Mühendislik Mimarlık Fakültesi Coğrafi Bilgi Sistemlerinin ve Online Eğitimin Mühendislik Eğitimdeki Yeri ve Anadolu Üniversitesi Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Programı Sunan: Doç.Dr.Alper Çabuk Anadolu Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi

Sunu Planı

UZAKTAN EĞİTİM

Uzaktan Eğitim   Uzaktan eğitim, kendi başına öğrenme ve çalışmayı hedefleyen, senkronize ileşim (internet relay chat ve video konferanslar) ve interaktif katılım sağlanan, eğitimin geleneksel yöntemlerle değil mekandan ve/veya zamandan bağımsız asenkron şekilde yürütüldüğü eğitim tipidir (Mayadas ve ark.) Yine Mayadas ve ark.’larına göre uzaktan eğitim, kampus içinde, kampuse yakın ve uygulama çalışmaları için kampuse gelerek, kampus dışı ve eğitmenlerin-öğrencilerin hiç bir araya gelmedikleri tipte gerçekleşebilir. Campell uzaktan eğitimi büyük çoğunluğu eş zamanlı olmayan eğitim tipi olarak tanımlamaktadır.

Uzaktan Eğitimin Özellikleri Keagan’a göre uzaktan eğitimin tipik özellikleri şu şekilde sıralanabilir:   ·        Küreselleştirme, ·        Kişiselleştirme, ·        Özelleştirme, ·        Endüstrileştirme, ·        Diğer eğitim modellerine göre ucuz olması, ·        Teknolojinin yaygın kullanımı, ·        Öğrencilere hızlı feedback (geri besleme) sağlaması, ·    Hareket kabiliyeti ve geleneksel eğitime katılamayacak kişiler

İnternet Destekli Eğitim Modelleri Özellikle internet destekli uzaktan eğitim modelleri yardımıyla,  Seyahat masrafları ve seyahat süresince oluşan üretim kaybı ortadan kalkmış olacaktır Sanal fakat, gerçeğinin tıpatıp aynısı olan sınıflar yaratılabilecektir “Iş sırasında eğitim (on-the-job training)” yapmak mümkün olacak bu da zamandan önemli ölçüde tasarruf sağlayacaktır Eğitim tam zamanında ve daha kolay ulaşılabilir bir şekilde verilmesi mümkün olabilecektir WTE eğitimin evrensel kaliteye ulaşmasının ve benzer eğitim programlarının eşkredilendirmesini sağlar. Aktif olarak eğitimci olmasa da yönetici ya da uygulayıcı kişilerin uzmanlığından ve deneyimlerinden yararlanma şansı ortaya çıkacaktır (Çabuk ve Erdoğan 2001)

Internet destekli eğitim tipleri Zamandan ve mekandan tamamen bağımsız ve tamamen internet aracılığı ile yapılan eğitim Mekandan tamemen bağımsız zamana yarı bağımlı (kimi zaman öğrenciler ve eğitmenlerle chat aracılığı ile internet üzerinden bir araya geliyorlar) Mekandan tamamen bağımsız ve zamana tamemen bağlı (öğrenciler ve eğitmenler bir araya gelmeseler de eğitimlerin internet üzerinden online video konferanslarla yapıldığı eğitim şekli) Mekana bağlı ve zamana yarı bağımlı (bu eğitim tipi, düzenlenen dersliklerde elektronik tartışmalar şeklinde yapılıyor) Zaman ve mekana yarı bağımlı (Bu eğitim tipinde eğitmenler ve öğrenciler zaman zaman bir araya gelip yüz yüze eğitim yapılıyor, eğitim büyük ölçüde internet üzerinden veriliyor) (Çabuk ve Ahern 2000). Anadolu Üniversitesi Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Programının Eylül Döneminden itibaren başlayacağı uzaktan eğitim modeli bu şekilde yürütülecek. Eğitimler büyük ölçüde internetten yapılacak ancak haftada belirli günlerde her ders için öğrenciler ve eğitmenler bir araya gelip tartışma odalarında senkron eğitim ile destelenecek. Sınavlar mevcut YÖK yasasına gore yüz yüze yapılacak.

ÜNİVERSİTELER ARASI İLETİŞİM VE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNE DAYALI UZAKTAN YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARI HAZIRLARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Öneri, amaç ve kapsam yönüyle, üniversitelerarası iletişim ve bilgi teknolojisine dayalı uzaktan yükseköğretim yönetmeliği doğrultusunda hazırlanmalı. Uygulanacak uzaktan eğitim teknolojileri olarak, tüm teknolojik araçlar yanında yüzyüze eğitim biçimleri de kullanılmalı.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Durumu, lisansüstü eğitim mevzuatında öngörülen koşullara uyan lisans diplomasına sahip adaylar hedef kitle olarak seçilmeli. Bir uzaktan eğitim programının doğal gereği olarak tüm ülkeden ve yurt dışından öğrenci kabul edilmeli.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Ders Program Tasarım ve Organizasyon ile Ders sunum Teknolojileri konusunda, enformatik kurul tarafından prensipler belirlenmeli. Açılacak program, Fen bilimleri Enstitüsü’nde verilen örgün eğitimi, uzaktan eğitim prensipleri doğrultusunda, genişletilmiş olarak kapsamalı.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Ders ve öğretim üyesi açısından, ilk dönem verilecek olan zorunlu ve seçmeli derslerin hazırlıkları tamamlanmış olmalıdır. Öğrencilerin kayıt kabul işlemleri ilgili yönetmelik uyarınca yapılacaktır. Gerekli görülürse öğrenciler yazılı sınava veya mülakata çağrılabilir.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Öğrenciler zorunlu ders aşamasından sonra danışman gözetiminde bir uzaktan proje çalışması yapacak. Ödevler, sınavlar ve ders geçme yöntemleri ilgili yönetmeliğe uygun olarak yapılacaktır.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Projenin temel uygulama olarak öngörülen tanıtımı, http ve ppt formatında CD ortamında komiteye sunulacak CD’de iki dersin birer ünitesi örnek olarak hazırlanacak. Dersin öğrencilerle ve öğretim üyeleri ile işlenme prensipleri sunulacak.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Öğrencilerin hangi sıklıkla ve hangi amaçla eğitim birimine (Enstitüye) gelmesi gerektiği belirtilmeli. Gerekli ise (hedef kitle gözönünde bulundurularak) İngilizce-Türkçe seçenekleri konmalı. Öğrencilere özellikle kütüphane olmak üzere öğrenme kaynakları belirtilmelidir.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Dersin uygulanması sırasında kullanılacağı öngörülen yazılımların sunulması ve sorunsuz olarak öğrencilerin kullanılmasının sağlanması gerekli. Öğrencilerin sahip olması gereken bilgisayar donanımı, yazılımı ve gerekli olan bilgisayar bilgisi belirtilmelidir.

YÖK ENFORMATİK MİLLİ KOMİTESİNE SUNULAN ÖNERİLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ NOKTALAR Öğrencilere yönelik öğrenci destek hizmetleri, (kimlik belgeleri, mediko-sosyal hizmetler, sınav materyali ulaştırma, eğitim merkezine çağırma, konaklama, sınav organizasyonu gibi) net olarak belirtilmeli. Kabul edilebilecek öğrenci sayısı, öğretim üyesinin yönetebileceğinden fazla sayıda olmamalıdır. Programa kaç öğrencinin alınacağı belirtilmelidir.

PROGRAMIN SUNUMUNUN TEKNOLOJİK UYGUNLUĞU Program uygulamasının temel öğeleri Ders kitabı (text book) Ders yazılımı (web) Geniş ortamda web ortamında olmak üzere öğrenci-öğretim üyesi ve öğrenci-öğrenci etkileşimi. bileşenlerinden oluşmaktadır.

PROGRAMIN SUNUMUNUN TEKNOLOJİK UYGUNLUĞU Ders kitapları geleneksel eğitimde kullanılan türde ve uzaktan eğitim amaçlarına uygun olarak hazırlanmalıdır. Ders yazılımı olarak sunulan materyal, uzaktan eğitim amaçları yönüyle yeterli düzeyde olmalıdır. Bilgisayarın çoklu ortam özelliklerinden azami ölçüde yararlanılmalıdır.

Mühendislik Eğitiminde CBS Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Programı

Programın Önemi ABD’de 1900’de Hizmet sektörü %10 Üretim sektörü %90 %50 bilişim ve ilgili sektörler Dartech: Dünyadaki verilerin %80’si mekansal veriler CBS sektöründe her yıl 25000 kişilik istihdam gerekliliği

Amaç ve Kapsamı Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Anabilim Dalı, 2003-2004 Güz yarıyılında Yüksek Lisans (tezli ve tezsiz) programına başlamıştır. Genellikle yüksek lisans çalışmaları jeoloji, maden, jeofizik, harita, çevre, ziraat, inşaat, vb. mühendislik dallarının yanı sıra, şehir ve bölge planlama gibi mesleklere yönelik konular üzerinde ayrıntılı analiz ve modelleme çalışmaları hedeflenmektedir. Günümüzde fen bilimleri (fizik, kimya, biyoloji, matematik, istatistik, vb.), sosyal bilimler (hukuk, işletme, kamu yönetimi, vb) ve askeri alanlarda, uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri uygulama olanağı bulmaktadır. Öğrencilerin bu programa katılarak yeni teknolojik gelişmeleri izleyerek, meslekleri ile ilişkilendirmeleri ve doğru analiz edebilmeleri sağlanmaya çalışılmaktadır. Programa katılan öğrencilerin lisans eğitimleri sırasında kazandıkları bilgilere ek olarak, program süresince güncel teorik çalışmalar ve uygulamalı laboratuvar çalışmaları yapılmaktadır. Programa katılanlar akademik bilimsel çalışmaların yanı sıra, kamu kurumları, özel sektör ve sanayi alanlarında uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri yöntemleri kullanarak proje çalışmaları yapabilecek deneyim ve bilgi birikimi elde edebileceklerdir.

Dersler Uzaktan Algılama zorunlu 3+0 Temel Harita Bilgisi zorunlu 3+0 Uzaktan Algılamada Elektromanyetik Dalga Teorisi zorunlu 3+0 Sayısal Analiz Yöntemleri seçmeli 3+0 Bilgisayar Programlama seçmeli 3+0 Doğal Kaynakların Yönetimi İçin Bilgi Sistemlerinde Özel Konular seçmeli 3+0 Uzaktan Algılamada Malzeme Bilgisi seçmeli 3+0 Coğrafi Bilgi Sistemleri zorunlu 3+0 Veritabanı Yönetim Sistemleri ve Genel Kavramları seçmeli 3+0 Küresel Konumlandırma Sistemleri (GPS) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Arasında Bütünleştirme seçmeli 3+0 Bilgisayar Tabanlı Çizim Uygulamaları ve Otomatik Haritalama/Hizmet Yönetimi (AM/FM) Sistemleri seçmeli 3+0 İstatistik/Jeoistatistik seçmeli 3+0 Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Yorumlama ve Analiz Teknikleri seçmeli 3+0 Afet Yönetiminde Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri seçmeli 3+0 Kent Bilgi Sistemlerinde Özel Konular seçmeli 3+0 Çevre Yönetimi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Entegrasyonu seçmeli 3+0

Programda yer alan bölümler   Uydu ve Uzay Bilimleri Araştırma Enstitüsü Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Sivil Havacılık Yüksekokulu Endüstriyel Sanatlar Yüksekokulu Fen Fakültesi, İstatistik Bölümü Fen Fakültesi, Matematik Bölümü

İnternet Üzerinden Eğitim Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Programı

Kullanıcı Tiplerine Göre Sistem Ara Yüzleri 3 Ana Tip Kullanıcı; Eğitimi Dışardan Alan Bağımsız Kullanıcı Eğitim Veren Kullanıcı (Hocalar) Sistem İdari Kullanıcısı (Sistem Yönetici) Isection (şirket)

AnaSayfa Giriş Ekranı İdari Kullanıcı Girişi Üye ol ANADOLU ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN ALGILAMA VE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İNTERNET ÜZERİNDEN EĞİTİM PROGRAMI Yard. Doç. Dr. Metin ALTAN Üye ol Eğitim alan Üye Kullanıcılar için giriş bilgileri Kullanıcı adı & şifre

User Enrollment Online Application Form

Student User Interface Courses Transcript Forum FAQ Add message Chat Room Settings Announcements Messages Not book Updating tool for user information Main page Agenda Exit Student User Interface

Tip Kullanıcı/ Eğitimler Eğitimlerim Kişi aldığı eğitimleri ve durumunu buradan izleyebilir Tip Kullanıcı/ Eğitimler

1. Tip Kullanıcı Not Tablosu Transcript/ Not Tablosu Kişi aldığı eğitimleri ve not durumunu buradan izleyebilir

Tip Kullanıcı Forum Forum Kuruluş ya da üniversite içinde yapılabilen tartışma ve fikir alış verişlerini sağlayan iletişim platformu Tip Kullanıcı Forum

Tip Kullanıcı FAQ FAQ(SSS) Sıkça Sorulan Sorular köşesinden Kullanıcı soruları/yanıtları görebilir, soru sorabilir

Tip Kullanıcı Mesaj Ekleme Mesaj Panosuna Mesaj Ekleme Kullanıcılar arasında İletişimi sağlayan Mesaj Panosuna asılması için idari yöneticiye gönderilen mesaj editörü

Tip Kullanıcı Not Defteri Kullanıcılara özel not alma/saklamaya yarayan not editörü, eğitimi alırken ya da sistem içindeyken not alma imkânı sağlar

Tip Kullanıcı Sohbet Odası CHAT/SOHBET ODASI Kullanıcılara özel sohbet alanları oluşturmaya yarayan sohbet odası seçeneği, eğitimi alırken ya da sistem içindeyken diğer kullanıcılarla (*) sohbet yapma imkanı sağlar (*) Sadece bir şirket/kuruluş bünyesindeki yetkili kullanıcıların yararlanmasına açıktır

Tip Kullanıcı Ayarlar F-lms ana tasarım F-lms bir diğer tasarım Anadolu Üniversitesi için özel tasarım Kullanıcı “Ayarlar” menüsü seçeneklerini kullanarak ekranın görüntüsünü İsteğine göre (var olan tasarımları seçerek) değiştirebilir (kişiselleştirme yeteneği)

2. Eğitim veren kullanıcı Kullanıcı adı ve Şifre hocalar

2. Eğitim veren kullanıcı Ana Sayfa Menü Seçenekleri Eğitim planlama Raporlar Kullanıcı işlemleri İletişim Yardım ve Yardım düzenle seçenekleri Ana sayfa(*) Sayfa düzeni”de A.Ü görsel dizaynına göre İletişim menüsünden “Kullanım Seçenekleri ile değiştirilebilir Ana sayfa Çıkış Kişisel bilgi güncelleme Kişisel ajanda

2. Eğitim veren kullanıcı Eğitim Planlama EğitimlerPlanlama Eğitimler Dersler Konular Sınavlar Test oluşturma/değerlendirme Klasik sınav oluşturma/ değerlendrme Soru Bankası Tüm eğitim yöneyimi uygulamaları yapılabilir Ekleme –çıkarma-güncelleme Vb gibi... Raporlar Kullanıcı Bilgileri İletişim Eğitim Planlama

2. Eğitim veren kullanıcı Add Course List of the courses Add new course

2. Eğitim veren kullanıcı Eğitim Planlama (Dersler/Konular) Dersler Ders listeleme Ders Ekleme Konular Konu listeleme Konu Ekleme

2. Eğitim veren kullanıcı Sınavlar Sınavlar Testler Klasik Sınavlar Testler Test ekleme Test değerlendirme Klasik Sınav ekleme/değerlendirme

2. Eğitim veren kullanıcı Soru Bankası Soru Bankası Soru Bölümleri Oluşturma Soru Bölümleri Güncelleştirme Yeni Soru Bölümü

2. Eğitim veren kullanıcı İletişim - Forum İletişim menüsünde Forum FAQ (SSS) Mesajlar Duyurular Chat Odaları Günlük İşlemler Kullanım Seçenekleri Alt menü seçenekleri bulunuyor Bu alt menüler kullanıcının idari anlamda sistem üzerindeki tüm işlemleri izlemesini ya da oluşturmasını sağlar.

2. Eğitim veren kullanıcı İletişim - FAQ İletişim / FAQ/SSS

İletişim / Onay bekleyen Mesajlar 2. Eğitim veren kullanıcı İletişim – Onay Bekleyen Mesajlar İletişim / Onay bekleyen Mesajlar

2. Eğitim veren kullanıcı İletişim - Duyurular İletişim / Duyurular

İletişim / Chat/Sohbet odaları 2. Eğitim veren kullanıcı İletişim – Sohbet Odaları İletişim / Chat/Sohbet odaları

İletişim / Günlük İşlemler 2. Eğitim veren kullanıcı İletişim – Günlük İşlemler İletişim / Günlük İşlemler

İletişim / Kullanım seçenekleri/Görsel Ayarlar 2. Eğitim veren kullanıcı İletişim – Kullanım Seçenekleri İletişim / Kullanım seçenekleri/Görsel Ayarlar Dil İngilizce Türkçe Fr..vs Farklı Görsel Tasarım seçenekleri

2. Eğitim veren kullanıcı Raporlar (1/2) Raporlar Raporlar seçeneği altında Eğitim Kullanıcı Kuruluş/Şirket Soru Dağılımı seçenekli detaylı raporlar Raporlar- Eğitim, Şirket, Kullanıcı bazlı soru istatistikleri ve raporları alt menü seçeneklerinden görüntülenebilir. Yazdırılabilir ya da sunum amaçlı kopyalanabilir

2. Eğitim veren kullanıcı 3. Raporlar (2/2) Raporlar Raporlar seçeneği altında Eğitim Kullanıcı Kuruluş/Şirket Soru dağılım seçenekli detaylı raporlar Raporlar- Eğitim, Şirket, Kullanıcı Bazlı Soru istatistikleri ve raporları alt menü seçeneklerinden görüntülenebilir. Yazdırılabilir ya da sunum amaçlı kopyalanabilir

2. Eğitim veren kullanıcı Kullanıcı İşlemleri Kullanıcı İşlemleri Kullanıcı İşlemleri seçeneği altında Tüm Kullanıcılar Onay Bekleyen Kullanıcılar Kullanıcı Grupları Online Kullanıcı Alt menü seçenekleri ile yönetsel işlemler Kolaylıkla izlenebilir, yapılabilir

2. Eğitim veren kullanıcı Menü Sirketler Yöneticiler Sistem Özellikleri Performans Düzenleme Seçenekleri

2. Eğitim veren kullanıcı Eğitim Planlama/İletişim İLETİŞİM EĞİTİM PLANLAMA (*) Sistem Yöneticisi tanımları verilen diğer Kullanıcı “3. İdari yönetici ile” aynı menü alt başlıklarına Aynı kullanım özelliklerine sahiptir

2. Eğitim veren kullanıcı Soru Dağılımı Eğitim Raporları Kullanıcı Raporları Şirket Raporları Kullanıcı Durumları Raporlar

2. Eğitim veren kullanıcı Kullanıcı İşlemleri Kullanıcı İşlemleri Kullanıcı İşlemleri seçeneği altında Tüm Kullanıcılar Onay bekleyen kullanıcılar Kullanıcı Grupları Online Kullanıcı Alt menü seçenekleri ile yönetsel işlemler Kolaylıkla izlenebilir, yapılabilir

E-öğrenme ile Anadolu Üniversitesi Erişilen öğrenci kitlesinin büyümesi Verimin ve eğitim kalitesinin artırılması Diğer üniversitelere göre kendini daha da farklılaştırabilme Öğrenci başına maliyetlerin azaltılması Akademik verimliliğin artırılması

Raporlama ve anlık performans yönetimi Akademik personelin zaman kayıplarının engellemesi Kuvvetli ve hızlı iletişim imkanı

Sonuç İnsan hakları üç grup halinde toplanmaktadır: 1.Siyasal haklar ve kişi hakları 2.Sosyal ekonomik haklar 3.Çevre hakları, gelecek kuşakların haklarına saygı 1987 Brundland Komisyonu’nun ortaya konulduğu Sürdürülebilir Kalkınma kavramı ile önem kazanan Our Common Future raporunda küçük bir ayrıntı var: teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan uzay faaliyetleri ve buna bağlı olarak dünyanın uzaydan gelen ilk resimleri insanların dünyanın ne kadar kırılgan olduğunu kavramaları için önemli İnsanın yaşam kalitesini yükselmeye yönelik teknolojinin yarattığı çevre sorunları ile insanın yaşam kalitesini düşürmeye başlamasından beri, teknolojinin insanın yaşam kalitesini yükselttiğine güvenilemez. Ayrıca birçok sosyal bilimci ve fen bilimci 21.yüzyılda anahtar elemanın çevre ve çevre kaynakları olduğunu vurgulamaktadır. Bu bakımdan mühendislik eğitimi ve etiği dahilinde özellikle altının çizilmesi gereken konulardan biri Çevre ve Çevre Değerlerine saygı ve bu kaynakalrın sürdürülebilir kullanımı yönünde çözüm önerileri olmalıdır. Üniversitelerin duvarları kalktığı anda Türkiye’de çok şey değişmiş ve Avrupa Birliği’ne giriş yolunda önemli bir yol alınmış olacaktır. O zaman Avrupa Birliği üye ülkeleri içinde ötekileştirilmişlikten çıkmış olabileceğiz. Eğitim anayasal hak olduğuna göre uzaktan eğitim son derece önemli bir araçtır.