahi tedavi öncesi ve sonrası medikal tedavi uygulanır.

Kaynaklar: 1- Danfort 2- Kişnişçi 3- Atasu 4- Spherof

Sağlık Slaytları İndir E-ABORTUSLAR. Sağlık Slaytları İndir http://hastaneciyiz.blogspot.com