MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ STRATEJİ GELİŞTİRME ŞUBESİ OKULLARDA TEMİZLİK VE HİJYENİN ÖNEMİ Bu sunu okul ve kurumlarımız için hazırlanmıştır. Mart 2013

Değerli Mesai Arkadaşlarım,   İlimiz Kırşehir, eğitimde marka şehirlerimizden birisidir. Bunun haklı gururunu bir kez daha yaşadığım şu günlerde, eğitim ortamlarının kalitesinin artırılması amacıyla müdürlüğümüz tarafından bu sunu hazırlamıştır. Sunuda bahsi geçen konular sizlerin zaten yaptığı uygulamalardır. Ancak yaptığım okul gezilerinde gördüğüm bazı aksaklıklar sebebiyle mevzuatımız ve genel temizlik/hijyen kurallarının bir kez daha hatırlatılmasının yerinde olacağını düşünmekteyim. Yapılacak temizlik/hijyen uygulamalarında herkese görev düşmektedir. Ancak bu da yeterli değildir. Yapılacak temizlik/hijyen uygulamalarının alışkanlık haline gelmesi önemlidir. Özellikle öğrencilerimizin temizlik ve hijyen konularında olumlu alışkanlıklar kazanması temizlik konusunun kendisi kadar önemlidir. Değerli Eğitimci Arkadaşlarım Eğitim öğretim konusunda göstermiş olduğunuz başarıyı tekrar tebrik eder, konu ile ilgili hassasiyetinizden dolayı şimdiden teşekkür ederim.    Erdoğan AYATA Milli Eğitim Müdürü

KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) TEMİZLİK VE HİJYENİN ÖNEMİ Temizlik, toplumların uygarlık düzeyinin ifadesi olup,insanların sağlıklı olmaları ve sağlığın devamı için de çok önemli bir etkendir. Yaşanılan ortamın ve kullanılan araç-gerecin temizliği ,birey sağlığı ile çok yakından ilgilidir. Eğitim kurumlarında temizlik ve sağlık kurallarına gereken önemin verilmesi büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle çağdaş bir toplumda herkesin küçük yaştan itibaren temizlik alışkanlığı alması ve bu konuda eğitilmesi gerekir.

TEMİZLİK VE HİJYENİN ÖNEMİ KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) TEMİZLİK VE HİJYENİN ÖNEMİ Temiz bakımlı ve düzenli olan okul ve kurumlarda verimli bir çalışma ortamı da hazırlanmış olur. Laboratuar,dershane,atölye, kantin, yemekhane, konferans salonu ve diğer bölümlerdeki araç-gereç ve sabit tesislerin daima temiz, bakımlı ve kullanılmaya hazır durumda bulundurulması gerekir. Özellikle öğrencilere okuldaki araç ve gereçlerin kullanılmasında, temizlik ve bakımında dikkatli ve ekonomik olma alışkanlığı kazandırılmalı, bu konuda sorumluluklar yüklenmeli, kendileri okul ve eşyasını temiz tutma ve korumanın milli bir görev olduğu inancına sahip kılınmalıdır.

TEMİZLİK VE HİJYENİN ÖNEMİ KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) TEMİZLİK VE HİJYENİN ÖNEMİ Bu amaçla, okul ve kurumlarımızın, temizlik işlerinde müdürlüğümüz tarafından hazırlanan bu rehberin gerektirdiği tarzda hareket etmelerini büyük önem taşımaktadır. Okullarımızın temizliği geleceğimizin teminatı olarak bizlere emanet edilen öğrencilerin kişisel ve sosyal gelişimleri için büyük önem taşımaktadır. Burada anlatılanların davranış haline gelmesi büyük önem taşımaktadır. Burada yapılanlar okullarımızın zaten yaptıkları uygulamalardır. Amacımız tüm okulların aynı kalitede temiz olması içindir.

KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) AMAÇ Okul ve kurumların temizlik ve düzenini sağlık koşullarına uygun olarak sağlamak için yapılacak hizmetlerin uygulama planlarını, zaman ve enerjiden tasarruf sağlayacak şekilde gerçekleştirmek; Eğitim kurumlarında; laboratuar, dershane, atölye, kantin, yemekhane, konferans salonu ve benzeri diğer bölümlerdeki araç gereç ve sabit tesisleri daima temiz, bakımlı ve kullanılmaya hazır durumda bulundurmak ve öğrenci öğretmen ve yöneticilerin sağlıklı hijyenik bir ortamda eğitim almasını sağlamaktır.

KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) KAPSAM Bu rehber okul ve kurumların bahçe ve binasındaki tüm bölümlerin temiz, düzenli ve sağlıklı bir durumda olmasını sağlayacak hizmetler ile bu hizmetlerin yönetici, öğretmen, hizmetli ve öğrenciler tarafından, bir plan dahilinde eksiksiz olarak yerine getirilmesine ilişkin esasları kapsar.  

KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) SORUMLULUKLAR Okulun temizliği okulda bulunan tüm bireyler tarafından ortak bir bilinç ve sorumluluk esasına göre belirlenir. Her birey kendi sorumluluk alanı içerisinde bazı görevleri yerine getirmek ile sorumludur. Elbette okulun temizliği hizmetliler tarafından gerçekleştirilir ancak okulda bulunan herkesin basitte olsa bazı sorumlulukları bulunmaktadır.  

KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) Okulun bina,araç gereç ve tesislerinin etkili bir şekilde kullanılması,korunması,temizliğinin yapılması ve sürekliliğinin sağlanmasından birinci derecede sorumludur.  

KIRŞEHİR MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ( Okul Ve Kurum Temizliği) Müdür Yardımcısı Okul bahçesi, binası ve araç-gerecinin tertip, düzen, temizlik, bakım ve korunması ile her an kullanılır halde bulundurulmasını sağlamaktan temizlik işlerini iç hizmetten sorumlu personel ile birlikte insan gücünü etkin kılacak şekilde günlük, haftalık yarıyıl ve yaz tatili temizlik ve onarım planlarının hazırlanması ve uygulanmasından, hizmetlerin verimli ve ekonomik olarak yürütülmesinden sorumludur.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Öğretmenler Okulun bütününden,özellikle kullandıkları dershane, atölye, tesis, bölüm ve laboratuarın temizlik, tertip, düzen ve bakımı ile demirbaş eşyanın gerektiği şekilde kullanılması ve bakımından ayrıca, nöbet günlerinde de okulun genel temizliğinin sağlanması ve denetiminden sorumludurlar.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Hizmetliler Kendilerine verilen ünitelerin temizlik işlerini en iyi şekilde yerine getirmekle yükümlüdürler. Temizlik araç-gereçlerinin temiz, ekonomik ve sağlık kurallarına uygun bir şekilde kullanılmasından ve bakımından sorumludurlar.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Planlama Temizlik işlerinin amaca uygun ve ekonomik şekilde yürütülebilmesi zaman ve enerjiden tasarruf sağlanabilmesi için bir plan hazırlanması gerekir. Temizlik planının hazırlanmasında aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur:

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ 1. Okul yönetimince öğretim yılı başında uygulanabilecek nitelikte yapılan planlamada okulun mevcut işgücü potansiyeli ve yapılacak hizmetler dikkate alınır. Ayrıca bu planda günlük, haftalık, aylık, yarıyıl ve yaz tatilinde yapılacak işler ayrıntılı bir şekilde gösterilir. 2. Zaman ve enerji kaybının önlenebilmesi için aynı şekilde çalışmayı gerektiren işler arka arkaya sıralanır. 3. Belirtilen süre içinde yapılması şart olan işler önem sırasına göre yazılır,diğer işlerin planının uygulanışını ağırlaştırmayacak şekilde yerleştirilmesine dikkat edilir.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ 4. Yorucu işlerin yanında daha az yorucu olan işlere yer verilir. 5. İşi kimin yapacağı belirtilir. 6. Planın uygulanmasını engelleyecek işlerin çıkabileceği göz önünde bulundurularak, bir karışıklığa meydan vermemek için planda belli bir boş zaman ayrılması gerekir. 7. Planda işi yürütecek personel için dinlenmeye de zaman ayrılır.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Günlük İş Planı Okul ve kurumlarda eğitim ve öğretim faaliyetlerinin aksamadan ve verimli bir şekilde yürütülmesi için,işlerin günlük temizlik planına uygun olarak yapılması gerekir.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Günlük İş Planı Ders saatlerinin bitiminde, sınıf, atölye, laboratuar, konferans salonu koridor vb. yerlerdeki: 1. Pencere açılır. 2. Yazı tahtası silinir. 3. Çöp kutuları boşaltılır. 4. Zemin nemli süpürge ile alınır. 5. Paspaslanır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Günlük İş Planı 6. Sıra, masa, dolap vb. yüzeylerinin tozları alınır. 7. Lavabo ve tuvaletlerin temizliği yapılır. 8. Halı,yolluk vb. olan üniteler elektrik süpürgesiyle alınır. 9. Kapı ve pencerelerin son kontrolü yapılır. 10. Gerekli üniteler kilitlenir.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Haftalık İş Planı Yerler günlük temizliğe ilave olarak: 1. Cinslerine göre süpürülür. 2. Sabunlu su ile silinir. 3. Taş zeminler, gerekli ise deterjanlı su ile fırçalanır. 4. Durulanır.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Haftalık İş Planı 5. Tuvaletler sulandırılmış tuz ruhu ile ovulur. 6. Bol su ile yıkanır. 7. Çeşitli eşya üzerinde leke varsa bunların temizliği yapılır. 8. Aynalar ve camlar silinir.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Aylık İş Planı 1.Taşınabilir eşyanın temizliği yapılır. 2. Duvar ve tavanlardaki örümcekler alınır. 3. Yerler süpürülür. 4. Cam ve pencereler, kapılar sabunlu su ile fırçalanır ve yıkanır.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Aylık İş Planı 5. Yerler sabunlu su ile fırçalanır ve yıkanır. 6. Tahta ve taş zeminler ilgili temizlik maddeleri ile temizlenir. 7. Diğer ahşap ve plastik kökenli yüzeyler sabunlu su ile silinerek yumuşak bir bezle kurulanır.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Yarıyıl ve Yaz tatili Planı Yaz tatili döneminde gerekiyorsa; Badana ve yağlı boya yapılır. 2. Okul yatılı ise yatakhaneler boşaltılarak havalandırılır. 3. Onarımı gerektiren kısımlar elden geçirilir. 4. Yatak, battaniye vb. belli bir süre depolara alınır. 5. İlaçlama yapılır.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Yarıyıl ve Yaz tatili Planı 6. Mobilyalar temizlenir,lekeler çıkarılır. 7. Kumaş kaplı yüzeyler ihtiyaç gösteriyorsa kumaş kısımları değiştirilir. 8. Paspas ve yolluklar ılık sabunlu su ile yıkanır,yolluklar kuruduktan sonra naftalinlenerek rulo yapılıp kaldırılır. 9. Ambar, depo vb. yerlerin temizlik ve düzeni için gerekli olan çalışmalar yapılır. 10. Lavabo,musluk vb. sıhhi tesisat gözden geçirilir.  

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 1- Her türlü kir, leke ve olumsuzluk için mutlaka bir temizlik ürünü ya da metodu bulunur. Normal şartlarda temizliği yapılamayan bir ürün için internet araştırması yapmanız yeterlidir. 2- Her yüzey için özel bir temizlik maddesi vardır ve bu temizlik maddesinin kullanılması yüzeyin daha temiz ve işin daha ekonomik olmasını sağlar. 3- Farklı temizlik ürünlerinin alınamadığı durumlarda ortak işlerde kullanılan ürünlerin kullanılması fayda sağlayacaktır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 4- Temizlik ürünlerinin kullanım miktarları için mutlaka ürün üzerinde yazan hükümleri uygulamak gerekir. 5- Çöp kovalarının varlığı ve temizliği büyük önem taşımaktadır. Çöp kovasının olması yeterli değildir. Çöp kovasının temiz, kendinden kapaklı ve içerisinde çöp poşetinin olması gerekmektedir. 6- Çöp kovalarının geri dönüşüme uygun olarak hazırlanması büyük önem taşımaktadır. Okullarda mutlaka atık kağıt geri dönüşümü ile ilgili bir kutunun olması gerekmektedir.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 7- Okulda bulunan sınıf oda ve diğer birimler mutlaka öğrencinin olmadığı zamanlarda temizlenmelidir. 8- Okulda bulunan tüm birimlerin temizliği ve havalandırması düzenli olarak yapılmalıdır. Teneffüslerde sınıfların havalandırılması eğitim öğretimi olumlu olarak etkileyecektir. 9- Sınıfların ve odaların temizliği mutlak suretle temizlik maddeleri kullanılarak yapılmalı bez ve su ile göstermelik olmamalıdır. Bez ve su ile yapılan temizlik ortamın nemli kalmasını ve bakterilerin artmasına sebep olmaktadır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 10- Tuvalet ve lavaboların temizliği özel bir uygulama gerektirir. Buraların temizliği okul ve öğrenci sağlığı açısından çok önemlidir. Tuvalet ve lavabo temizliği yapacak personel öncelikle kendi sağlığına özen gösterecektir. Bu kişilerin eldiven takması ve önlük giymesi çok önemlidir. Öğrencilerin bu gibi yerleri temizlemesi kesinlikle yasaktır. 11- Tuvalet ve lavaboların temizliği için mutlaka özel temizlik maddesi kullanılmalıdır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda çamaşır suyu kullanılması gerekmektedir. 12- Tuvalet ve lavabolarda su ve sabun mutlaka bulundurulmalıdır. Sabun olarak da sıvı sabun tercih edilmelidir.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 13- Tuvalet ve lavabolarda bulunan musluklar bozuk olmamalı, akıtan, çalışmayan ve bozuk musluklar derhal değiştirilmelidir. 14- Öğrencilerin tuvalet ve lavabolardan su içmemesi için gerekli tedbirler alınmalı tercihen buralardan bağımsız olan yerde su içme çeşmesi hazırlanmalıdır. 15- Oda ve sınıfları kapı kolları, elektrik düğmeleri, masa ve sıralar en sık el değen yerler olarak tercihen alkol ile temizlenmeli bunun mümkün olmadığı durumlarda çamaşır suyu kullanılmalıdır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 16- Okula ait kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi yerlerin temizliği kesinlikle saatlik olarak imza karşılığı yaptırılmalıdır. Bu ve benzeri bölgelerin temizliği ile ilgili kontroller sıklıkla yapılmalı ve sorumlularına gerekli uyarılar yapılmalıdır. 17- Buralarda satılan mallar ile ilgili kontroller ( temizlik, son kullanma tarihi ve uygunluk) imza karşılığı kontrol edilmelidir. Hijyen şartlarını taşımayan yerler hakkında gerekli yasal tedbirler alınmalıdır. 18- Okula ait kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi yerlerde kesinlikle tek kullanımlık ürünler kullanılmalıdır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 19- Okula ait kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi yerlerde çalışan personelin sağlık ile ilgili yükümlülükleri yaptırılmalıdır. 20- Okula ait kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi yerlerde satılması yasak ola ürünler ile ilgili gerekli tedbirler alınmalıdır. 21- Mümkün olduğu durumlarda okullarda buzdolabı olmalı ve bozulacak ürünler buralarda saklanmalıdır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Temizlik ile ilgili çeşitli hükümler 22- Yemekhanesi olan okullar ilgili mevzuat ile verilen görevleri hassasiyet ile yerin getirmelidir. Yemek yapılan ve yenilen yerlerin temizliği, bakımı ve düzeni ile ilgili kontroller zamana bağlı ve imza karşılığı olmalıdır. 23- Okul bahçelerinin bakım ve temizliği ile ilgili bir görevli olmalı bu gibi yerlerin temizliğine özen gösterilmelidir. 24- Okulun çevresi de okulun bahçesi gibi görülmeli buraların genel düzeni ile ilgili tedbirler alınmalıdır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ SONUÇ Yukarıda bahsi geçen hususlar okulun, öğrencinin, personelin ve velilerin daha kaliteli bir yaşam sürmesi için gerekli olan şartları belirlemektedir. Okullar ve öğrenciler bizlere emanettir. Bu bilinçle daha hijyenik ve daha sağlıklı okullarda çalışmak herkesin hakkıdır.

OKUL VE KURUM TEMİZLİĞİ Bu çalışma Kırşehir Milli Eğitim Müdürlüğü Strateji Geliştirme Şubesi tarafından okullarımız için hazırlanmıştır.