EDATLAR
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin anlamlarını biliyor musunuz? Ahmet’in burnu iyi koku alır. Ağzında yaralar oluşmuştu. Elini hırsla masaya vurdu. İri hantal gövdesini zorlukla sürüklüyor gibiydi
Evet!.. Aslında anlamları o kadar da zor olmayan kelimeler değil mi? Peki, bakalım aşağıdaki sözcüklerin anlamını söyleyebilecek misiniz?! Gibi, kadar, dolayı, göre, için, ile, beri Başka, karşı, yalnız, doğru, üzere vb
Evet, bakın bu sözcüklerin anlamlarını söyleyemiyorsunuz. Acaba niçin Evet, bakın bu sözcüklerin anlamlarını söyleyemiyorsunuz. Acaba niçin? Hiç düşündünüz mü? ÇÜNKÜ BU SÖZCÜKLER CÜMLEDE ANLAM KAZANAN SÖZCÜKLERDİR. Araba ile gidersen yetişebilirsin.(vasıtasıyla) Bana göre bu iş böyle yürümez.(anlayış) Dev gibi adam karşımızda çocuk gibi ağlıyordu.(…..ya benzeyen)
O halde nedir edat? EDAT: Yalnız başına anlamları olmayan, anlam ve görevleri daha çok cümle içinde, birlikte bulundukları sözcüklerle ortaya çıkan, sözcükler arasında ilgi kuran sözcüklerdir. ÖRNEK Bu haber üzerine yanımızdan sevinçle ayrıldı. Kedi eti kaptığı gibi kaçtı.
PEKİ, BAĞLAÇ NEDİR? ASLINDA BU SÖZCÜK TÜRÜNÜN ADINDAN DA ANLAYABİLİRİZ BUNU. ÖRNEK: Ankara ile İstanbul en sevdiğim illerdir. Ankara en sevdiğim ildir. İstanbul en sevdiğim ildir.
AÇIKLAMA: Sizin de gördüğünüz gibi bu cümleden iki anlam vardır. Bu iki anlamı bir araya getiren sözcük ise İLE sözcüğüdür. SONUÇ: Bağlaç iki cümleyi birbirine bağlayan tek başına anlamı olmayan cümlede görevi olan sözcüklerdir.
DİKKAT EDERSENİZ BAZI SÖZCÜKLERDE EDAT MI, BAĞLAÇ MI İKİLEMİNE DÜŞÜYORUZ. Bu ikileme düşmemenin en kolay yolu şudur: Cümlede “ile” sözcüğü yerine “ve” yi getirdiğimizde anlam bozulmuyorsa ile bağlaçtır. ÖRNEK: Elindeki sopayla hayvanlara acımasızca davranıyordu. Elindeki sopa ve hayvanlara acımasızca davranıyordu.
Kısaca edatları ve bağlaçları tanıdık Kısaca edatları ve bağlaçları tanıdık. Şimdi de bunları örnekler üzerinde görelim. ÖRNEKLER: Bu ayakkabıları sizin için aldı. Beni sevmeyen kişilerle dost olamam. Kaç yaşına geldi, ama çocuk gibi davranıyor.
Şimdi de örnek sorularla konumuzu pekiştirelim!.. “Yalnız” kelimesi aşağıdakilerin hangisinde bağlaç olarak kullanılmıştır? Bu geziye yalnız gidiyor. Onu bu sokakta yalnız dolaşırken gördüm. Yıllarca yalnız adam olarak yaşadı. Ben de geleceğim, yalnız çok kalmayalım.
Eve gelmek için çok yürüdük. Sınavları kazanmak için çalışıyor. “İçin” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı anlamda kullanılmıştır? Eve gelmek için çok yürüdük. Sınavları kazanmak için çalışıyor. Kardeşim için böyle sözler söylemek yanlıştır. Geç kalmamak için koşarak geldim.
“Onun ile besleyeceksin anan ile kardeşini.” Cümlesinde altı çizili sözcüklerin türü, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? Zamir, edat, bağlaç Bağlaç, edat, edat Zamir, bağlaç, edat Zamir, bağlaç, bağlaç
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde için edatı “uğrunda” anlamında kullanılmıştır? Gelmediğin için çok kızdı. Sizin için iyi şeyler söylediler. Onun için saçımı süpürge ettim. Kazanmak için çalışıyorum.