VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER DİLAN GÜRGEN FENBİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 20120905026

HÜCRE Canlıların temel yapı ve işlevsel birimi hücredir. Bütün canlılar bir ya da daha fazla hücreden meydana gelmiştir. Kalıtım materyali hücrede bulunur. Modern Hücre Teorisi'ne göre yeni hücreler var olan hücrelerin çoğalması ile oluşur.

HÜCRE Bu teoriyi şöyle açıklayabiliriz: Canlılarda gördüğümüz her türlü yapısal ve işlevsel faaliyeti hücrede görebiliriz. Yani bir hücre büyüme, boşaltım, üreme, hareket gibi, canlılığa özel işlevleri tek başına yerine getirebilir. Bütün canlılar hücrelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur Tek bir hücreden meydana gelen amip, terliksi hayvan ve milyarlarca hücreden meydana gelen insan. Canlılığın en büyük özelliklerinden birisi hücresel yapıya sahip olmalarıdır.

HÜCRE ORGANELLERİ 1. Mitokondri: 2. Plastidler : Sadece bitki hücrelerinde bulunur. Besin maddelerini sentezleme ve depolama görevi yapar. Hücre ile birlikte gelişir. Plastidler; Kloroplast, Kromoplast ve Lökoplast olmak üzere üçe ayrılır. 1. Mitokondri: Çift zarlı bir organeldir. Hücrenin en önemli enerji üretim merkezidir.Enerji, besinlerin oksijenle yayılmasıyla mitokondri elde edilir.

HÜCRE ORGANELLERİ 3. Koful: Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur. Hayvan hücrelerinde besin kofulu olarak bulunur. Hayvan hücrelerinde daha küçük ve az sayıda bulunurken, bitki hücrelerinde daha büyüktür. 4. Endoplazmik Retikulum: Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur hücre içerisinde veya hücre zarı ile çekirdek arasında, sitoplazmanın her yerinde bulunan, madde taşınmasını sağlayan bir sistemdir. Bazı maddeleri de depo eder

HÜCRE ORGANELLERİ 5. Golgi Aygıtı: Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur. Hücrede oluşan maddeleri paketler ve salgı maddelerinin salgılanmasında rol oynar.Golgi aygıtı içinde bulunduğu yapıya (dokuya) göre salgı yapar. 6. Lizozom: Sitoplazma içinde dağılmış, etrafı zarla çevrili,, içleri sindirici enzimlerle dolu keseciklerdir. Büyük moleküllü besinleri parçalayıp küçük moleküller haline getirerek bir çeşit sindirim yapar. 

DOKU Canlının en küçük yapı birimi hücrelerdir. Canlı vücudunda benzer görev yapan hücreler bulunur. Benzer görev yapan hücrelerin oluşturduğu topluluğa Doku denir.

DOKU Dokuyu daha iyi açıklayalım. Örneğin kan hücrelerinin bir araya gelmesi kan dokuyu, kemik hücrelerinin bir araya gelmesi kemik dokuyu oluşturur. Aynı şekilde sinir hücrelerinin oluşturuduğu topluluk da sinir soku olarak adlandırılır.

ORGAN Canlı bir vücuttaki dokuların bir araya gelerek anatomik ve işlevsel bir bütün oluşturduğu, belirli bir görev yapan ve sınırları kesin olarak belirlenmiş vücut bölümüne organ denir. Organlarımız; iç organları, duyu organları gibi de gruplandırılabilir.

Solunum Organları: Ağız, burun, yutak, gırtlak, soluk borusu ve akciğer solunum sistemini meydana getiren organlardır. BoşaltımOrganları: Boşaltım sisteminde görev alan temel organlar böbrekler, üreterler ve idrar kesesidir.

Sindirim Organları: Temel sindirim sistemi organları, sırasıyla, ağız, yutak, yemek borusu, mide, on iki parmak bağırsağı, ince bağırsak ve kalın bağırsak olarak sayılabilir. Sindirim sistemine yardımcı organlar ise karaciğer ve pankreastır. İç Organlarımız: Soluk borusu, yemek borusu, akciğerler, kalp, mide, karaciğer, safra kesesi, oniki parmak bağırsağı, pankreas, ince bağırsak, kalın bağırsak, rektum, dalak, böbrek, apandisit.

SİSTEM Sistemler dokuza ayrılır.Bunlar; Sindirim sistemi Destek ve hareket sistemi Boşaltım sistemi Dolaım sistemi Solunum sistemi Sinir sistemi Endokrin sistem Duyu sistemi Üreme sistemi

ORGANİZMA Canlı ya da Organizma; biyoloji ve ekolojide, fonksiyonlarını yaşama mümkün olduğunca uyum sağlayarak sürdüren basit yapılı moleküllerin veya karmaşık organlar sistemlerinin bir araya gelmesiyle oluşan varlıklar için kullanılan bir kavramdır.

ALIŞTIRMALAR 1. Aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?        A) doku-organ-sistem-organizma-hücre        B) hücre-doku-organ-sistem-organizma        C) hücre-doku-organizma-sistem-organ        D) hücre-sistem-organ-doku-organizma  2. Aşağıdakilerden hangisi bir sistem değildir?       A) Sindirim       B) Dolaşım       C) Mide       D) Solunum  3. Birden çok hücrenin bir araya gelmesiyle oluşan yapıya ne ad verilir?       A) Doku       B) Organ       C) Sistem       D) Organizma   

4. Birlikte çalışan dokuların oluşturduğu yapıya ne ad verilir 4. Birlikte çalışan dokuların oluşturduğu yapıya ne ad verilir?      A) Doku       B) Organ       C) Sistem       D) Organizma  5. Birlikte çalışan organların oluşturduğu yapıya ne ad verilir?       A) Doku       B) Organ       C) Sistem       D) Organizma   6. Sistemlerin birleştirerek oluşturduğu genel yapıya ne ad verilir?       A) Doku       B) Organ       C) Sistem       D) Organizma

Canlının yapı birimi……………(hücredir/organeldir) Bütün hücrelerde kloroplast ………………………… (bulunur / bulunmaz) Hücrede besinin üretildiği yer ………………………..(mitokondridir / kloroplasttır) Hücrenin yönetimini sağlayan yapı  …………………..(sitoplazmadır / çekirdektir) Hücre zarı ……………………. (serttir / seçici geçirgendir) hücredir bulunmaz kloroplasttır. çekirdektir. seçici geçirgendir

1- (…) Canlının en küçük yapı ve görev birimine hücre denir. Hücre –Doğru Yanlış— 1- (…) Canlının en küçük yapı ve görev birimine hücre denir. 2- (…) Bütün canlılar çok hücrelidir. 3- (…) Bütün hücrelerin şekil büyüklükleri aynıdır. 4- (…) Prokaryotik hücrelerde sadece ribozom organeli bulunur. 5- (…) Ökaryotik bir hücrede bütün organeller bulunur. 7- (…) Hücre zarı protein, yağ, karbonhidrat ve sudan oluşur. D Y Y D D D

KAYNAKLAR http://WWW.fenokulu.net 6.sınıf fen ve teknoloji kitabı