MADDELER DOĞADA KARIŞIK HALDE BULUNUR SAF MADDELER KARIŞIMLAR ÇÖZELTİLER - ÇÖZÜNME

SAF MADDELER Tek çeşit maddeden oluşan varlıklara saf madde adı verilir. Bakır tel daha küçük parçalara ayrıldığında hep bakır özelliği gösterir.

Demir bir kütle ufalanıp demir tozu haline getirildiğinde yine demir özelliği gösterir. Bakır tel ve demir kütle tek bir maddeden oluşur. Bu sebeple bakır tel ve demir kütle için saf maddedir diyebiliriz.

KARIŞIMLAR Birden çok saf maddenin karışmasıyla oluşmuş maddelere karışım adı verilir. Maddeler bir araya gelerek çok sayıda karışım meydana getirebilirler. Katılar hem kendi aralarında hem de sıvı gazlarla karışım meydana getirebilir.

Tuz ve şeker karıştırıldığında karışım oluşur Tuz ve şeker karıştırıldığında karışım oluşur. Tuz ve su, şeker ve su karıştırıldığında da karışımlar oluşur. Karışımı oluşturan maddeler özelliklerini kaybetmez. Karışımlar ayrıldığında yine başlangıçtaki saf maddeler elde edilir.

ÇÖZELTİLER-ÇÖZÜNME Şekerli çay, tuzlu su ve şekerli su birer çözeltidir. Çözeltilerin çoğu sıvıdır. Ancak katı ve gaz çözeltiler de vardır. Çözeltilerde katı maddeler, çok küçük parçalar halinde sıvı madde içerisinde dağılır. Katı madde sıvı içerisinde görünmez ancak varlığı hissedilebilir

Tuzlu su çözeltisinde su çözücü, tuz ise çözünen olarak adlandırılır Tuzlu su çözeltisinde su çözücü, tuz ise çözünen olarak adlandırılır. Çünkü su tuzu çözer. Tuz ise suda çözünür. Zeytinyağı ve su karıştırıldığında çözelti oluşmaz. Çünkü zeytinyağı suda çözünmez. Bazı katı maddeler suda iyi çözünür. Bazıları ise az çözünür ya da hiç çözünmez.

Erime ve çözünme farkı olaylardır Erime ve çözünme farkı olaylardır. Erime bir katının ısı alarak sıvı hale geçmesidir. Çözünme ise katının bir sıvı içerisinde küçük parçalara ayrılmasıdır. Mum ve dondurma ısındığında erir. Ancak şeker suyla karıştırıldığında erimez, çözünür.

KARIŞIMLAR AYRILABİLİR Mİ? * Karışımları ayırmada kullanılan altı temel yöntem vardır. Bunlar; 1-)Süzme 2-)Mıknatısla ayırma 3-)Buharlaştırma 4-)Eleme 5-)Yüzdürme 6-)Dinlendirme

SÜZME * Suda çözünmeyen katı maddelerin suyla oluşturduğu karışımlar süzme yöntemiyle ayrılabilir. * Bulanık sıvılar içindeki katı tanecikler bir süzgeçten ya da kum tabakasından geçirilerek ayrıştırılır.

* Yukarıdaki örnekleri süzme metodu ile ayırabilirken, şekerli su ya da tuzlu suyu süzerek ayıramayız. * Çünkü; suyun içersinde tuz ya da şeker çözünmüşlerdir.

MIKNATISLA AYIRMA * Mıknatıs tarafından çekilebilen demir,nikel,kobalt gibi maddelerle yapılan karışımları ayırmada mıknatıs kullanılabilir. * Demir tozu ile kumu, nikel ile tuz…gibi karışımları bu yöntemle ayırabiliriz

BUHARLAŞTIRMA * Suyla, tuz, kum, demir tozu gibi maddelerin oluşturduğu karışımları buharlaştırma yöntemiyle ayırabiliriz.

ELEME * Elek ya da süzgeç adı verilen alet yardımıyla farklı boyutlardaki katı taneleri birbirlerinden ayrılabilir. * Kum ile çakılı, unun içindeki kepeği, kuru çayın içindeki tozu eleyerek birbirlerinden ayırabiliriz

YÜZDÜRME * Odun talaşı ve mercimek karışımı su dolu kaba boşaltıldığında , odun talaşı su yüzeyine çıkarken mercimek su dibine batar. Böylelikle odun talaşı ile mercimek ayrışırlar

DİNLENDİRME * Katı-sıvı karışımları dinlendirildiğinde yani bir süre bekletildiğinde, katıların sıvı dibine çökmesi sağlanabilir. * Bir miktar kum-su karışımını dinlendirirsek su içindeki kum tanecikleri dibe çöker. Sirke dinlendirildiğinde ise dibinde tortu oluşur.