EFSANE: Eski çağlardan beri söylenegelen, olağanüstü varlıkları, olayları konu edinen hayalî hikâye, söylence. Efsanenin Özellikleri : Efsaneler dilden dile anlatılarak gelmiş, çok eski anlatılar olup ortak (anonim) halk edebiyatı ürünleridir. Efsanelerin konuları bir kişiye, bir olaya veya bir yere dayandırılır. Efsanelerde anlatılanların, bir ölçüde de olsa, inandırıcılık özelliği vardır. (Özellikle efsane derleme çalışmaları sırasında, anlatıcının gerçekliğine inandığı ve dinleyenin de inanmasını istediği, tarafımdan gözlenmiştir).

Efsanelerde çoğu zaman, olağanüstülük ağır basar Efsanelerde çoğu zaman, olağanüstülük ağır basar. Bu nedenle de dinleyeni, bilinmeyen giz dolu bir dünyaya götürerek saygı ve ilgi uyandırır. Efsaneler, bir bakıma, mitlerin modernleşmiş şekilleri olarak ifade edildikleri için, kutsal ögeler de taşırlar. Efsaneler, belirli bir şekilleri olmayan ve konuşma diliyle anlatılan, kısa halk anlatılarıdır.

KÖROĞLU

: KÖROĞLU Bolu denildiğinde ilk akla gelenlerden biri Köroğlu’dur. 16.yy. sonu ile 17.yy. başlarında yaşayan Köroğlu’ nun asıl adı Ruşen Ali’dir. Haksızlığa başkaldıran hikayesi şöyledir:

Bolu Beyi at meraklısıdır Bolu Beyi at meraklısıdır. Seyisi olan Yusuf’u, güzel ve cins bir at bulmaya gönderir.Yusuf sonradan mükemmel bir at olacağına inandığı gösterişsiz bir tay bulup getirir. Bolu Beyi tayı beğenmez ve Yusuf’un gözlerine mil çektirerek yanından kovar.Yusuf köye döner ve olanları oğluna anlatır.Oğlu Ruşen Ali, babasının intikamını almak için dağa çıkar.

Ruşen Ali Köroğlu diye anılacak, babasının intikamını almak, zalimliklerinin hesabını sormak için korkulu rüya haline gelecektir. Köroğlu’nun mücadelesi “delikli demir” icat olup mertlik bozuluncaya kadar sürer. Sonuçta, her halk kahramanında olduğu gibi Köroğlu da fani dünyadan göçer, gönüllere girerek, dilden dile anlatılan bir efsane haline, destan haline gelir.

Köroğlu Anıtı Hey hey efeler hey hey Eğri kılıç kında paslanmalıdır Köroğlu Anıtı Hey hey efeler hey hey Eğri kılıç kında paslanmalıdır. Köroğlu düşer mi yine şanından, Ayırır çoğunu er meydanından, Kırat köpüğünden düşman kanından, Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır. Ben bir Köroğlu yum dağda gezerim, Esen rüzgarlarda hile sezerim, Demir külünk ile başın ezerim.

Dağlar seda verip seslenmelidir Dağlar seda verip seslenmelidir. Benden selam olsun Bolu Beyine, Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır. At kişnemesinden kargı sesinden, Dağlar seda verip seslenmelidir. Hey hey efeler hey hey, Düşman geldi tabur tabur dizildi. Alnımıza kara yazıldı. Tüfek icat oldu mertlik bozuldu.