ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ Asit ve Bazlar Konusunda Öğrencilerin Sahip Oldukları Kavram Yanılgılarının Tespiti ve Sanal Ortam Yardımıyla Giderilmesi Özlem Yurdakul Ataturk Ünivesitesi KKEF Kimya Eğitimi Yöntem Bu çalişma kapsamında kimya öğretiminde asitler ve bazlar konusunda ‘asit-baz tanımları, pOH , pH ,asit –baz kuvvetliliği ile derişimleri gibi kavramları ortaya çıkan kavram yanılgıları saptamak amacıyla ön kavram testi /son kavram testi yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Asit-Baz Kavram Testi (ABKT)” kullanılmıştır. Testte 1 tane çoktan seçmeli soru ve 5 tane doğru/yanlış açık uçlu soru bulunmaktadır.Çoktan seçmeli sorularda biri doğru cevap ve birde o konudaki kavram yanılgıları içeren çeldirici şıklar bulunmaktadır.Doğru/yanlış seçenekli sorularda ise sorunun cümle yapısı doğru ise yanlış seçeneğinin seçilmesi yanlış ise doğru seçeneginin seçilmesi kavram yanılgısı olarak kabul edilmiştir. Soru Araçları Hidrojen içeren bütün maddeler asittir (D)(Y) Bir maddenin bazik özellik gösterebilmesi için yapısında OH bulundurmalıdır. (D) (Y) Bütün asitler yakıcı maddelerdir. (D) (Y) Kuvvetli asitler,kuvvetli bağlara sahip oldukları için ayrışmazlar. (D)(Y) Saf suyun ph her zaman 7’dir (D) (Y) Aşağıda verilen maddelerinden hangilerinin sulu çözeltileri bazik özellik gösterir? I. CH3COOH II. NH3 III. NaOH IV. C2H5OH A) Yalnız I B) I, III ve IV C) II ve III D) Yalnız II E) Yalnız I Sanal Ortamda Öğretim Uygulaması Öğrencilerin sahip oldukları kavram yanılgılarının bulunmasından sonra öğrencilere kavram yanılgısına sahip oldukları konuları sanal ortamda görsel materyal destekli anlatılmıştır.Daha sonrasında ön testte yer alan aynı sorular üzerinden son test uygulaması yapılmıştır ve %80 oranında kavram yanılgısının giderilebilmesinde pozitif başarı sağlanmıştır. Giriş Günlük hayatta karşımıza çıkan bir çok olayın nedeni fizik ve kimya bilimleri ile açıklanabilmektedir. Fen bilimlerinin önemli bir dalı olan kimyanın, içerdiği kavramlarının bir çoğu soyut olması nedeniyle, öğrenilmesi diğer derslere göre daha fazla zihinsel faaliyet gerektirmektedir(Demircioğlu, 2009).Böyle bir durum erken yaşlarda bu kavramları öğrenen öğrencilerin anlamlandırmada da güçlük çekmelerine ve kimya kavramlarını ezberlemelerine neden olmaktadır(Nakhleh,1992). Kimya eğitiminin amaçlarından biri öğrencilerin kavramları ezberlemeden anlamlı bir şekilde öğrenmelerini sağlamaktır(Özmen,2004). Hazırlanan sorular deney grubu ve test grubu şeklinde ayrılmış eş düzeydeki 2 öğrenci grubuna eşit zaman aralığı ve eş ortam hazırlanarak sorulmuştur. Ve cevaplara istinaden görülen yanılgılar aşağıdadır. Bulgular Kategoriler Alt Kavram yanılgıları ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ 1. Asidik çözeltiler OH- iyonu içermez NH3 bileşiği H içerdiği için asittir. Asitler hidroksit iyonu içerirler H+ iyonu içeren maddeler asittir 2 Asitler turnosol kağıdını rengini maviye çevirir BAZLARIN ÖZELLİKLERİ 1 Bazik çözeltiler H+ iyonu içermez CH3COOH bileşiği OH- içerdiği için baziktir. C2H5OH bileşiği OH- içerdiği için baziktir. Bütün bazlar hidroksit içermektedir Bazlar turnosol kağıdını rengini kırmızıya çevirir pH pH sadece asitliğin bir ölçüsüdür bazlığın değil pH arttıkça asidik özellik artar pH ‘sı yüksek olan kuvvetli asittir pH sıcaklıkla etkilenmediği İndikatör İndikatör asidin güçlü ya da zayıf olduğunu test etmek için kullanılır. Diğerleri Kuvvetli asitler kuvvetli bağlara sahiptir. Kuvvetli asitler moleküller arası hidrojen bağı güçlüdür. Bütün asitler yakıcıdır. Tüm asitler kuvvetlidir. Sonuç Kimya çok fazla soyut kavram içeren bir ana bilim dalı oldugundan laboratuvar ortamı temin edilemeyen durumlarda ya da gözle gorulemeyen öğrencilerin hayal ederek zihinlerinde bir kavram olusturması gereken durumlarda sanal ortamdan yararlanılarak öğrencilere konuları animasyon, video, resim gibi görseller aracılığı ile anlatmak hem konuyu daha anlaşılır kılacaktır hem de öğrenciyi ezberden uzak tutup tam öğrenemei sağlayacaktır. Amaç Bu araştırmanın ana problemi öğrencilerin Asitler ve Bazlar konusunda yanılgılarını belirleme ve sanal ortam destekli öğretimin bu yanılgıların giderilmesinde ne derece etkili olduğunu tespit etmektir. Bu temel amaca bağlı olarak şu alt problemlere cevap aranmaktadır: Öğrencilerin Asitler ve Bazlar konusuyla ilgili anlama düzeyleri ve yanılgıları nelerdir? Sanal ortamda öğretim öğrencilerin yanılgılarını belirlemede ne derece etkili bir yöntemdir? Sanal kimya laboratuvarı öğrencilerin Asitler ve Bazlar konusuyla ilgili kavram yanılgılarını gidermede ne derece etkili olabilir? . Kaynakça Demircioğlu, Ö. v. (2009). Fen Bilgisi Ögretmen Adaylalarının Asit-Baz Kavramlarıyla İlgili Yanılgıların Tespiti. Karadeniz Teknik Üniversitesi,Fatih Eğitim Fakültesi OFMA Bölümü TRABZON . Nakhleh. (1992). Why some students don't learn chemistry. Computers and Education , 42,111-131. Özlem YURDAKUL.