Hareket etmek, koşmak ve oynamak ne güzel. Acaba bunları bizlere sağlayan nedir?

Anahtar Kavramlar Neler Öğreneceğiz Kemik Kas Eklem 1. Destek ve Hareket Sistemi Neler Öğreneceğiz Destek ve hareketimizi sağlayan iskelet ve kas sistemimizi kavramayı. İskelet sistemimizi, meydana gelen kemiklerin yapısını ve çeşitini Eklemlerin yapısını ve fonksiyonlarını açıklamayı, Kas çeşitlerini ve kasların çalışmasını Destek ve hareket sistemimizin diğer sistemlerle ilişkisini Destek ve hareket sistemimizin sağlığını korumayı Anahtar Kavramlar Kemik Kas Eklem Kıkırdak

Destek ve Hareket Sistemi Vücudumuza şekil veren, vücudumuzun dikliğini ve hareketini sağlayan sistem; destek ve hareket sistemidir. Destek ve hareket sistemi iki ana bölümde oluşur. 1- İskelet 2- Kaslar

1 - İSKELET Yandaki binanın kolonları ile vücudumuzda bulunan iskeletin bir benzerliği var mı? İskeletimiz olmasaydı ne olurdu?

HAYIR ! EĞER İSKELET SİSTEMİMİZ OLMASA İDİ VÜCUDUMUZU DİK TUTABİLİR MİYDİK? HAYIR ! İSKELET SİSTEMİ İLE VÜCUDUMUZ HAREKET EDEBİLMENİN YANINDA DİK DURABİLMEKTEDİR

Vücudumuza şekil veren, vücudumuzun dikliğini ve destekliğini sağlayan, iç organları koruyan sert yapıya iskelet denir.

İnsan İskeletinin Görevleri Vücudun genel şeklini verir. Vücuda destek olur, dik durmayı sağlar. Kaslarla beraber hareketi sağlar. İç organları dış etkilerden korur. Bazı mineralleri depo eder.(Fosfat, magnezyum, kalsiyum, potasyum gibi ) Alyuvar ve akyuvar gibi kan hücrelerini üretir.

KEMİKLERİMİZ Kemiklere sağlamlığını veren resimde gördüğünüz bu kafes gibi yapı, binaların sağlam olması için de kullanılır. Kemiklerin iç yapısına benzetilerek inşa edilen Eyfel Kulesi böyle binalara bir örnektir.

KEMİKLERİMİZ Doğduğunuz andan itibaren tüm kemikler aynı şekilde ve çok orantılı olarak gelişip, uzarlar. Bu orantılı büyüme sayesinde yaşımız ilerledikçe boyumuz da uzar.

KEMİK Elimizdeki kalemimizi parmaklarımızla tutarak yazı yazalım. Kolaylıkla yazıyı yazdık, değil mi? Şimdi parmaklarımızı hiç bükmeden yazı yazmayı deneyelim.Kolay yazabildik mi? Parmaklarımız tek bir kemikten yapılmış olsaydı parmaklarımızı bükemezdik. Çünkü dimdik duran bir kemiği bükmeniz mümkün değildir, zorladığınızda kemik kırılır. Parmaklarınızı bükemeyeceğiniz için de cisimleri kavramanız, bir yere tutunmanız, yazı yazmanız, yemek yemeniz imkansız hale gelir. Vücudumuzda 207 kemik bulunmaktadır.Baş (22), gövde (65) ve üyeler (120)

KEMİĞİN YAPISI Kemiği en dışta saran zardır. KEMİK ZARI Kemiği en dışta saran zardır. Kemiğin enine büyümesini, beslenmesini ve onarılmasını sağlar.

KEMİĞİN YAPISI Kemiğin en güçlü bölümüdür. SERT KEMİK Kemiğin en güçlü bölümüdür. Kemiği korur, dayanıklılık verir. KIKIRDAK Kıkırdak kemiklerin birleşme noktalarındaki esnek yapıdır. Kemiğin aşınmasını önler.

KEMİĞİN YAPISI Gözenekli bir yapıya sahip süngerimsi dokudaki gözeneklerde kırmızı kemik iliği vardır. KIMIZI KEMİK İLİĞİ Kırmızı kemik iliği, kan hücrelerinin üretildiği yerdir. SÜNGERİMSİ DOKU

KEMİĞİN YAPISI Kemiği besler. Kırılan yerlerin onarılmasını sağlar. KAN DAMARLARI SARI KEMİK İLİĞİ Uzun kemiklerin ortasında bulunur. Yağ depo eder. Sarı kemik iliği, kırmızı kemik iliğinin yetersiz kaldığı hallerde, kan hücresi de üretebilir.

KEMİĞİN YAPISI 2 3 4 5 6 7 1 8 Kıkırdak Süngerimsi kemik doku Sert kemik doku 4 5 Kırmızı kemik iliği 6 Kan damarları 7 Sarı kemik iliği 1 Kemik zarı (periost) 8 Sinirler

Beynimizi dış etkilerden korur. KAFATASI Kafatasının ön, yan, alt ve arkadan görüntüleri Beynimizi dış etkilerden korur. Kafatasındaki 22 kemikten 14 tanesi yüzümüzde bulunur.

Kalp ve akciğerlerimizi dış etkilerden korur. GÖGÜS KAFESİ Kalp ve akciğerlerimizi dış etkilerden korur. KALP

OMURGA OMUR Gövdemizin dik durmasını sağlar. 33 kemikten oluşan omurga sistemimizin her birine omur adını vermekteyiz. Omurga vücudumuzun ana desteğidir.

KOLLAR VE BACAKLAR Vücudumuzun daha çok hareket etmesini sağlayan kemiklerdir. Vücudumuzdaki kemiklerin yarıdan fazlası kollarımız ve bacaklarımızdadır. Kol ve bacaklarımızda uzun kemikler, El ve ayaklarımızda kısa kemikler vardır

KEMİK ÇEŞİTLERİ

UZUN KEMİKLER Uzun Kemikler; boyları uzun olup silindire benzeyen kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda bulunur.

YASSI KEMİKLER Yassı Kemikler; kalınlıkları az olup levha şeklindeki kemiklerdir. Kafatasımızda, kalçamızda ve göğüs kafesimizde bulunur.

KISA KEMİKLER Kısa kemikler; boyları kısa olan kemiklerdir. Omurgamızda, el ve ayaklarımızda bulunur

KIKIRDAK İnsan embriyosunda iskelet ilk olarak kıkırdaktan oluşur. Embriyodaki gelişmeye paralel olarak kıkırdak doku zamanla kemik dokuya dönüşür. Yetişkin bir insanda kıkırdak doku; burunda, kulakta soluk borusunda, uzun kemiklerin uçlarında, vb. bulunur. Uzun kemik uçlarında bulunan kıkırdak, eklem yüzeylerini oluşturduğu için kemiklerin hareketini kolaylaştırır. Uzun kemiklerin boyca büyümesini (uzamasını) sağlar.

İSKELET parçasıdır UZUN çeşididir parçasıdır çeşididir çeşididir BEYİN Kemikler Hareket Omurga Kısa Yassı Göğüs Kafesi Kafatası Eklemler İSKELET parçasıdır 1 UZUN çeşididir parçasıdır çeşididir 2 3 çeşididir TEMEL KISIMLARI 4 5 KOLLAR BACAKLAR 6 7 KORUR YARDIM KORUR BEYİN KALP AKCİĞERLER 8

NEDİR? Vücudunuzu ve iskelet modelini incelediniz. İskeleti oluşturan kemiklerin birbirine bağlı olduğunu gördünüz. Kemiklerin birbirine bağlı olduğu kısımların adı ne olabilir ????? EKLEM

BİLDİNİZ ! Tabi ki EKLEM Kemiklerin uç uca ya da kenar kenara bağlandığı bölümler eklemdir. Kemiklerimizi bükmeden yürüyebilir, oturabilir, başımızı kaşıyabilir miydik? Bunun gibi daha birçok hareketi eklemlerimiz sayesinde yapıyoruz. EKLEM

EKLEMLER NERELERDE? OMURGADA BACAKLARIMIZDA AYAKLARIMIZDA ELLERİMİZDE DİZİMİZDE

Oynamaz eklemler olmak üzere üç ayrı gruba ayrılır. Farklı iki kemiğin bir araya gelerek birleştiği yere eklem denir. Eklemler; Oynar eklemler Yarı oynar eklemler Oynamaz eklemler olmak üzere üç ayrı gruba ayrılır.

Oynar Eklemler Vücutta hareketi sağlayan eklemlerdir. Bu eklemlerde, eklem yapan kemikler arasında bir boşluk bulunur ve bu boşluk eklem sıvısıyla dolu. Kol ve bacaklardaki eklemler oynar eklemlerdir.

Yarı Oynar Eklemler Omurgadaki omurlar arsında bulunan eklemler, yarı oynar eklemlerdir. Eklem yapan kemikler arasında kıkırdak bulunur. Eklemlerin hareket yeteneği sınırlı(az) dır Omur, boyun, bel ve alt çene eklemleri yarı oynar eklemlerdendir.

Oynamaz Eklemler Eklemleri oluşturan kemikler arasında boşluk yoktur ve bu kemikler birbirine çok sıkı bağlanmışlardır. Bundan dolayı bu eklemlerin hareket yeteneği yoktur. Kafatası kemikleri, kuyruk ve sağrı omurları ve yüz kemikleri oynamaz eklemlerdir.

Yarı oynar Oynamaz Oynar Omurlar Kafatası Kollar Bacaklar Aşağıdaki kavram haritasını uygun kavramlarla tamamlayınız. EKLEMLER Çeşididir Çeşididir Çeşididir Yarı oynar 2 Oynamaz Oynar 1 Bulunur Bulunur Bulunur Bulunur Omurlar 5 Kafatası 3 Kollar Bacaklar 4

Bunlarla birlikte hareket etmemizi sağlayan yapı nedir? Hareket etmemizi sağlayan yapılar sadece kemiklerimiz ve eklemlerimiz değildir. Bunlarla birlikte hareket etmemizi sağlayan yapı nedir?

2 - KASLAR

İskeletimizin etrafını saran vücudumuzun şeklini belirleyen, kasılıp gevşeme özelliği ile hareketi sağlayan yapıya kas denir. KAS ÇEŞİTLERİ Çizgili kaslar Düz kaslar Kalp kası

VÜCUDUMUZDA BULUNAN KASLAR

ÇİZGİLİ KASLAR Kırmızı renklidir. İsteğimizle çalışır Hızlı çalışır, çabuk yorulur. Çoğunlukla kirişlerle (tendonla)iskelete bağlıdır. Kasılmalar güçlüdür. Boyun, kol, bacak ve parmak kasları çizgili kaslardan yapılmıştır.

TENTON: (Kiriş) Çizgili kasların uç kısımlarında bulunan beyaz sağlam yapılı kirişlerdir. Kasların kemiğe tutunmasını sağlar.

Kemiklerin hareket edebilmesi için karşılıklı iki kasın birbirine zıt olarak hareket etmesi gerekir. Gevşeyen Kas Gevşeyen kaslarda ise incelme ve yumuşama olur. Kasılan Kas Gevşeyen Kas Kasılan kaslarda şişme ve sertleşme meydana gelir.

KASLARDRIN HAREKETİ KASILMIŞ KAS GEVŞEMİŞ KAS

DÜZ KASLAR Beyaz renklidir. İsteğimiz dışında çalışır. Yavaş ve düzenli çalışır geç yorulur. Hücreleri tek çekirdeklidir. Kasılmalar çizgili kaslara göre zayıftır. İç organlarımızın kaslarıdır (Mide, yemek borusu, bağırsaklar, damarlar vb.)

KASLAR GEVŞEDİĞİNDE OLUŞAN GENLEŞME Soluk borusunda bulunan düz kasların çalışması. KASLAR GEVŞEDİĞİNDE OLUŞAN GENLEŞME

KALP KASI Kırmızı kastır. İsteğimiz dışında çalışır. Hücreleri çok çekirdeklidir. Hızlı ve güçlü kasılır. Yapısı çizgili, çalışması düz kasa benzer.

KAS ÇEŞİTLERİ A.H.

KASLARIN ÇALIŞMASI Hareketimizi sağlayan kaslar vücudumuzda çift olarak bulunur. Bu kaslar kasılma ve gevşeme şeklinde aynı anda zıt çalışırlar. Kaslar kasılırken boyları kısalır, gevşerken boyları uzar.

ARKADAKİ KASLAR GEVŞER KASLARIN ÇALIŞMASI ÖNDEKİ KASLAR KASILIR KASILMA GEVŞEME ARKADAKİ KASLAR GEVŞER Kolumuzu kol kaslarımızın hareketi ile çalıştırabiliyoruz…

DESTEK VE HARET SİSTEMİNİN SAĞLIĞI

İSKELETİMİZİN GELİŞİMİ İskeletimizin gelişimi için dengeli beslenmeli, düzenli egzersiz yapmalıyız. Kemik yapımızı güçlendirmek için süt ve süt ürünlerini çok tüketmeliyiz. Siz yapınızı güçlendirmek için hangi besinleri tüketiyorsunuz?

HAREKET SİSTEMİNİN SAĞLIĞI İskelet ve kaslarımızı geliştirmek, güçlendirmek için bazı hareketler yaparız. Yaptığımız bu hareketlere egzersiz adı verilir. Egzersiz yaparak vücudumuza esneklik, çeviklik, dayanıklılık kazandırırız.

Kemik sağlığımız için yaptığımız hareketler çok önemlidir. İskelet yapısını bozacak hareketlerden kaçınılmalıdır. Kemiklerin düzgün ve kusursuz gelişmesi için oturuş ve duruşa dikkat edilmelidir. Yanlış Doğru

Ağır eşyalar devamlı olarak aynı elde taşınmamalıdır. Okul çantalarınız fazla ağır olmamalıdır.

İSKELET SAĞLIĞIMIZA DİKKAT EDELİM Günlük yaşantımızda ya da spor yaparken istenmeyen durumlarla karşılaşabiliriz. Arkadaşlarımızla oynarken düşebiliriz. Spor yaparken uygun olmayan hareketler yapabiliriz. Bu durumlarda çatlak, kırık, burkulma, çıkık, ezilme ve lif kopması gibi sonuçlarla karşılaşabiliriz.

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Oluşur Beraber hareketi sağlarlar KEMİK KAS 2 1 İki kemiğin birleştiği yerdir İskeletin üstünde bulunur İç organlarda bulunur Kısımlarıdır. KIKIRDAK Hareketi kolaylaştırır 6 EKLEM 9 DÜZ KAS ÇİZGİLİ KAS 4 3 Bazılarının ortasında bulunur Kalpte bulunur Çeşitleridir. SARI İLİK 7 KALP KASI 5 OYNAR YARI OYNAR 10 11 KEMİK ZARI Onarımı sağlar OYNAR KAMİK ZARI 8 OYNAMAZ 12 EKLEM ÇİZGİLİ KAS YARI OYNAR KIKIRDAK KEMİK DÜZ KAS OYNAMAZ SARI İLİK KALP KASI KAS

Aşağıda verilen cümlelerin doğru veya yanlış olduğunu belirtiniz. İskelet sistemimiz kaslar, kemikler ve eklemlerden oluşur. Yarı oynar eklemler sadece omurgada bulunur. Uzun kemikler içinde sarı kemik iliği bulunur. Düz kaslar ve kalp kası istemsiz hareket eder. Kaslar sadece çekme hareketi yaparlar. Kalp kası yapı olarak düz, çalışma olarak çizgili kasa benzer. Kemiklerin üzeri periost adı verilen kemik zarı ile kapıdır. Kırmızı kemik iliği sadece uzun kemiklerde bulunur. Spor yapan herkes istediği kadar boyunu uzatabilir. Kemiklerimizin sağlığı için dengeli ve düzenli beslenmeliyiz. Y D D D Y D Y Y D

BİRKAÇ ÖNERİ Gözünüzün önüne iyi bakın Dişçinin zulmünden kurtulmak istiyorsan FIRÇALA

DERS SONU Sevgili çocuklar dersimiz burada bitmiştir. Dersi dinlediğiniz hepinize teşekkürler. Ancak ders çalışmayı unutmayın !