Chapter 5. Ağ Protokolleri Ağ protokolleri (iletişim kuralları), bilgisayarlar ve ağ cihazları arasındaki iletişi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu standartlar OSI başvuru modeli donanımdan ve ağ alt yapısından bağımsız bir şekilde tasarlanmıştır.

Protokol Grupları TCP/IP Protokolü En büyük ağ sistemi olan İnternet’in alt yapısını oluşturan protokol grubu TCP/IP (Transmision Control Protocol/ Internet Protocol)’dir. Görevi birbirinden farklı ağları iletişim kurabilmeleri için gerekli kuralları tanımlamaktır.

TCP/IP Protokolü Ağda veri alışverişinin sağlanabilmesi için gönderilen verilerin kime gideceğinin belli olması gerekmektedir. Yani bir bilgisayara verilecek numaranın birden çok bilgisayarda olmaması gerekmektedir.

TCP/IP Protokolü TCP/IP, ağda iletişimi sağlamak amacıyla bir bilgisayar ve ağ cihazı için 3 farklı tanımlama bilgisi kullanmaktadır. Bilgisayar ismi (Computer name) IP Adresi (ağ adresi) MAC Adresi (Media Access Control Address)

DoD Modeli ve OSI Başvuru Modeli OSI Modeli 7 katmanlı bir yapıya sahipken DoD Modeli 4 katmandan oluşur ve OSI modeline benzer amaçlarla geliştirilmiştir.

Karşılaştırma DoD Modeli OSI Modeli Uygulama Katmanı Uygulama Katmanı Aktarım Katmanı İnternet Katmanı Ağ Arayüz Katmanı OSI Modeli Uygulama Katmanı Sunum Katmanı Oturum Katmanı Taşıma Katmanı Ağ Katmanı Veri İletim Katmanı Fiziksel Katmanı

DoD Modeli Katmanlarda Çalışan Protokoller 4.Uygulama Katmanı TELNET, FTP, SMTP, DNS, SNMPIMAP, HTTP, WINS, DHCP 3. Aktarım Katmanı TCP, UDP 2.İnternet Katmanı IP, ICMP, ARP, RARP 1.Ağ Arayüz Katmanı Ethernet, Token Bus, Token Ring, ATM, FDDI

1.Ağ Arayüz Katmanı En alt katman. Görevi ağda iletişimin hangi fiziksel iletim ortamında yapılacağına karar vererek ilgili protokolü devreye sokmaktır.

Ethernet Protokolü Ethernet protokolünün çalışma prensibi olan CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access / Collision Detection) verilerin fiziksel ortama aktarılırken izlemesi gereken kuralları belirtmektedir.

2. İnternet Katmanı İkinci Katman. OSI modelindeki ağ katmanı’na denk gelir.

İnternet Protokolü (IP) TCP/IP Protokol takımının en önemli protokollerindendir. Adresleme işlemini gerçekleştirir. Mac adresi bilgisayar için ethernet kartına bağlı olarak sabit bir adresken, IP adresi bilgisayarın internete bağlandığı konuma (yani hangi ağ içerisinde olduğuna) göre değişiklik gösterir.

İnternet Protokolü (IP) IP adresleri IPv4 standardında 32 bitlik yapılardır. (4.3 milyar adet) Sayı yetmeyeceğinden 128 bitlik IPv6 çıkarılmıştır.

3. Aktarım Katmanı Farklı birimler üzerindeki uygulamaların birbirleriyle görüştürülmesinden sorumlu katman.

TCP Protokolü Aktarım kontrol protokolu (TCP), aktarım katmanında çalışan en önemli protokollerden biridir. TCP’nin en önemli özelliği verinin hedefe ulaşmasını garanti etmesidir.

4. Uygulama Katmanı İşletim sisteminin kullanıcıya sunduğu program arayüzlerine hizmet eden protokolleri içermektedir.

FTP File Transfer Protocol, ağa bağlı bilgisayarlar arası dosya alışverişini sağlar.

Telnet Bir ağda bulunan başka bilgisarla doğrudan bağlantı kurmayı sağlayan yöntem.

SMTP Simple Mail Transfer Protocol. E-mail gönderilirken ve sunucular arası e-mail alışverişinde kullanılır.

POP Post Office Protocol. Alıcının e-postayı bilgisayara indirmek istediğinde kullanılan protokoldür. Bu protokolde kullanıcı adı ve şifre gibi kimlik bilgileri gerekmektedir.

HTTP Hyper Text Transfer Protocol. Ağ üzerinden Web sayfalarının alışverişi ve görüntülenmesi için kullanılan protokol.

DNS (Domain Name System) Ağdaki her bilgisayarın bir IP adresi olduğu gibi, İnternet üzerindeki Web sayfalarının barındırıldığı Web sunucularının da bir IP adresi olmak zorundadır. Akılda kalıcı olması için 64.233.183.99 yerine “www.google.com.tr” alan adı verilebilir.