1 Türkiye’de Demografik Geçiş ve Yaşlı Nüfus Ferhunde Özbay Giriş Nüfus İstatistikleri Cinsiyetçi Bakış Yaşlıların dışlanması ve Hane Yapısı Demografik Geçiş Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi Sosyal Sınıflar ve Yeni Ideal Yaşam Biçimi Dikey ve Yatay Akrabalık Bağları Kırsal-Kentsel Farklılaşma Nüfus Bilgisi ve İktidar Sonuç Yerine: Genç Nüfus/Yaşlı Nüfus

2 Cinsiyete ve Yaşa Göre Toplam Nüfusun Dağılımı Türkiye - ADKS 2008  YAŞ GRUBU TOPLAM ERKEK KADIN 0-14 26.27 26.87 25.67 15-24 17.40 17.71 17.08 25-64 49.49 49.46 49.52 65+ 6.84 5.96 7.73 Toplam 100.00 N 71,517,100 35,901,154 35,615,946 Kaynak: TUİK, 2009

3 65+ Yaş Nüfusun Toplam Nüfus içindeki Oranı Türkiye, 1945-2045 Kaynak: UN Population Projections, 2005

4 Yaşlı ve Genç Bağımlılık Oranları (%) Türkiye 1950-2050 Kaynak:UN, 2005

Adrese Dayalı Kayıt Sistemi (ADKS) Ulus tasavvuru yurttaş 5 Nüfus İstatistikleri Adrese Dayalı Kayıt Sistemi (ADKS) Ulus tasavvuru yurttaş Nüfus Sayımları Ulus tasavvuru yurt

6 Cinsiyetçi Bakış

7 Ziya Gökalp’in “Meslek Kadını” adlı şiirden iki kıta .... Görürken ortada işte binlerce, Kocasız kadınlar çeker işkence, Dersiniz “değiller mesleğe muhtaç, Ya koca bulmalı, ya kalmalı aç!” .... Kadınlar önce ziyade iken, Harpten sonra bol bol koca nereden? Evvelce melce idi hep zengin evler, Kadınlar bulurdu sığınacak yer Kaynak: Gökalp, 1995 (ilk baskı 1917)

8 Cinsiyete göre Yaşlı Nüfusun Yaş Dağılımı Türkiye 2008 Kaynak: TUİK, 2009

9 Medeni Durum ve Cinsiyete göre Yaşlı Nüfus- Türkiye 2000 Kaynak: TUİK, 2000 Nüfus Sayımı

10 Yaşlı Nüfusta Cinsiyete göre Eğitim Türkiye 2000 Kaynak: DİE, 2000 Türkiye Nüfus Sayımı

11 Türkiye’de Doğurganlığın teşvik edilmesi "Türk kadınları dünyanın en doğurgan varlıklarıdır." Neşet Halil Bey (1932) "Türk kadını çok doğuran ve doğurmayı seven bir kuvvettir." Şevket Süreyya (Aydemir) (1932) "Türk milleti dünyanın en doğurgan milletlerinden biridir.“ Yaşar Nabi (Nayır) (1941)

Yaşlıların Dışlanması ve Hane Yapısı 12 Yaşlıların Dışlanması ve Hane Yapısı

13 Türkiye’de Demografik Geçiş Kaba Doğum ve Ölüm Hızları -1960-2003 Kaynak: Council of Europe, 2005, T 3.1, T4.1

14 Türkiye’de Demografik Dönüşümün Üç Aşaması – 1923-2050   Birinci Aşama İkinci Aşama Üçüncü Aşama 1923 1950 1955 1985 1990 2050 Nüfus Büyüklüğü (milyon) 13.1 20.1 24.1 50,1 56.5 97 Artış Hızı % 0.9 1.9 2.8 2.2 1.6 0.1 Toplam Doğurganlık Hızı 5,5 6,9 6,5 4,1 2,7 2,1 Ortalama evlenme yaşı 20 19 21,5 22 25 Bebek Ölümlülüğü 300 260 233 106 67 15 Kentsel Nüfus Oranı 23 54 59 85 Kaynak: Shorter, 1991

15 Türkiye’de Farklı Dönemlerde Doğuştaki ve Beş Yaşındaki Beklenen Yaşam Süresi   e0 e5 Erkek Kadın 1955-1960 44,7 48,6 57,9 60,4 1985-1990 62,7 67,3 63,7 67,6 Kaynak: SIS, 1995, T. 4-6, s. 42.

doğuşta beklenen yaşam süresi 16 Cinsiyete Göre Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi TÜİK Nüfus Projeksionları 2003-2050   doğuşta beklenen yaşam süresi toplam erkek kadın 2003 70.9 68.6 73.4 2007 71.7 69.3 74.2 2010 72.0 69.6 74.5 2020 73.5 71.0 76.5 2030 75.5 72.8 78.4 2040 76.4 73.7 79.2 2050 77.3 74.3 80.4 Kaynak: TUIK, İstatistik Yıllığı, 2007i T. 4.11

Sosyal Sınıflar ve Yeni Ideal Yaşam Biçimi 17 Sosyal Sınıflar ve Yeni Ideal Yaşam Biçimi

Dikey ve Yatay Akrabalık Bağları 18 Dikey ve Yatay Akrabalık Bağları

19 Yerleşim Yerlerine Göre Yaşlı Nüfus Oranları Türkiye 2007 Kaynak: TUİK, ADKS -2007

Nüfus Bilgisi ve İktidar 20 Nüfus Bilgisi ve İktidar

21 Yaş Gruplarına göre Nüfus Projeksiyonları Türkiye 1935-2040 Kaynak: TUİK, 2000