Belirlilik Koşulu Altında Yatırım Projeleri Değerlendirme
Maliyet Karşılaştırma Yöntemi Örnek: Yeni bir ürün üretebilmek için metal işleme şirketinin özel parçalara gereksinimi vardır. Bu ürün fabrikada üretilebilir yada dışarıdan satın alma ile tedarik edilebilir. Parçaların üretimine başlayabilmek için birbirinin rakibi olan iki projeye(A ve B) yatırım yapılması gerekmektedir. Başka bir yerden satın alarak tedarik etmek de C alternatifi olarak gösterilmektedir.
Veriler A Projesi B Projesi Bugünkü Yatırım Harcamaları 240.000 TL 600.000 TL Yatırımın Eko.Ömrü 6 yıl 6 yıl Tasfiye Değeri 0 60.000 TL Kapasite(yıllık birim miktarı) 8.000 10.000 Maaşlar (yıllık) 50.000 TL 50.000 TL Diğer Sabit Maliyetler 40.000 TL 160.000 TL Ücretler (yıllık) 220.000 TL 80.000 TL Malzemelerin Maliyeti 400.000 TL 450.000 TL Diğer Değişken Maliyetler 30.000 TL 30.000 TL Faiz Oranı(1 yıllık period için geçerli) %8 %8 Parçaların dışarıdan satın alınarak tedarik edilmesi durumunda, maliyet birim başına 125 TL’dir. A’nın Toplam Değişken Maliyeti: 650.000 TL (8.000 birim) B’nin Toplam Değişken Maliyeti: 560.000 TL(10.000 birim) 448.000 TL (8.000 birim)
Sabit maliyetler; maaşlar+ amortisman +faiz +Diğer sabit maliyetler Amortisman: A= (BugünküYatırım Harcamaları-H.D)/n 240.000/6= 40.000 TL B= 600.000- 60.000/ 6= 90.000 TL
Faiz maliyeti, ortalama sermaye bileşimi faiz oranıyla çarpılarak bulunur. OSB= (Bgnk.Yat.harcamaları+Tasfiye Değeri)/2 A’nın faizi: 240.000/2= 120.000 120.000 x(0,08)= 9.600 TL B’nin faizi: (600.000+60.000)/2= 330.000 TL 330.000 TL x (0,08)= 26.400 TL
A’nın Sabit Maliyetleri: 139.600 TL Amortisman: 40.000 TL Faiz: 9.600 TL Maaşlar: 50.000 TL Diğer Sabit Maliyetler: 40.000 TL B’nin Sabit Maliyetleri: 139.400 TL Amortisman: 90.000 TL Faiz: 26.400 TL Diğer Sabit Maliyetler: 160.000 TL
3 Proje için toplam maliyetler: Top.M.=Sabit M. + Değişken M. Proje A= 650.000 + 139.600= 789.600 TL Proje B= 448.000 + 326.400= 774.400 TL C: 8.000 birim x 125 TL = 1.000.000 TL B Projesi seçilir.
Kar Karşılaştırma Yöntemi ABC şirketi,iki yatırımdan birini seçecektir; Veriler X Projesi Y Projesi Başlangıç yatırımı 197.000 227.000 Eko.Ömür 5 5 Tasfiye Değeri 12.000 17.000 Diğer Sabit Gid. 4.000 20.000 Üretim/Satış Hacmi 9.000 12.000 Satış Fiyatı 10 10 Değişken Maliyetler 2 1,90 Faiz Oranı %6 %6
Maliyetler X Projesi Y Projesi X’in Top.Geliri: 9.000 br. X 10 TL= 90.000 TL Y’nin Top.Geliri:12.000 br. X 10 TL= 120.000 TL Maliyetler X Projesi Y Projesi Amortisman 37.000 42.000 Faiz 6.270 7.320 Diğer Sabit Gid. 4.000 20.000 Değişken M. 18.000(2TL*9.000) 22.800 (1,9TL*12.000) Toplam Maliyet 65.270 92.120 Amortisman X: (197.000-12.000)/5= 37.000 Y: (227.000-17.000)/5= 42.000 FaizX: [(197.000+12.000)/2 ]. 0,06= 6.270 Y: [(227.000+17.000)/2 ]. 0,06= 7.320
Top.Gelir-Top.Maliyet=Kar X Projesi: Top. Gelir= 90.000 TL Top.Maliyet= 65.270 24.730 TL Y Projesi: Top. Gelir= 120.000 TL Top.Maliyet= 92.120 27.880 TL Y projesi seçilir.
Yıllık Eşdeğer Maliyet(YEM) Yöntemi Örnek 1: İşletme yatırım yapmak üzere E ve M projesi olmak üzere iki farklı proje alternatifi ile karşı karşıyadır. Verileri oluşturulmuş olan E ve M projeleri, eşdeğer maliyet yöntemine göre değerlendirildiğinde hangisi tercih edilecektir? E Projesi: Yatırım Tutarı 500.000.000 TL Ekonomik Ömür: 20 yıl Yıllık İşletme Giderleri: 150.000.000 TL İskonto Oranı: %15 M Projesi: Yatırım Tutarı: 1.000.000.000 TL Ekonomik Ömür: 15 yıl Yıllık İşletme Giderleri: 200.000.000 TL İskonto Oranı:%15
E Projesinin yıllık eşdeğer maliyeti: 150.000.000 + 79.880.700= 229.880.700 TL M Projesinin yıllık eşdeğer maliyeti: 200.000.000 + 171.017.000= 317.017.000 TL
İç Verimlilik Oranı (İVO) Bugünkü 1.000 TL’lik yatırım gelecekte her üç yıl için 500 TL getiri sağlayacaktır. IVO=? i = %20 olsun i = % 25 i= 0,20 +
Karlılık İndeksi Yatırım tutarı 100.000TL olan bir projenin ekonomik ömrü 4 yıldır. İskonto oranı %20 olduğuna göre karlılık endeksine göre proje kabul edilmeli midir? Yıl NNG 1TL’nin BD (i=%20) Bugünkü Değer 1 20.000 0,833 16.600 2 50.000 0,694 34.700 3 70.000 0,579 40.530 4 30.000 0,482 14.460 Toplam 106.350
Gelecek Değer Yeni makinenin nakit akımları aşağıdaki gibidir. Eğer sermaye maliyeti %30 ise, bu nakit akımlarının gelecek değeri nedir? Yıllar NG 1 42 2 45 3 58 4 60 5 39
GD = 42 + 45 58 + 60 (1,3) + 39 = 120 + 99 + 98 + 78 + 39 = 434 TL