AY DEDE
AY Dünya’nın tek uydusu ve ona en yakın gök cismidir. Ay, büyüklüğü Dünya’nın 50 de biri kadardır.
Ay’da atmosfer yoktur. Hava ve su bulunmadığı için meteorolojik olay görülmez. Dünya Güneş’in hareket ederken, Ay da Dünya’nın çevresinde hareket eder. Dünya’nın Güneş’in çevresinde ve Ay’ın Dünya’nın çevresinde hareketi sırasında izledikleri yörüngeler elips şeklindedir.
AY’IN HAREKETLERİ Kendi ekseni etrafındaki hareketini 29.5 günde tamamlar. Dünyanın etrafındaki hareketini 29.5 günde tamamlar. Dünya ile birlikte Güneş etrafındaki hareketini 365 günde tamamlar. Ay’ın kendi ekseni etrafındaki hareket süresi, Dünya çevresindeki hareket süresine eşit olduğu için yeryüzünden, Ay’ın daima aynı yüzü görülür.
AY’IN EVRELERİ 1)YENİ AY: Ay’ın Güneş hizasından yeni ayrıldığı andır. İncecik görünümü ile Güneş’in batışından kısa bir süre sonra batıda görülür. Ay, Dünya ile Güneş arasında olduğundan dolayı Güneş’e dönük olan parlak yüzü Dünya’dan görülmez.
2) İLK DÖRDÜN : Yeni Ay’dan 7,5 gün sonraki görünen durumdur 2) İLK DÖRDÜN : Yeni Ay’dan 7,5 gün sonraki görünen durumdur. Ay, Yeni Ay evresinden sonra hilal şeklini alır. Bundan sonra Ay’ın aydınlık yüzeyinin yarısı Dünya’dan gözlenir. Bu döneme İlk dördün denir.
3) DOLUNAY : Yeni ay’dan 14 gün sonraki görünen durumudur 3) DOLUNAY : Yeni ay’dan 14 gün sonraki görünen durumudur. Ay, Dünya etrafındaki hareketinin yarısını tamamladığında Dünya ve Güneş’le aynı hizada yer alır. Böylece Ay Güneş’ten aldığı ışınları Dünya’nın karanlık yüzeyine yansıttığı için Dünya’nın bu yüzeyinden daire şeklinde parlak görülür. Bu görünümü dolunay durumudur.
4) SON DÖRDÜN : Ay’ın Dolunay’dan sonra Yeni Ay evresine yaklaştığı aydınlık yüzeyinin yarısının ikinci kez Dünya’dan görülme evresidir.
KAYNAKLAR MEB Hayat Bilgisi Ders Kitabı 156, 157. Sayfa www.yasamdan.org