Çocukluk Çağında Aşılama Dr. Sadık Akşit 8.4.2008
Vaccination / Immunization İmmunizasyon (bağışıklama): İmmunobiyolojik madde vererek bağışıklık oluşturma Vaccination (aşılama): Vacca (lat.): İnek Vaccine: aşı (cowpox virusu), Edward Jenner Vaccination: Louis Pasteur (19. yy)
15 Mayıs 1796 : İngiliz Dr. Edward Jenner 8Y olan james Phipps’i cowpox virusu ile aşılıyor
Aşılamanın tarihi.. Çiçek … Rotavirus HPV HIV Hepatit C H. Pylori Hiperkolesterolemi Diabetes mellitus Allerji Nikotin ve kokain bağımlılığı ….
Kim korkar böyle bir aşıdan..
Türkiye ulusal aşı takvimi (2008) Doğum 1.ay 2.ay 4.ay 6.ay 12. ay 18. ay İlkokul 1.sınıf İlkokul 8.sınıf BCG X DBaT-IPV-Hib OPA KKK Hepatit B Td
EÜTF Sağlıklı Çocuk Polikliniği Aşı Takvimi Doğum 1. Ay 2. Ay 4. Ay 6. Ay 9. Ay 12. Ay 15. Ay 18. Ay 24 Ay 30 Ay 4-6 Yaş BCG DBaT-IPV-Hib OPV Hepatit B KKK K.pnömokok Su çiçeği Hepatit A Rotavirus
? Kimlere HB aşısı sonrasında anti-HBs bakılmalı Kan veya vücut sıvıları ile temas olasılığı fazla olan sağlık çalışanları HBsAg (+) anneden doğan bebekler İmmun yetmezlikli bireyler (AIDS..), diyaliz hast. Cinsel eşi hepatit B taşıyıcısı olanlar Aşı sonrası anti-HBs>10 saptananlarda, ileriki izlemlerde tekrar anti-HBs bakmaya gerek yok (immun yetmezlikli bireyler hariç) 5-10 yıl sonra rapel ? ...……………..gerekmez
Anti-HBs yanıtı olmayan sağlık personelinde hepatit B aşılaması 2 1 3 2 1 Anti-HBs (-) Tekrar Anti-HBs bakmaya gerek yok!
Hepatit B aşıları GenHevac B Engerix B HB-Vax Pro
DBT aşısı DBaT-IPV-Hib Infanrix-IPV-Hib Pentaxim DBT-IPV-Hib PentActHIB DBT-Hib TetrActHIB DBaT Infanrix Tripacel DBT-IPV TetraCOQ
Hib’in neden olduğu hastalıklar 5 yaş altında görülen invaziv hastalıklar: Menenjit Septisemi Pnömoni Selulit Akut epiglottit Septik artrit Osteomyelit
Su çiçeği
Su çiçeği aşıları Varilrix Okavax
Çocuklarda S. pneumoniae Hastalık Yükü İnvazif Bir yıl içindeki her bir pnömokoksik menenjit olgusu için: Menenjit Prevalans X 10 Hastalığın şiddeti Bakteremi X 100 to 1000 Pnömoni Pnömokoklardan kaynaklanan hastalık olguları invazif bakteriyel menenjitte yılda 1400 olgudan, en prevalant durum olan invazif olmayan otitis media’da 5-7 milyon olguya kadar giden bir aralıkta değişim göstermektedir. İnvazif olmayan X 1000 to 10,000 Otitis Media Adapted from: American Academy of Pediatriks. Pediatriks. 2000;106:367-376 & MMWR. 1997;46:1-24
Pnömokok aşıları Prevenar (konjuge) Pneumo 23
Prevenar
Pneumo 23 aşısı kimlere yapılmalı 60 yaş üzerindekilere.. Fonksiyonel ve anatomik aspleni Kronik kardiyovasküler, pulmoner, renal ve hepatik hastalığı olanlar.. İmmun yetmezlikli bireyler (HIV, lösemi, lenfoma, steroid tedavisi, KİT).. 2 yaş üzerinde: 10 yaş, 3 yılda bir > 10 yaş, 5 yılda bir SC.
Hepatit A Koff R.S.Manifestations cliniques et diagnostic de l’hépatite A. M.C.D.1992:21
Hepatit A’ya bağlı yaş spesifik mortalite Fatalite hızı (binde) 3.0 1.6 3.8 17.5 Yaş grubu <5 yaş 5-14 15-29 30-49 >49 Kaynak: CDC Viral Hepatit Sürveyans Progamı (1983-99)
Hepatit A aşıları Havrix VAQTA Avaxim
İnfluenza aşısı kimlere uygulanmalı ACIP önerileri.. Ağır grip geçirme ve komplikasyon riski fazla olanlar… 6-59 aylık çocuklar Gebeler 50 yaş üzerindekiler Kronik hastalığı olanlar (kardiyak, pulmoner, hematolojik, renal ve metabolik hastalıklar).. Kronik aspirin tedavisi alması gereken 18 yaş altındaki çocuklar
İnfluenza aşısı 6-35 ay: 0,25 ml >3 yaş: 0.5 ml <9 yaş çocuklara ilk yıl 2 doz
Grip aşıları Vaxigrip Fluarix
Dünyada enfeksiyon hastalıklarından ölüm 3.5 3.5 < 5 years old > 5 years old 3.0 2.7 500,000-600,000 due to rotavirus 2.2 2.5 Deaths (millions) 2.0 1.7 1.5 1.1 0.9 1.0 0.5 Pneumonia AIDS Diarrhoea TB Malaria Measles
İshal etkenleri Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Bakteriler Bilinmeyen Rotavirüs Kalisivirüs Escherichia coli Parazitler Diğer bakteriler Gelişmiş Ülkeler Adenovirüs Astrovirüs Gelişmekte Olan Ülkeler Infections that cause endemic/epidemic gastroenteritis and infantile diarrhea are second only to respiratory infections in infants less than 2 years old, and are a major cause of death in the developing world1. Globally, rotaviruses are the most common cause of severe diarrhea with a similar incidence of disease in both developed and developing countries.2 In developing countries, rotavirus infection is estimated to cause 440,000 deaths each year, equivalent to approximately one death in 293 children.3 The landmark review of the global prevalence of rotavirus disease published by De Zoysa and Feachem (1985)4 indicated that in developing countries, rotavirus accounted for 6% of diarrhea episodes and 20% of deaths among children less than 5 years old.3 Despite improving trends in mortality rates and relatively stable diarrhea morbidity over the past three decades, current estimates of the global burden of disease suggest diarrhea is still responsible for a median of 21% of all deaths among children aged under 5 years.5,6 The similar incidence of rotavirus disease between developed and developing countries suggests that improvements in water supply, hygiene and sanitation will not impact the control of the disease. This conclusion, along with the dramatic disease burden associated with rotavirus, underscores the urgent need for intervention measures such as vaccination, particularly to prevent childhood deaths in developing nations.3 1http://www-micro.msb.le.ac.uk/3035/Diarrhoea.html 2Linhares and Bresee, Pan Am J Public Health 2000 8(5) 305-331 3Parashar et al, Emerg Infect Dis 2003 9(5) 565–572 4De Zoysa and Feachem, Bull WHO 1985 63 569–583 5Kosek et al, Bull WHO 2003 81(3) 197–204 6Parashar et al, Bull WHO 2003 81(4) 236
Rotavirus hastalık yükü Risk 1 : 293 440,000- 600,000 ölüm 1 : 65 2 milyon yatış 1 : 5 25 milyon poliklinik 1 : 1 111 milyon İSHAL Soriano-Gabborra M et al, Ped Infect Dis J 2006
Yaşlara Göre Rotavirus Enfeksiyonu
ROTAVİRUS AŞILARI Aşı Doz Orijin Rotarix (GSK) 2 doz Human attenüe strain Monovalent RotaTeq (Merck) 3 doz Bovine /Human reassortant Pentavalent Offit et al, Sem Pediatr Infect Dis 2002; 13: 190-195
HPV Çift sarmallı DNA + kapsid Bazal epitelial hücreleri (deri, mukoza) enfekte eder >100 genotip Yüksek risk oluşturan genotipler…. 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59,66 Serviks, diğer anogenital ve baş-boyun kanserleri Düşük riskli genotipler….6,11.. Genital siğiller Benign veya düşük derecede servikal lezyonlar Larinkste papillomlar
Dünyada HPV enfeksiyonuna bağlı kanser vakaları
Dünyada Serviks Kanseri 493.000 274.000 ölüm Yılda tüm dünyada 500,000 kadına serviks kanseri tanısı konuyor. Bunların yarısı (270,000) hayatını bu nedenle kaybetmektedir. Yani serviks kanseri nedeniyle her iki dakidada bir kadın ölüyor. Bu ölümlerin %80’i gelişmekte olan ülkelerdedir. Erken tanı için taramalar sürmekle beraber yeterli etki sağlanamamakta ve kadınlar risk altında olmaya devam etmektedir. 1.Ferlay J. Globocan Cancer Statistics 2002. CA Cancer J Clin 2005;55;74-108. 2. Yang BH. Cervical cancer as a priority for prevention indifferent world regions: An elevation using years of life lost. Int. J. Cancer. 2004; 109: 418–424 3. Sankaranarayanan R . Effective screening programmes for cervical cancer in low- and middle-income developing countries WHO Bulletin 2001; 79: 954–62; 4. Pisani P et al. Int J Cancer 1999; 83: 18–29. 33
Dünyada servikal kanser insidansı
Türkiye’de Serviks Kanseri Haritada tüm dünyada servikal kanser görülme sıklıkları izlenmektedir. Koyu yeşil bölgelerde her 100 000 kadından 9.3 tanesinde serviks kanseri gözlendiği yani insidansın çok düşük olduğu gözlenmektedir. Koyu kırmızı ile boyalı yerlerde ise yüksek insidans (100000 kadında 35.8 ve 93 tanesinde serviks kanseri). Türkiye’de insidansın 100000’de 4.5 olduğu düşünülmektedir. /100.000 <9.3 <32,6 <16.1 <87,3 <26,2 İnsidans 4.5/100.000 Parkin DM, Lancet Oncology; Globocan 2002
Serviks kanserinden korunma Hastalığın önlenmesi HPV aşısı Erken tanı ve tedavi Tarama (Pap smear) 36
Serviks kanserinde saptanan HPV tipleri
HPV aşıları Gardasil (Merck) Cervarix (GSK) VLP genotipleri 6, 11, 16, 18 16,18 Adjuvan Al AS04 Aşı şeması 0,2,6 aylar (9-26 yaş) 0,1,6. aylar (10-55 yaş) Serokonversiyon %100 Koruyuculuk (CIN2/3) Antikor düzeyleri Tip 16 Tip 18 100 kat 20 kat 80 kat Çapraz koruma 45 (%45), 31 (%27) 45 (%94), 31 (% 45) Güvenilirlik Güvenli