EĞİTİMDE SOSYAL FAALİYETLER GÖLCÜK REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
Sosyal Aktiviteler Eğitimin en temel amacı, öğrencilere birey olma niteliklerini kazandırmak ve bu bireyleri hayata hazırlamaktır.
Geleneksel eğitimci portresinin karakteristik özelliklerinden birisi ise, öğrenme ve öğretme sürecinde müfredatı yetiştirme endişesidir. Bu endişeye kapı aralayan bakış açısı, belki de öğretimden eğitime geçilemeyişin temel sebebidir. Eğitimciler, ellerindeki müfredatı bir yol haritası olarak görmeli ve öğrencilerin edindikleri bilgileri beceriye dönüştürebilmelerinin ortamlarını hazırlama amacı taşımalıdırlar.
SOSYAL AKTİVİTELERİN İŞLEVİ Bilgiye ulaşma ve elde edilen bilgilerin beceriye dönüştürülerek günlük yaşamda işe yarayacak bir şekilde kullanılması için, eğitim sürecinde sosyal etkinliklere sık sık yer verilmesi gerekmektedir. Sosyal aktivitelerle öğrencilere hayal bile edemediğimiz nitelikler kazandırılabilir. Öğrencilerin müfredatta belirtilen kazanımların ötesinde nitelik kazanmalarına ve beceri geliştirmelerine ortam hazırlar. Okullarda bu amaçla yapılacak etkinlikler arasında belirli gün ve haftaların kutlama etkinlikleri (günün anlam ve önemini belirten yazı yazma, yazdığı yazıyla ilgili topluluk karşısında konuşma yapma, şiir okuma, skeç ya da parodide rol alma vb.), okul, sınıf gazete ve dergilerinde görev üstlenme, piyeste rol alma, şiir dinletilerinde şiir okuma, değişik konularda düzenlenen yarışmalara katılma, araştırma, gezi ve gözlem etkinliklerinde bulunma vb. sayılabilir. Sosyal aktivitelerle öğrencilere kazandırılacak niteliklerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
İletişim becerisi Sosyal etkinlikte görev alan öğrenciler çevresindeki insanlarla sağlam bir iletişim kurabilme yeteneğini kazanırlar. Yanlış anlamalardan doğan iletişim kazalarına uğramazlar.
Öz güven duygusu ve sorumluluk alma bilinci Öz güveni artan bireyler sorumluluk almaktan kaçınmazlar. Bu niteliği kazanan bireylerin hayatta başarılı olma konusunda büyük avantajlar elde ettiği unutulmamalıdır. Başarı başarıyı getirir. Öğrencilere değişik sosyal etkinliklerle öz güven duygusu ve sorumluluk bilinci kazandıran eğitim kurumları, bireyleri hayata hazırlama konusunda büyük bir işlevi yerine getirmiş sayılırlar.
Sosyal ve toplumsal bilinç Farklı etkinliklerde görev alan öğrencilerin sosyal ve toplumsal olaylara karşı duyarlılıkları artar. İyiyi kötüden, yararlıyı zararlıdan ayırarak tepki göstermekten ya da takdir duygularını dile getirmekten geri durmaz.
Birlikte uyum içinde çalışma ve iş yaşamInda başarI İş ve sosyal yaşamda başarılı olmanın en temel şartlarından birisi içinde bulunduğu ortamda çevresindekilerle uyumlu olmaktır. Kaynaşma ve dayanışma ruhu içerisinde hareket edebilmek, nerede ve nasıl konuşup, nasıl davranacağını bilebilmek önemli özelliklerdendir. Bu özelliklerin kazanılmasında sosyal etkinliklerin önemi büyüktür.
İnisiyatif kullanabilme Eldeki bilgileri doğru yorumlamak inisiyatif kullanarak doğru ve çabuk karar alabilmek bireylerin sahip olmaları gereken en önemli nitelikler arasındadır.
Olaylara geniş ve farklI perspektiften bakabilme Karşılaşılan durumların artıları ve eksilerinin iyi hesap edilerek isabetli tercihlerde bulunmak önemlidir. Olayları çok yönlü düşünerek uzun vadede sonuçlarının nasıl olacağını iyi hesap etmek gerekir. Bu ise olaylara farklı bakış açılarından bakmayı gerektirir.
Temel dil becerilerini geliştirebilme Anlama ve anlatma alanları ve bu alanların üzerine inşa edildiği dört temel ayak olan okuma ve dinleme (anlama), konuşma ve yazma (anlatım) becerilerinin öğrenme ve öğretme süreci uygulamalarıyla geliştirileceği unutulmamalıdır. Sosyal etkinlikler bu becerileri kazandırılıp geliştirilecek önemli uygulama alanı olarak düşünülmelidir.
Çocuklarımıza bütün bu olumlu özellikleri kazandırmak için onları okulda sosyal aktivitelerle buluşturmanın yanı sıra sosyal yaşamda da sanatla, sporla ve müzikle buluşturmak için aile ve öğretmenlerine önemli görevler düşmektedir
Nasıl Yönlendirebilirim? Anne-baba olarak yada öğretmeni olarak çocuklarımızın sanatla ilgilenmelerini istiyorsak, önce bu soruların cevaplarını aramalıyız: • Çocuğumun neye ilgisi var? Resim, müzik veya dans becerilerini gözlediğimde onu en çok ne yaparken keyif aldığını görüyorum? • Çocuğumun yaşı bu etkinliğe uygun mu? Sanatçılar ve sanat eğitmenlerinin bu konudaki görüşleri ne? • Çocuğumun duygusal, sosyal ve fiziksel gelişimi ile kişiliği nasıl bir yönlendirme gerektiriyor? Bireysel etkinliklerden mi hoşlanıyor, yoksa bir grubun içinde mi kendini daha iyi hissediyor? • Acaba yönlendirdiğim sanat dalını ben kendi isteğime göre mi seçtim? Belki de benim yapamadıklarımı o yapsın istiyorum... • Çocuğumu resim/müzik/dansa yönlendirirken ailesinin beklentisi ne? Bir sanatçı mı yetiştirmek istiyoruz, yoksa hayatında sanatın var olduğu, estetik duygusu gelişmiş bir kişi mi yetiştirmeyi diliyoruz?
Nasıl Yönlendirebilirim Eğer çocuğunuzun hayatında sanatın yer almasını istiyorsanız, bu soruları aklınızda tutmanız yararlı olabilir, çünkü böylece çocuğunuzu kendi becerileri ve isteği doğrultusunda yönlendirmiş olursunuz. Ayrıca, ilgisi olmayan bir alan için onu zorlamamış ve böylelikle de kendine olan güvenini olumsuz etkilememiş olursunuz. Beklentilerinizi baştan belirleyerek, hem çocuğunuzun hem de kendiniz için zaman tanımış olursunuz. En önemlisi de sanatı çocuğunuzun hayatına zorla sokmamış, karşılıklı istek ve heves doğrultunda özendirmiş olursunuz. Unutmayın ki, ister sanata çok yetenekli, ister sadece sanatı hayatında görmekten keyif alan bir çocuğunuz olsun, iki durumda da en önemlisi çocuğunuzun kendi becerileri ölçüsünde ve hevesi doğrultusunda yol almasıdır
Spora Resme ya da Müziğe Yönlendirmek Çocuğumuzu iyi tanıyalım, öğretmenlerinden aldığımız bilgileri ve gözlemlerimizi ön planda tutalım. Çocuk müzik resim veya spor alanında bir etkinliğe katılacaksa mutlaka onun ilgisini göz önünde bulunduralım. Çocuğumuz bir etkinliği seçtikten sonra ise en az 1 ay “deneme” süresi koyalım, böylece hem ebeveynler hem çocuk etkinliğin uygun olup olmadığına birlikte karar verebiliriz. Eğer bir kursa gidilecek veya ders alınacaksa bunun ne kadar süreceğini, onun programını nasıl etkileyeceğini çocukla konuşmalıyız. Anne baba olarak kendi yapamadıklarımızı çocuğumuzdan bekleyip beklemediğimiz konusunda kendimizden emin olalım. Yüksek ve gerçekçi olmayan beklentiler hepimiz için baş edilmesi zor süreçleri doğurabilir. Hangi etkinlik olursa olsun çok yüksek beklentiler koymayalım. Önemli olan çocuğumuzun kendi becerileri dahilinde bu etkinliklerden yararlanabilmesidir.
Spora Resme ya da Müziğe Yönlendirmek Çocuğun sanat veya spor alanında katıldığı etkinliklerde onu asla diğer çocuklarla kıyaslamayalım, yapabildiği gözlemlediğimiz gelişme ve güzel şeyleri vurgulayalım. Çocukların özgüveni çevreden aldıkları geri bildirimlerle şekillenir. Olumlu geri bildirim aldıkları sürece özgüvenleri yüksek olacaktır. Mutlaka öğretmen, eğitici, koç, antrenör, vb. ustaların yorumlarına ve gözlemlerine dikkat edelim. Çocuğumuzu çok çeşitli etkinliklerle baş başa bırakmak bir süre sonra onun sıkılmasına, yorulmasına, isteksizlik göstermesine neden olabilir. Bu da çocuğumuzun kendisini beceriksiz ve başarısız hissetmesine sebep olabilir.Sanat veya sporla ilgilenmek çocuğun okul başarısına da olumlu yansır. Kendini iyi ve mutlu hisseden çocuk okulla ilgili süreçlerde de ilerleme gösterip, başarılı oluyor. Çocuklarımız kişiliklerini oluştururken kendileri hakkında ipucu toplamaya ihtiyaç duyarlar. Sanat veya sporla ilgilenen çocuklar kendilerini daha iyi tanır böylece kişiliklerini daha sağlam olarak geliştirebilirler.
Çocuk ve Spor Çocukluk döneminde fiziksel aktivitelere katılımın olumlu etkileri Büyüme ve gelişmenin daha iyi olması Aktif yaşam biçimi kazandırılması İleride oluşabilecek hastalık risklerini azaltma Vücut sağlığının olumlu etkilenmesi Fiziksel uygunluk (fitnes) sağlanması Aşırı kilo alımının önlenmesi Kemik yoğunluğunun artırılması Fiziksel yeteneklerin gelişimi Vücudun hareket kabiliyetini anlama ve değerlendirme Entelektüel gelişime katkı sağlama Kişisel ve sosyal gelişime katkı sağlama
Çocukluk döneminde fiziksel aktivitelere katılımın olumlu etkileri Kendine güveni geliştirme Yaratıcı doğal yetenekleri geliştirme Stresle baş edebilme yeteneğini kazanma Ruhsal iyilik ve gelişme, kendini daha iyi hissetme, Bir konuya yoğunlaşma (konsantrasyon) yeteneğini kazanma Hoşgörü, iyi iletişim, saygı duyma, kendini tanıma, sebat etme, hedef koymayı öğrenme, zaman yönetimi becerisi kazanma, zorluklarla mücadele yeteneği kazanma, takım çalışmasını öğrenme gibi birçok olumlu kişilik özellikleri kazanma; Kötü alışkanlıkların edinilmesini önleme
Çocukluk dönemleri ve aktiviteler 2-4 yaş Bu yaş çocukları koşma, yakalama, sıçrama gibi birçok temel becerileri yapabilirler. Denge ile ilgili gelişim devam etmektedir. Hareketli nesneleri izlemede zorlanır, dikkatleri kısa sürelidir. Kopya ederek öğrenirler. Planlanmış uzun süreli aktiviteler uygun değildir. Değişik eğlenceli oyun aktiviteleri yaptırılabilir. Oyun alanlarında, kırda koşma, yürüme, sallanma, yuvarlanmalar aktiviteleri, gözetim altında olmak koşulu ile su oyunları, pedagojik olarak yetkin eğitmenlerce verilebilecek basit cimnastik ve dans aktiviteleri önerilebilir.
Erken çocukluk dönemi (5-7 yaş) Bu yaş döneminde bireysel aktivitelere ağırlık verilmelidir. Denge daha çok gelişmiştir, hareketli nesneleri daha iyi izler, dikkat süresi biraz daha uzamıştır, ancak birçok detayı hatırlamakta ve hızlı karar vermekte zorlanır. Fiziksel gelişim, büyüme ve motor yetenek gelişimi için çeşitli aktiviteler önerilmektedir ancak bunlar uzun süreli olmamalı ve sık dinlenmeler verilmelidir. Dans aktiviteleri, cimnastik çalışmaları, seksek benzeri oyunlar, İp atlama, ağır olmayan toplarla oynama, atma, yakalama, üç tekerlekli veya destekli bisiklete binme, tırmanma, gözetim altında yüzme, kendi vücut ağırlığı ile veya hafif toplarla ağırlık çalışmaları önerilir. Altı yaştan sonra çocukların motor yetenekleri ve güvenlik algılamaları artmaktadır. Takım sporlarına uyum sağlama yetenekleri artar. Çocuklar motive etmek için hareketlerinden övgü ile söz edilmelidir.
Orta çocukluk dönemi (8-9 yaş) Daha karmaşık aktiviteleri yapabileceklerdir. Fiziksel gelişim, büyüme ve motor yeteneklerin gelişimine yönelik olarak koşma, yüzme, tırmanma, dans aktivitelerine denge, esneklik, çabukluk ve ritim çalışmaları eklenmeli. Yarışmamak kaydı ile cimnastik, futbol, yüzme, tenis, bisiklet, dans, koşu, kayak, beysbol sporlarına daha ciddi eğilebilirler. Bu dönemde disiplin, kurallara uyma, cezalandırma, takım olarak hareket edebilme gibi kavramlar yerleşir. Bu dönemde özellikle kızların erken gelişim gösterebileceği göz ardı edilmemelidir. Ağırlık çalışmaları için kendi vücut ağırlığı yanı sıra gözlem altında olmak koşulu ile hafif ağırlıklarla basit teknik çalışmalar önerilebilir
Geç çocukluk dönemi (10-12 yaş) Fiziksel gelişim, büyüme ve motor yeteneklerin gelişimi için kuvvet, sürat, dayanıklılık gibi temel biyomotor özelliklerin artırılmasına yönelik aktiviteler daha sistemli ve planlı yapılmaya başlanır. Kızların bir kısmının ergenlik dönemleri içinde olabilecekleri dikkate alınmalıdır. İlgi alanlarındaki spora yönelmeleri söz konusudur. Daha karmaşık aktiviteler ve beceriler çalışılmaya başlanır. Ağırlık çalışmaları teknik çalışmalar olarak yaş grubuna ve yönlendiği spor disiplinine uygun olarak ağır yüklenmeler olmaksızın kontrol altında olmak kaydı ile yapılabilir. Koordinatif özelliklerin gelişimine yönelik çalışmalar yapılır. Spor dalına özgü tekrarlar yapılır. Bireysel veya takım olarak yarışma tarzı organizasyonlara katılım başlar. Oyun kuralları, taktik ve teknik çalışmalar daha rahat algılanarak yapılır. Sosyal açıdan liderlik, grup içi iletişim, arkadaşlık, takım ruhu, centilmenlik, gibi özelliklerin yerleştiği dönemdir. Pratik yeteneklerin kullanımı gelişir, Atletizm, kayak, tenis, yüzme ya da futbol, basketbol, voleybol, gibi takım sporları daha ciddi düzeyde yapılmaya başlanabilir.
Erken ergenlik dönemi 13-15 yaş Bu dönemde hızlı bir büyüme söz konusudur, ancak vücut daha az esnektir artık.Dikkatleri çok iyidir, oyun taktiklerini ve stratejileri uygularlar. Bu dönemde kuvvet gelişimi önemlidir ve ağırlık çalışmalarına başlaması önerilir. Gelişimini tamamlamış olanlar için atletizmin dalları, basketbol gibi takım oyunları yanı sıra kayak ve cimnastik gibi branşlar yaptırılabilir
Geç ergenlik (16-18 yaş) Yetişkin düzeyinde gelişime ve yetişkinlerin düzeyine yakın becerilere sahiptir. Dikkat ve algılama çok iyidir ve tamdır, kuvvet kazanma üzerinde çalışmalar yapılabilir. İlgiye bağlı olarak tüm sporlar önerilebilir. Yarışma düzeyinde halter ve karate, tekvando gibi savunma sporlarına, ancak bu dönemden sonra izin verilebilir.
Yarışmalara katılma yaşı İlk başlama Yaşı Yarışmalara katılma yaşı · Cimnastik 6-8 yaş 9 -14 yaş · Yüzme 7-8 yaş 11-14 yaş · Dans 8-12 yaş 9-10 yaş · Artistik Buz Pateni 7-9 yaş 11-13 yaş · Basketbol 10-12 yaş 14-16 yaş · Tenis · Okçuluk 12-14 yaş 16-18 yaş · Futbol · Atletizm 10-16 yaş 14-18 yaş · Voleybol 15-16 yaş · Su Topu 16-17 yaş · Kayak 12 (alp) 16 (kuzey) yaş · Kürek · Hentbol · Eskrim 16-16 yaş 8 -10 yaş · Savunma sporları 8-10 yaş · Güreş · Bisiklet 12-15 yaş · Halter 14-15 yaş 17-18 yaş · Boks 13-15 yaş · Yelken · Havacılık sporları · Binicilik
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER GÖLCÜK REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER