TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA DERSİ 1.HAFTA – KONU 1-2 Yrd. Doç. Dr. H. Eylem POLAT

Kırsal Yerleşmeler ve Altyapı Sorunları YERLEŞME: Doğa, insan ve onların yapıtlarından oluşan bir alan parçasıdır. Yerleşmeler; kırsal yerleşmeler ve kentsel yerleşmeler olmak üzere ikiye ayrılır. Bu iki yerleşme biçimini birbirinden ayıran en önemli özellik faaliyet alanları ve nüfuslarıdır.

KIRSAL YERLEŞME Kırsal alan üzerinde kurulmuş, geçim kaynağı çoğunlukla tarımsal üretime dayanan, az nüfuslu bir yerleşim biçimidir. Bu tip yerleşmeler kendilerine özgü kültürü, kuvvetli dayanışmaları ve türdeş toplumsal yapıları ile kentsel yerleşmelerden ayrılırlar.

KIRSAL YERLEŞME BİÇİMLERİ DAĞINIK KIRSAL YERLEŞMELER BÜYÜK ÇİFTLİKLER BİÇİMİNDE YERLEŞMELER AİLE İŞLETMELERİ BİÇİMİNDE YERLEŞMELER TOPLU KIRSAL YERLEŞMELER GELENEKSEL TOPLU YERLEŞMELER PLANLI TOPLU YERLEŞMELER

DAĞINIK YERLEŞMELER İşletme merkezi ve tarım yapılan toprakların birarada bulunduğu işletmelerden oluşan yerleşme biçimidir. Sosyal hizmet merkezleri merkezi bir alanda toplanmıştır. Büyük çiftlikler tipindeki işletmelerde tarımsal uğraşların verimi yüksektir. Çiftlik sahiplerinin gelir düzeyleri yüksektir. Hizmet merkezlerine uzaklık fazladır. Altyapı hizmetleri yatırımı yüksektir. İşletmeler arası komşuluk ilişkileri zayıf ve gergindir. Aile tipi işletmelerde ise, tarımsal verim yüksek değildir, arazi işleme, ürün toplama gibi işlemlerde zorluklar ortaya çıkar.

TOPLU YERLEŞMELER Çiftçiler yerleşim alanının belirli bir yerinde bulunan köy merkezinde toplu halde yaşarlar. Tarım toprakları köy dışında, İşletme merkezi ise köy içindedir. Geleneksel toplu yerleşme, herhangi bir planlamaya dayanmayan, kır toplumunun tarihsel gelişim süreci içerisinde kendiliğinden oluşmuş yerleşim biçimidir. Planlı toplu yerleşmeler ise kırsal yerleşme düzenlemesi yapılmış köy yerleşim biçimidir. Ekonomik, sosyal ve fiziksel anlamda kırsal alanda yapılan düzenlemeler ile olumsuz durumlar ortadan kaldırılmıştır. Altyapı maliyeti düşüktür, komşuluk ilişkileri iyidir, yardımlaşma vardır, sosyal yaşantı huzurludur. Hizmet merkezleri yakındır. Arazi toplulaştırması sonucu tarımsal verim düzeyi yüksektir.

TARIM İŞLETMESİ Kırsal yerleşmeleri oluşturan en küçük birim tarım işletmesidir. Tarımsal faaliyetlerin bir bütün olarak yürütüldüğü birimlerdir. Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretildiği, depolandığı ve bu ürünlerden bazılarının işlenerek mamul ya da yarı mamul tüketim maddeleri haline dönüştürüldüğü birimlerdir.

TARIMSAL YAPILAR Kırsal alanda bulunan ve tarımsal faaliyetlerde kullanılan her türlü yapı ve tesis, tarımsal yapılar olarak adlandırılır. Tarımsal yapılar 6 ana başlıkta gruplandırılabilir; Kırsal konutlar Hayvansal üretim yapıları Bitkisel üretim yapıları Koruma ve depolama yapıları Ürün değerlendirme ve pazarlama yapıları Diğer yapı ve tesisler

TARIMSAL YAPILARA YAPILACAK YATIRIMA ETKİLİ FAKTÖRLER İŞLETMENİN TİPİ İŞLETMENİN BÜYÜKLÜĞÜ İŞLETMENİN VERİMLİLİĞİ VE GELİR DÜZEYİ İKLİM KOŞULLARI İYELİK DUYGUSU * NOT: TARIMSAL YAPILAR KİTABI 4-6 SAYFALAR ARASI ÇALIŞILACAK.