SINAV KAYGISIYLA BAŞETME YOLLARI
Kaygıyı Artıran Düşüncelerin Değiştirmelisi SINAV KAYGISIYLA BAŞ ETME YOLLARI NELERDİR? Kaygıyı Artıran Düşüncelerin Değiştirmelisi Kaygımızı artıran düşüncelerimizi değiştirmeliyiz. Kaygı ve heyecanlarımızı yöneten düşüncelerimizdir. Olumsuz düşünceler elbette kaygımızı yönetmemizi engeller.
KAYGIYI ARTIRAN DÜŞÜNCELER Öğrencinin SBS ile kendini ispat edeceği, sınav sonucunun onun kişiliğini yansıtacağı ve çevredekilerin bu başarıya göre onu değerlendireceği düşüncesi, Öğrencinin sınav sonucu ile ilgili kurguladığı olumsuz senaryolar. Bunlar sürdükçe öğrenci bunları gerçekleşmiş gibi algılar. Özellikle ailenin beklentisi ve bu gerçekleşmediği takdirde ailenin davranışları konusunda geliştirilen düşünceler yoğundur. SBS‘ nin kazanılmasının gelecek ile ilgili tek plan olması, hedeflerin gerçekleşmesinde alternatif hiçbir yolun olmadığı düşüncesi.
DEĞİŞTİRİLMESİ GEREKENLER DÜŞÜNCELER 1. Hayatta başarılı ve mutlu olabilmek için SBS sınavını kazanmaktan başka yol yoktur. Bu nedenle; SINAV BAŞARISI BİRİNCİ AMACINIZ OLABİLİR, AMA TEK AMACINIZ OLMAMALI Bu sınavı kazanamayan ve hayatta başarılı olan bir sürü insan var. Demek ki hayatın sonu değilmiş ve alternatif çıkış yolları mutlaka bulunmuş. SBS sınavı başarısı sizi hayatta mutlu ve başarılı kılacak tek şey değildir, mutluluğunuzu sürekli kılan bir nitelik taşımaz. Mutluluğunuzu ve başarınızı sağlayan olaylardan sadece biri olabilir.
2. SBS‘ yi mutlaka kazanmak zorundayım. Sınav başarısı bir istek olmalıdır, zorunluluk değil. “Yapmalıyım kazanmalıyım” sözleri olayı istek değil zorunluluk haline getirir ki bu da sınavı sizin için uyulması gereken bir yasa haline getirir. Yasaya uyup kazanmazsanız suçlanıp cezalandırılacağınızı düşünmeyin. Oysa SBS‘ yi kazanamazsanız başka bir sınavı kazanabilirsiniz bunu unutmayın. Söylemeniz gereken cümle “Başarmam gerekir” değil “Başarabilirim “ olmalıdır
3. Kazanmazsam çok utanırım, kimsenin yüzüne bakamam, başkaları ne düşünür? Onlar için alay konusu olurum… Bu düşünceler tamamen sizin düşüncelerinizdir, başkalarının düşüncesi değil, başkalarının düşüncelerini bilemezsiniz, ne düşündüklerini ya da düşüneceklerini bilmek de sınavda başarınızı artırmaz. Ayrıca bu sınava girecek olan ve sınav başarısından etkilenecek olan sadece sizsiniz. Başkaları bundan etkilenmiyorsa neden siz onları düşünüp kendi başarınızı olumsuz yönde etkiliyorsunuz. Sınavda kendiniz için başarılı olacaksınız. Başkaları için değil. Bu tip düşünceler hem sizi amacınızdan uzaklaştırır, hem de endişelendirir. Olumlu düşünün, geçmişteki yapabildiklerinizi, başarabildiklerinizi düşünün
4. Sınav sonucu benim kişisel özelliklerime yönelik fikir oluşturur, iyi ya da kötü olduğumu gösterir. SBS sadece bilgiyi ölçen sınavdır. Bugüne kadar her alanda bireysel ilgi ve yeteneklerinizle uygun eğitim ortamlarında edinmiş olduğunuz bilgileri değerlendirir. Kişiliğinizin değerlendirmesini yapmaz, sınav başarınız sizin kişilik özelliklerinizi iyi ya da kötü olarak etiketlemez. SBS başarınızla kişilik değerinizi eş görmeyin.
“Çalışıyorum ama kendimi yeterli görmüyorum”, 5. HER KONUDA YETERSİZİM, HİÇBİR ŞEY YAPAMAYACAĞIM Kendinizle olan diyalogunuzda aşağıdakilere benzer ifadeler kullanıyor musunuz? “Eyvah, yine sınava az kaldı, hiçbir konuyu tam olarak bitiremeyeceğim”, “Çalışıyorum ama kendimi yeterli görmüyorum”, “Zaman kalmadı. Hiçbir şey bilmiyorum, herkes çalışmasını bitirmiştir. Bir tek ben bitiremedim.Anlayamıyorum”,
“Sınav günü geldi ve ben çalışmış olsam da nasıl olsa her şeyi birbirine karıştıracağım”, “Sınav soruları kolay görünüyor ama herhalde bir şey bilmediğim için bana öyle geliyor. Yoksa bu kadar kolay cevaplayamam”, “Herkes benden daha iyi biliyor”, “Sorular bu kadar kolay olamaz. Ben yanlış anlamış olmalıyım... Yada hemen cevabı bulabiliyorsam kesin yanlıştır”.
6. Sınav öncesinde, sınav sırasında ve sonrasında kaygıdan kurtulmak için ne yapmak gerekir? Bir duyguya kapıldığınızda onu doğuran olayı değiştiremiyorsanız, olay hakkındaki düşüncelerinizi değiştirerek duygularınızı kontrol edebilirsiniz. Yani sınav kaygısı yaşıyorsanız sınavı ortadan kaldıramayacağınıza göre sınav kaygınızı engellemek için sınav hakkındaki düşünce ve inançlarınızı değiştirmelisiniz. Dolayısıyla, sınav sonucunun değeri kendi değerimiz olarak algılanmamalı, sadece yaptığımız işin değeri olarak algılanmalıdır.
Kendi kendinize olumlu şeyler söyleyin Kendi kendinize olumlu şeyler söyleyin. Bilinçli bir şekilde sınava çalıştığınızı ve başaracağınızı telkin edin. Sınav başlamadan önce kendi kendinize “yapabilirim, başaracağım” diye tekrar edin. Böylece kendinize olan güven artacaktır. Görsel imgeler kullanarak rahatlamaya çalışın. Kendinizi sakin bir deniz kıyısında düşünün. Görsel imgeler kullanarak rahatlamaya çalışın. Kendinizi sakin bir deniz kıyısında düşünün. Görsel imgeler zihinde resim oluşturarak kaygıyı azaltır.
Sınav Sırasında Kaygıdan Kurtulmak İçin Ne Yapmak Gerekir? Tüm bu etkinliklerden sonra, sanki hiçbir şey bilmiyorsunuz gibi bir hisse kapılabilirsiniz. Telaşa kapılmayın, bu son derece doğal bir tepkidir. Aslında çalıştığınız bilgilerin hepsi belleğinizdedir. Ortaya çıkmak için uygun koşullardan biri de sınav ortamıdır. Sakin bir şekilde okuyacağınız sorunun cevabı da otomatik olarak belleğinizdedir. Eğer kaygı sınav sırasında oluşursa, bu genellikle vücudun temel kas sistemini etkiler. (Mide, sırt, kollar, bacaklar vb.) Kaygıyı hissettiğinizde, derin nefes alıp vermek rahatlamanıza yardımcı olabilir. Eğer derin nefes alıp vermeye konsantre olursanız, kaygınızın artmasına da engel olursunuz.
Sınavdan Sonra Kaygıdan Kurtulmak İçin Ne Yapmak Gerekir? Sınav sonrasında eğer kaygınız hâlâ devam ediyorsa; “Ben yeterince çalıştığıma inanıyorum, sınav öncesinde ve sonrasında elimden geleni yaptım, kendimle gurur duyuyorum.”gibi bir düşünce geliştirmelisiniz.