MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ ISINMA VE SOĞUMA HAL DEĞİŞİMİ BOZUNMA

MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ ISINMA VE SOĞUMA; Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde bulunan çorba ya da yemek bir süre sonra ısınır. Havanın ısınması ilkbaharda bitkilerin uyanmasına neden olur. Isınan hava bitkilerin gelişmesine ve tohumların çimlenmesine neden olur.

HAL DEĞİŞİMİ Maddeler bir halde diğerine geçebilirler. Örneğin su sıvıdır.Buzluğa koyduğumuzda Donar ve katılaşır.Isıttığımızda ise gaz halini alır. İşte bu değişime Hal değişimi denir. Hal değişimleri erime ,donma ,buharlaşma ,yoğunlaşma ve süblimleşme şeklinde olur.

ERİME VE DONMA Katı haldeki bir madde yeterince ısı alırsa sıvı duruma geçer.Bu olaya erime denir. Her madde kendine göre bir sıcaklık derecesinde erir.Bu maddelerden bazıları aşağıda verilmiştir. Madde Erime Sıcaklığı (ºC) DONMA ERİME Buz 0 Cıva -39 Naftalin 79 Tuz 800 Demir 1532

BUHARLAŞMA VE YOĞUNLAŞMA; Yeterince soğuyan sıvı maddelerin katı hale geçmesine de donma (katılaşma) denir. Donma olayı erimenin tersidir.Bir maddenin erime ve donma sıcaklıkları aynıdır. Eriyen maddenin hacmi büyür.Donan maddenin hacmi küçülür. BUHARLAŞMA VE YOĞUNLAŞMA; Yeterince ısınan sıvı maddelerin gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Buharlaşma her sıcaklık derecesinde gerçekleşir.Bundan dolayı buharlaşma derecesi yoktur. Buharlaşma sırasında gerekli ısıyı veren madde ısı kaybeder;soğur.

BUHARLAŞMAYI HIZLANDIRAN ETKENLER >Sıcaklığın artması >Yüzeyin büyümesi >Basıncın azalması >Havanın rüzgarlı olması >Havanın kuru olması YOĞUNLAŞMA(YOĞUŞMA) Gaz maddelerin ısı vererek Sıvı duruma geçmelerine Yoğunlaşma (yoğuşma) denir. Kışın odadaki havada bulunan su buharı soğuk cam yüzeyine çarpar ve yoğunlaşır. Bu durumda camda sulanmalar meydana gelir. Bulutlar; havadaki su buharının yoğunlaşması sonucu oluşurlar.

KAYNAMA Kaynama; buharlaşmanın hızlı halidir.Buharlaşma olayı sının yüzeyinde gerçekleşir. Kaynamakta olan bir sıvının ise her noktasında buharlaşma görülür. Her madde belli sıcaklıklarda kaynar. Örneğin su 100°C de, Hava -191°C de, Cıva 357°C de kaynar.. Basıncın artması kaynama hızını arttırır.

BOZUNMA(BOZULMA) Isı bazı maddelerin yapısında değişikliğe yol açar. Isı etkisiyle maddenin yapısında olan bu değişikliğe bozunma(Bozulma)denir. Örneğin; pişirilen yiyeceklerin yapısı değişir.Oda sıcaklığında bekletilen bazı yiyecekler kokuşur. NOT: Kaynama, Buharlaşma ve erime için maddenin ısı alması gerekir. Yoğunlaşma olayında ise maddenin ısı vermesi gerekir.