MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLERİ

KÜTLE Her madde tanecikli yapıdadır.Maddeyi oluşturan tanecikler gözle ve mikroskopla görülemezler. Bir maddenin kütlesini o maddenin yapısındaki tanecik sayısı oluşturur.Bu sayı madde miktarını verir. Buna göre kütle;madde miktarı demektir.

Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.  Bir cismin kütlesi her yerde aynıdır.  Kütle birimi gramdır.  Kilogram “kg” sembolü ile gram “g” sembolü ile gösterilir.  1000 gram= 1 kilogram dır.  Eşit kollu terazi ile kütle ölçülürken eşit kollardan birine standart kütleler diğer bölümüne ise tartılacak maddeler konur.  Günümüzde elektronik terazilerin kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır.

SIVILARIN KÜTLESİNİN ÖLÇÜLMESİ Sıvı maddelerin büyük bir çoğunluğu litre ile ölçülür.  Fakat tahin, pekmez gibi akışkanlığı az olan sıvı maddeleri litre ile ölçmek zordur.Bu nedenle akışkanlığı az olan maddeler satılırken kütleleri ölçülür.Boş kabın kütlesi ölçülür.Kaba sıvı madde konur.Kap dolu olarak tekrar ölçülür.   Sıvı bir maddenin kütlesini ölçmeden önce içine konulduğu kabın kütlesini bilmek gerekir. Boş kabın kütlesine dara denir.

GAZLARIN KÜTLESİNİN ÖLÇÜLMESİ Gaz maddelerin kütleleri de sıvı maddelerin kütleleri gibi ölçülür.  Sıvıların ölçüsünde olduğu gibi önce gaz maddelerinin konulacağı kabın darası ölçülür. Daha sonra gaz madde doldurularak yeniden ölçüm yapılır. Son ölçüm ile ilk ölçüm arasındaki fark gaz maddenin kütlesini verir.

HACİM Tüm maddeler bulundukları ortamda bir yer kaplar. Maddelerin kapladıkları yere hacim denir. Katı ve sıvıların hacimleri vardır.  Gaz maddeleri ise hacimleri değişkendir. Gaz maddeler bulundukları ortamı tamamen doldurabildikleri gibi basınç uygulandığı zaman da hacimleri küçüle bilir

DÜZGÜN OLMAYAN KATI MADDELERİN HACMİNİN ÖLÇÜLMESİ Düzgün olmayan bir cismin hacmini ölçmek için sıvılardan yararlanılır.  Önce dereceli silindire belli bir miktar su konulur. Daha sonra hacmini ölçeceğimiz cisim dereceli kaptaki suyun içine atılır. Taşan su miktarı cismin hacmini verir.

Prizmatik biçimli katı maddelerin (küp …vb Prizmatik biçimli katı maddelerin (küp …vb.) hacimleri üç boyutlu çarpılarak ölçülür. Sıvıların hacimleri dereceli silindir yardımıyla ölçülür. Örneğin; kolonyacı kolonyayı şişeye doldurmadan önce dereceli silindir ile ölçer. Sıvıların hacim birimi litre ( L) dir.  Süt, zeytin yağ, benzin gibi sıvı maddeler litre ile ölçülür.