MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ 13. Hafta Gürültü Kontrolü- Aktif Kontrol ve Durum Çalışmaları

Gürültü Kontrolü Aktif Kontrol Pasif Kontrol Yapı-kaynaklı gürültü (SbN): Bir yapıdaki değişken kuvvetlerin oluşturduğu ve yapı yolu ile iletilen gürültü Hava kaynaklı gürültü (AbN):Akış yolu ile ortaya çıkan gürültü veya kaynağı önemini yitiren gürültü Aktif Kontrol (Genellikle düşük frekans uygulamalarında kullanılır) Kontrollü ters faz ses alanı ile yaratma Pasif Kontrol (Daha yüksek frekanslarda daha verimlidir, Yutucu malzemeler kullanılır) 1) Kaynağında kontrol 2) Kaynak-alıcı arasında kontrol 3) Alıcıda kontrol

Aktif kontrol Prensibi: Aktif kontrol, orijinal (birincil) gürültünün uygun fazda ve genlikte yaratılan ikincil bir gürültü vasıtasıyla azaltılmasına dayanır. Birincil gürültü İkincil gürültü Sonuç gürültü

Aktif kontrol Adaptif sistem ile aktif kontrol Birincil gürültü sinyali İkincil gürültü sinyali (referans sinyal) Dijital filtre Adaptif Algoritma

Gürültü Kontrolü Durum çalışmaları (Case Studies)

Durum Çalışması-1: Aktif kontrol Adaptif bir sistem ile gürültü kontrolü: Dikdörtgen bir ağaç kutu İkincil kaynak (hoparlör) Birincil kaynak (hoparlör) Hata mikrofonu Yükselteç Üreteç Kontrolör

İkincil hoparlör Hata mikrofonu Birincil hoparlör Genlikte azalma (dB) Frekans (Hz) Genlikte azalma (dB)

Durum Çalışması-2: Pasif kontrol Hücre ve boru kullanımı ile gürültü kontrolü:

Durum Çalışması-3: Pasif kontrol Fabrikada operatör sağlığı için gereken önlemler: Fabrikada yaş kağıt makinası bölümünde çalışan operatöre gelen gürültü dozunun azaltılması isteniyor. İlgili bölümde ölçülen gürültü seviyeleri şu şekildedir: EMİCİ VALSLER GAUÇ VALSİ KONTROL BÖLÜMÜ YAŞ KISIM

saat Dominant ses Gauç valsinden kaynaklanmaktadır. Operatörün bu bölümde harcadığı süreler: saat Standarda göre 8 saatlik çalışma süresine göre efektif saaatler:

Standarda göre 8 saatlik çalışma süresine göre efektif saaatler: Günlük gürültü dozu limiti: olduğundan tedbirler alınmalıdır.

Alınabilecek tedbirler: Gürültü kaynağı (Gauç valsi) bir hücre içine alınmalıdır. Operatör yalıtımlı bir oda içerisine alınarak, mesaisinin bir bölümünün burada geçirilmesi sağlanmalıdır. 1.tedbir makinanın fiziki durumu nedeni ile mümkün olmadığından ikinci tedbir seçilmiş, bu kapsamda şekilde de gösterilen kontrol odası inşa edilmiştir.

Standarda uygunluk için bir tasarım istendiğinden oluşturulacak odanın 15 dB’den büyük bir gürültü azaltımı yaratması yeterli olacaktır. Bu bağlamda sadece betondan bir oda tasarımı istenirse; Frekans 125 250 500 1000 2000 4000 TL(NRI) dB 22.1728 28.1934 34.2140 40.2346 46.2552 52.2758 STC ~37 dB Bazı malzemelerin yüzey yoğunlukları

Bu oda için Gürültü Azaltım değeri (NR) hesaplanırsa; Odanın tamamı beton olduğundan yutucu yüzey tüm oda yüzeyi ile aynıdır. Yani, gürültü azaltımı sağlanacaktır. Betonun ortalama yutma katsayısı (NRC) 0.05 alınmıştır.

Bina inşa edildikten sonra yapılan incelemelerde, Operatör dışarı hatta sadece bazı ayarlamalar ve genel gözlem için kalmakta mesaisinin 7.91 saatini ise (100-24)=76 dB’den düşük olan bu kontrol odasında harcamıştır. Kalan 12.658-7.91=4.748 saat ise aynı oranda mevcut gürültüye maruz kalmıştır. Bu durumda belirtilen gürültülere maruz kalınan yeni süreler hesaplanırsa,

Bu değerler sekiz saatlik efektif mesai saatine göre yeniden düzenlenirse Yeni durumdaki doz miktarı: tedbir amacına ulaşmış olmaktadır.