Prof. Dr. Turgay ONARGAN Prof. Dr. C. Okay AKSOY MTS 3021 MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI Prof. Dr. C. Okay AKSOY DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Maden Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Turgay ONARGAN

MTS 3021 MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI KAYA MEKANİĞİNDE KARŞILAŞILAN KARMAŞIK DİFERANSİYEL EŞİTLİKLERİN SAYISAL ÇÖZÜMÜNE DAYANAN HER TİP HESAPLAMA İÇİN KULLANILMAKTADIR.

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI Sayısal analiz için temel ön koşullar, kaya kütlesi içerisindeki aktüel kazının idealleştirilmesi ve jeolojik araştırmaların sonuçlarına dayanarak kaya kütlesinin farklı bölümlere bölünmesidir. Her bir bölüm için ve ayrıca öngörülen kaya tahkimatı için malzeme özelliği modelleri tespit edilir. RICS - Royal Institution of Chartered Surveyors InstCES - Institution of Civil Engineering Surveyors SST - Society of Surveying Technicians GP - Mostly concerned with valuation and investment P & D - eg analyse the existing level of residential development against regional population forecasts and prepare valuations to help gauge profitability BS - advising on design, construction, maintenance, repair and refurbishment of residential and commercial property. Historic / listed buildings. RP - Management of country estates and farms. The planning and development schemes for agriculture, forestation recreation. MS - plans the development, manages and values mineral workings. LS - measures land and its physical features accurately and records these in the form of a map or plan.

İn situ gerilmelerin büyüklüğü ve yönleri MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI Süreksizlik açıklığı Böyle modellerin doğasındaki belirsizlikleri ve sınırlamaların farkında olmak önemlidir. Özellikle güvenilir girdi parametrelerinin elde edilmesinden kaynaklanmaktadır. Özellikle aşağıdakiler çok önemlidir: İn situ gerilmelerin büyüklüğü ve yönleri İn situ kaya kütlesinin özellikleri ve malzeme modeli Kaya kütlesi içerisindeki çeşitli jeolojik bölgelerin lokasyonu ve kapsadığı alanı RICS - Royal Institution of Chartered Surveyors InstCES - Institution of Civil Engineering Surveyors SST - Society of Surveying Technicians GP - Mostly concerned with valuation and investment P & D - eg analyse the existing level of residential development against regional population forecasts and prepare valuations to help gauge profitability BS - advising on design, construction, maintenance, repair and refurbishment of residential and commercial property. Historic / listed buildings. RP - Management of country estates and farms. The planning and development schemes for agriculture, forestation recreation. MS - plans the development, manages and values mineral workings. LS - measures land and its physical features accurately and records these in the form of a map or plan.

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI RICS - Royal Institution of Chartered Surveyors InstCES - Institution of Civil Engineering Surveyors SST - Society of Surveying Technicians GP - Mostly concerned with valuation and investment P & D - eg analyse the existing level of residential development against regional population forecasts and prepare valuations to help gauge profitability BS - advising on design, construction, maintenance, repair and refurbishment of residential and commercial property. Historic / listed buildings. RP - Management of country estates and farms. The planning and development schemes for agriculture, forestation recreation. MS - plans the development, manages and values mineral workings. LS - measures land and its physical features accurately and records these in the form of a map or plan. KAYA MEKANIĞI MODELLEME YAKLAŞIMLARI IÇIN AKIM ŞEMASI

KAYA MÜHENDİSLİĞİ TASARIM PROSESİ İÇİ AKIM ŞEMASI MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI KAYA MÜHENDİSLİĞİ TASARIM PROSESİ İÇİ AKIM ŞEMASI

Saha araştırmasına bilgi tabanlı yaklaşım MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI Saha araştırmasına bilgi tabanlı yaklaşım

GEREKEN BILGIYI BELIRLEMEK IÇIN TAVSIYE EDILEN GENEL PROSEDÜR MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI Adım 1 Projenin amaç ve alt-amaçlarına gore modelleme yönteminin seçimi, sahanın projenin ve kaya kütlesinin tanımlanmış özellikleri ve kısıtlamaları ve modelleme yönteminin uygulanabilirlik alanları şekil 1 de. Adım 2 Tablo 2 taslağını takip ederek seçilen modelleme yöntemi için gereken bilgiyi tanımlama ve bilginin/verinin tanımlamasının geniş kapsamlı olmasını sağlama. Adım 3 Hava fotoğrafı, jeolojik keşifler, laboratuvar deneyleri, saha deneyleri, insitu gözlemleme gibi saha araştırma tekniklerinden, seçilmiş modelleme yöntemleri için gereken verinin elde edilmesi için yöntem seçme. Adım 4 Mühendislik tecrübesi kullanarak, geri analizlerle, birikim için veri madenciliğiyle ve/veya olasılıklı veriyi sağlamak için parametreler üzerinde hassaslık analizi yapma yoluyla, herhangi bir kayıp bilgiyi interpole ya da ekstrapole etme. Adım 5 Kaya mühendisliği modelleme ve tasarımını üstlen ve prosesteki bütün adımları kaydet ki böylece gelecekteki referanslar için anlaşılır bir denetleme yolu olsun. GEREKEN BILGIYI BELIRLEMEK IÇIN TAVSIYE EDILEN GENEL PROSEDÜR

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI

KAYA MEKANİĞİ PROBLEMLERİ İÇİN GENELLİKLE BAŞVURULAN NÜMERİK METODLAR; MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI KAYA MEKANİĞİ PROBLEMLERİ İÇİN GENELLİKLE BAŞVURULAN NÜMERİK METODLAR; SÜREKLİ METODLAR – SONLU FARKLAR METODU (FDM), SONLU ELEMAN METODU (FEM) VE SINIRLI ELEMAN METODU (BEM) AYRIK METODLAR – FARKLI ELEMAN METODU (DEM), FARKLI KIRILMA AĞI (DFN) METODLARI HİBRİT SÜREKLİ / AYRIK METODLAR

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI

MÜHENDİSLİK PROJELERİNDE KAYA MEKANİĞİ VE SAYISAL MODELLEME UYGULAMALARI TEŞEKKÜRLER PROF. DR. C. OKAY AKSOY