D.M.İ. istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalışmalar Ozan Mert Göktürk

Sunuma genel bakış Mevcut veriler? Kapsadıkları periyotlar? Ön işleme ve depolama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar Aylık yağış verilerinin homojenlik analizi Eğilim analizleri AYBE’de yapılan genel çalışmalar Mevcut veriler? Kapsadıkları periyotlar? Ön işleme ve depolama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar Aylık yağış verilerinin homojenlik analizi Eğilim analizleri AYBE’de yapılan genel çalışmalar

Elimizde ne var? Max. ~270 istasyon (sıcaklık) Periyotlar değişken 1926 (en eski) (en yeni) Kandilli : Max. ~270 istasyon (sıcaklık) Periyotlar değişken 1926 (en eski) (en yeni) Kandilli :

Değişkenler - aylık Ortalama sıcaklık Ortalama maksimum sıcaklık Ortalama minimum sıcaklık Mutlak maksimum sıcaklık Mutlak minimum sıcaklık Yağış (toplam) Rüzgar hızı (ortalama) Güneşlenme (toplam) Ortalama sıcaklık Ortalama maksimum sıcaklık Ortalama minimum sıcaklık Mutlak maksimum sıcaklık Mutlak minimum sıcaklık Yağış (toplam) Rüzgar hızı (ortalama) Güneşlenme (toplam)

Değişkenler - günlük Max. - min. - ortalama sıcaklık Yağış (toplam) Bağıl nem (ortalama) Buharlaşma (toplam, açık siper) Buhar basıncı (ortalama) Güneşlenme şiddeti (toplam) Kar yüksekliği Kar yoğunluğu Rüzgar hızı (ortalama) Max. - min. - ortalama sıcaklık Yağış (toplam) Bağıl nem (ortalama) Buharlaşma (toplam, açık siper) Buhar basıncı (ortalama) Güneşlenme şiddeti (toplam) Kar yüksekliği Kar yoğunluğu Rüzgar hızı (ortalama)

Ön işleme Eksik veri kontrolleri: eski veri setlerinden tamamlamalar yapıldı! (Türkeş ve diğ., çeşitli kaynaklar) 0 kontrolleri: Yağış verilerinde hem 0 (sıfır) olan değerler hem de mevcut olmayan değerler aynı şekilde gösteriliyor… Eksik veri kontrolleri: eski veri setlerinden tamamlamalar yapıldı! (Türkeş ve diğ., çeşitli kaynaklar) 0 kontrolleri: Yağış verilerinde hem 0 (sıfır) olan değerler hem de mevcut olmayan değerler aynı şekilde gösteriliyor…

Ön Işleme - 0 kontrolleri ?

Ön işleme - 0 kontrolleri Her bir istasyon zaman serisinin kendi Içinde analizi…

Eksiksiz istasyonlar

Aylık toplam yağış (0 kontrollü)

Aylık ortalama sıcaklık (0 kontrollü)

Aylık ortalama max. sıcaklık

Aylık ortalama min. sıcaklık

Aylık toplam yağış (interpolated)

Aylık ortalama sıcaklık (interpolated)

Aylık ortalama max. sıcaklık

Aylık ortalama min. sıcaklık

Yağış verilerinin enterpolasyonu ve homojenlik analizi

En eski veri: 1930 Kandilli:

1. Aşırı değerlerin eşik değerlere çekilmesi Aşırı değerler (Outliers), hesaplanan bir eşik değerden yüksek değerlerdir. Eşik = 3. Quartile + 3 * IQR Aşırı değerler, homojenlik analizinde yanlış sonuçlara yol açıyor: aslında homojen olan zaman serilerinin inhomojen çıkması gibi (“non-resistant technique”) (Barnett & Lewis, 1994) Aşırı değerler, eşik değerlerle değiştirildi! Aşırı değerler (Outliers), hesaplanan bir eşik değerden yüksek değerlerdir. Eşik = 3. Quartile + 3 * IQR Aşırı değerler, homojenlik analizinde yanlış sonuçlara yol açıyor: aslında homojen olan zaman serilerinin inhomojen çıkması gibi (“non-resistant technique”) (Barnett & Lewis, 1994) Aşırı değerler, eşik değerlerle değiştirildi!

Outlier eşik değerlerinin dağılımı. Üst: Ocak Alt: Temmuz

Outlier yüzdesinin yıllık ortalama dağılımı.

2. Enterpolasyonla boşluk doldurma En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor... İstasyonun açılış tarihinden itibaren bütün boşluklar dolduruldu! (eksik veri < %20 ise) En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor... İstasyonun açılış tarihinden itibaren bütün boşluklar dolduruldu! (eksik veri < %20 ise)

3. Homojenlik Testi ve Düzeltme “Standard Normal Homogeneity Test” (Alexandersson, 1986) En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor ’den yüksek korelasyon yoksa ya da zaman serisi 20 yıldan kısaysa, homojenleştirme yapılmadı! “Standard Normal Homogeneity Test” (Alexandersson, 1986) En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor ’den yüksek korelasyon yoksa ya da zaman serisi 20 yıldan kısaysa, homojenleştirme yapılmadı!

5 Aşamalı SNHT (Hanssen-Bauer ve Forland (1994) ’e göre)

Referans istasyon sayıları. Üst: Ocak, Alt: Temmuz

Aylara göre istasyon sınıfları.

İstasyon sınıfları.

Eğilim analizleri (Mann-Kendall)

Bahar yağışları

Yaz yağışları

sonbahar yağışları

kış yağışları

yıllık yağışlar

bahar ortalama sıcaklıkları

yaz ortalama sıcaklıkları

sonbahar ortalama sıcaklıkları

kış ortalama sıcaklıkları

yıllık ortalama sıcaklıklar

bahar ortalama maksimum sıcaklıkları

yaz ortalama maksimum sıcaklıkları

sonbahar ortalama maksimum sıcaklıkları

kış ortalama maksimum sıcaklıkları

yıllık ortalama maksimum sıcaklıklar

bahar ortalama minimum sıcaklıkları

yaz ortalama minimum sıcaklıkları

sonbahar ortalama minimum sıcaklıkları

kış ortalama minimum sıcaklıkları

yıllık ortalama minimum sıcaklıklar